چرا ایران در رای‌گیری قطعنامه علیه دولت میانمار غایب بود؟
۱۳۹۶ دی ۵, سه‌شنبه
مجمع عمومی سازمان ملل در شب کریسمس در نیویورک با اکثریتی بالا پیگرد اقلیت قومی روهینگیا در میانمار را محکوم کرد و از دولت این کشور خواست حقوق این اقلیت را به رسمیت بشناسد. این قطعنامه همچنین از دولت میانمار خواست که امکان کمک‌رسانی به آوارگان روهینگیایی را فراهم سازد.
از ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد، ۱۲۲ کشور به این قطعنامه رای موافق، ۲۴ کشور رای ممتنع و ۱۰ کشور نیز رای مخالف دادند. از جمله کشورهایی که به این قطعنامه رای مخالف دادند، بجز خود میانمار می‌توان به چین، روسیه، لائوس، کامبوج، فیلیپین، ویتنام، بلاروس، زیمبابوه و سوریه اشاره کرد.
سوریه تنها کشور اسلامی بود که با محکومیت دولت میانمار در پیگرد مسلمانان روهینگیا موافقت نکرد. و عجیب اینکه جمهوری اسلامی ایران نیز در رای‌گیری برای این قطعنامه شرکت نکرد.
"مخالفت با کمیته سوم" علت غیبت ایران
دو روز پس از این رویداد، دفتر نمایندگی ایران در نیویورک، دلیل عدم حضور ایران در رای‌گیری برای قطعنامه علیه دولت میانمار را تشریح کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، دفتر نمایندگی ایران در توضیحات خود ایران را در سه دهه‌ی اخیر "یکی از قربانیان مستمر سیاست‌زدگی کمیته‌ی سوم" سازمان ملل خوانده است.
بیشتر بخوانید: دیده‌بان حقوق بشر: روستاهای روهینگیا همچنان از سوی ارتش میانمار تخریب میشود
این همان کمیته‌ای است که در سال‌های گذشته بارها ایران را به دلیل نقض حقوق بشر محکوم کرده است. جمهوری اسلامی اما معتقد است که این محکومیت‌ها "اهداف سیاسی بانیان آنها" را دنبال می‌کند و جنبه‌ی "ضد ایرانی" دارد و مورد "سوء‌استفاده‌ی کشورهای غربی" قرار می‌گیرد.
به همین دلیل هم در توضیح دفتر نمایندگی ایران در نیویورک، کمیته‌ی سوم سازمان ملل "سیاست‌زده" و برای طرح وضعیت‌های کشوری "نامناسب" معرفی شده است.
در این توضیح همچنین آمده است: «عدم مشارکت صرفا منعکس‌کننده‌ی موضع ایران در قبال کمیته‌ی سوم مجمع عمومی سازمان ملل است و ارتباطی با موضوع قطعنامه‌ای خاص ندارد... کشورمان می‌توانست به نفع قطعنامه‌ی میانمار که عربستان آن را در کمیته‌ی سوم معرفی کرد رای بدهد اما بعد از آن دیگر کسی ادعای کشورمان بر داشتن موضع اصولی علیه قطعنامه‌های کشوری را باور نمی‌کرد حتی کشورهای دوست و همفکر.»
در پایان چنین نتیجه‌گیری شده: «کشورمان دو گزینه در قبال این قطعنامه داشت، یا مانند برخی کشورهای دوست رای منفی بدهد که موضعی ضدمسلمانان میانمار بود یا رای مثبت بدهد که موضعی ضد موضع اصولی کشور است. بنابراین راه عدم مشارکت در رای‌گیری ضمن ارائه سخنرانی و محکومیت اقدامات دولت میانمار برگزیده شد.»
"جاخالی ایران"
اما به نظر می‌رسد که توضیحات دفتر نمایندگی ایران در نیویورک نتوانسته توجیه خوبی برای عدم شرکت ایران در رای‌گیری اخیر باشد. سایت تحلیلی خبری "عصر ایران" روز سه‌شنبه ۵ دی در گزارشی تحت عنوان "جاخالی دادن ایران در حمایت عملی از مسلمانان میانمار" به شدت از دستگاه دیپلماسی ایران انتقاد کرده است.
این سایت می‌نویسد: «جمهوری اسلامی ایران ترجیح داد رویه رفتاری مخالفت با طرح وضعیت کشورها در کمیته سوم مجمع عمومی را ادامه داده و حتی به قیمت جاخالی دادن در حمایت از مسلمانان میانمار و به جان خریدن "انگ" حضور در صف حامیان سرکوب مردم مسلمان میانمار، حاضر نشود طرح وضعیت کشورها در این کمیته را بپذیرد.»
این گزارش با اشاره به تلاش جمهوری اسلامی در هم‌سویی دیپلماسی خود با روسیه و چین می‌افزاید: «شکل و شمایل ظاهری این رفتار جمهوری اسلامی ایران اما گویای این است که تهران با رفتار دیروز خود نخواسته از جبهه مشترک چین - روسیه در مسایل جهانی حتی در مساله‌ای ناخواسته چون "حمایت از سرکوبگری دولت میانمار علیه مسلمانان" فاصله بگیرد و بدون رنجاندن این دو کشور در رای‌گیری قطعنامه محکومیت سرکوب مسلمانان در میانمار و تعیین فرستاده ویژه سازمان ملل در این باره، غایب باشد.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این سایت رای منفی سوریه به عنوان تنها کشور اسلامی به این قطعنامه را "قابل درک" می‌داند و خاطر نشان می‌سازد که این کشور "در هفت سال کش و قوس جنگ داخلی، بقای خود را تا مغز استخوان مرهون حمایت‌های همه‌جانبه‌ی دولت روسیه می‌داند و از این رو در عرصه‌ی بین‌المللی خود را دنباله‌روی مسکو نشان می‌دهد".
و سپس یادآور میشود که اما «جمهوری اسلامی ایران در نزدیک به ۴ دهه‌ی گذشته خود را کشوری مستقل (نه شرقی نه غربی) و ام‌القرای جهان اسلام توصیف کرده است؛ حالا غیبت "ام‌القرا" در رای‌گیری برای حمایت از مسلمانان چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟»
این گزارش نتیجه می‌گیرد: «رویه رفتاری عدم مشارکت در رای گیری قطعنامه‌های کمیته سوم مجمع عمومی این بار به قیمت گزافی برای پرستیژ بین‌المللی ایران به ویژه در جهان اسلام تمام شد و جمهوری اسلامی ایران را ناخواسته در صف حامیان سرکوب مسلمانان میانمار نشاند!»
گزارش یادشده در پایان خواستار آن شده که وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی "توضیح مشخص و روشنی" درباره‌ی به وجود آمدن این وضعیت ارائه دهد، چرا که این اقدام دستگاه دیپلماسی کشور را "آچمز" کرده است.
قاسمی: رای مثبت ایران ثبت شد
در پی این واکنش‌ها بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه، شامگاه سه‌شنبه اعلام کرد با ارسال یادداشتی رسمی به دبیرخانه‌ی سازمان ملل متحد، رای مثبت جمهوری اسلامی ایران به قطعنامه‌ی مربوط به نقض حقوق بشر در میانمار ثبت گردیده است.
قاسمی عدم شرکت ایران در رای‌گیری روز یکشنبه را "عنایت به برخی ابعاد فنی و کارشناسی" دانسته است.
او اما تاکید کرده که به‌رغم ملاحظات فنی و کارشناسی «نظر به اهمیت دفاع از حقوق مسلمانان میانمار بهتر بود ملاحظات کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر ملاحظات کارشناسی ترجیح داده می‌شد.»