چرا شورای عالی انقلاب فرهنگی سند ۲۰۳۰ را لغو کرد؟
۱۳۹۶ خرداد ۲۴, چهارشنبه
پس از هفته‌ها تبلیغات تندورها در ایران علیه سند آموزشی یونسکو، "شورای عالی انقلاب فرهنگی" در آخرین نشست خود در روز سه‌شنبه (۲۳ خرداد/ ۱۳ ژوئن) این سند را ملغی اعلام کرد.
محمدرضا مخبر دزفولی، شورای عالی انقلاب فرهنگی به رسانه‌های ایران گفت، در جلسه این شورا که "گزارش فرآیندهای مرتبط با سند یا بیانیه ۲۰۳۰ در جلسه توسط اعضای شورا و مدعوین جلسه ارائه شده بود"، مورد بحث قرار گرفت.
به گفته دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، "جمع‌بندی جلسه که با اجماع به تصویب نهایی رسید این بود که مبنای کشور ما اسناد بالادستی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و سایر مراجع قانونی است و در حوزه آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت سند اساسی و ملی ما سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است".
مخبر دزفولی اضافه کرد هر سند، بیانیه یا موضوع دیگر که مغایر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش باشد، از نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی ملغی و کان لم یکن است.
سند آموزشی یونسکو با عنوان "دگرگون‌ساختن جهان ما: دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار" در سپتامبر ۲۰۱۵ به تصویب اعضای یونسکو رسید. کشورهای امضاکننده سند متعهد شده‌اند که تا ۲۰۳۰ موارد ۱۷ گانه این سند را با هدف رسیدن به "توسعه پایدار" اجرا کنند.
مهمترین اهداف این سند در چند بند آغازین آن اعلام شده که عبارتند از: "پایان دادن به فقر در همۀ اشکال آن و در همه جا"، "پایان دادن به گرسنگی، تحقّق امنیّت غذایی و تغذیۀ بهتر و توسعۀ کشاورزی پایدار"، "تضمین دارا بودن زندگی توأم با سلامت و ترویج رفاه برای همه و در تمامی سنین" و "تضمین آموزش با کیفیت، برابر و فراگیر و ترویج فرصت‌های یادگیری مادام العمر برای همه".
این سند همچنین بر رفع هر گونه تبعیض در آموزش کودکان، فارغ از جنسیت و قومیت و تعلقات مذهبی تاکید دارد.
ایران نیز این سند را با حق "تحفظ" امضا کرده است. "تحفظ" به معنای آنکه دولت ایران توصیه‌های این سند را هر جا که مغایر قوانین و اسناد بالادستی و فرهنگ و شئونات جمهوری اسلامی باشد، اجرا نخواهد کرد.
با این‌حال این سند یکی موضوع‌های مهم کارازهای تبلیغاتی تندروها علیه دولت حسن روحانی در دوره تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری بود. مهمترین مضون تبلیغاتی تندورها این بود که این سند برای "رواج همجنسگرایی و آموزش‌های ضداخلاقی به کودکان در مدارس است".
حسن رحیم‌پور ازغدی، یکی سخنوران تندور و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشستی در تهران درباره سند ۲۰۳۰ یونسکو گفته است: «هدف‌شان حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و تهدیدشونده است و منظورشان از اقشار آسیب‌پذیر جریانات فاسد جنسی است. آنها تعریف متفاوتی از خانواده دارند و می‌گویند که خانواده می‌تواند همجنس یا غیرهمجنس باشد. طبق این سند یعنی اینکه به فساد یا انحراف جنسی مشروعیت بدهیم و از آن حمایت کنیم.»
هدف وادار کردن روحانی به یک "عقب‌نشینی" بود
تبلیغات منفی اصول‌گرایان تندرو علیه این سند تا آنجا ادامه یافت که خود آیت‌الله خامنه‌ای نیز وارد میدان شد. رهبر جمهور اسلامی در دیداری که اواسط اردیبهشت گذشته با گروهی از فرهنگیان و دانشجویان داشت یونسکو را به دخالت در امور داخلی کشورها متهم کرد. او گفت: «به چه مناسبت یک مجموعه به اصطلاح بین‌المللی که قطعاً تحت نفوذ قدرت‌های دنیاست، این حق را داشته باشد که برای ملت‌های دنیا با فرهنگ‌های مختلف، تکلیف مشخص کند؟»
آیت‌الله خامنه‌ای همچنین ضمن انتقاد از "شورای عالی انقلاب فرهنگی" گفت: «بنده از شورای عالی انقلاب فرهنگی هم گله‌مند هستم. آنها باید مراقبت می‌کردند و نباید می‌گذاشتند که کار به اینجا بکشد که ما بیاییم و جلوی این کار را بگیریم. اینجا جمهوری اسلامی است.»
رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی هفته گذشته خود با گروهی از دانشجویان بار دیگر به موضوع سند ۲۰۳۰ اشاره کرد و توضیحات دولت درباره این سند را رد کرد. او گفت: «برخی می‌گویند ما در این خصوص تحفظ داده‌ایم و گفته‌ایم فلان بخش آن را قبول نداریم، در حالی‌که حتی اگر هیچ مورد واضحِ خلاف اسلام در آن وجود نداشت، باز هم نظام آموزشی نباید در بیرون از کشور نوشته شود، حال آنکه موارد خلاف اسلام نیز در آن سند وجود دارد و برداشت افرادی که خیال می‌کنند، ما در این موضوع گزارش‌های درستی نگرفته‌ایم، برداشت درستی نیست.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
با وجود اینکه سند ۲۰۳۰ الزام‌آور نیست و دولت نیز اعلام کرده بود که با تحفظ آن را امضا کرده و حتی دو هفته پیش اجرای آن را به‌طور موقت متوقف کرد، اما ادامه حملات تندروها و اصرار آیت‌الله خامنه‌ای به لغو آن، نشان آشکار از "سیاسی بودن" هدف مخالفان داشت.
تندورها در جریان تبلیغات انتخاباتی از آن برای تحریک بخش‌های سنتی و مذهبی جامعه علیه دولت روحانی استفاده کردند. پس از پایان انتخابات و شکست در آن، با لغو سند ۲۰۳۰ توانستند یک "عقب‌نشینی" در کارنامه حسن روحانی، رئیس جمهور منتخب به ثبت برسانند.
در واقع کمتر از یک ماه پس از انتخابات ریاست جمهوری، آیت‌الله خامنه‌ای می‌خواست به ۲۵ میلیون ایرانی رای‌دهنده به حسن روحانی نشان دهد که سمت و سوی سیاست در این کشور را نه رای‌دهندگان و منتخب آنها، بلکه خود او تعیین می‌کند.
این همان نکته‌ای بود که آیت‌الله خامنه‌ای روز ۲۲ خرداد در دیدار با مسئولان جمهوری اسلامی با پیش کشیدن تجربه بنی‌صدر در سال ۱۳۵۹ مطرح کرد. او گفت: «در سال ۵۹، رئیس جمهور وقت جامعه را دو قطبی، و مردم را به دو دسته مخالف و موافق تقسیم کرد که نباید این تجربه تکرار شود.»
حسن روحانی بعد از پیروزی در انتخابات گفته بود نتایج این انتخابات حکایت از موافقت اکثریت مردم با یک دیدگاه مشخص در مقابل دیدگاه رقیب است.