چهارشنبه‌سوری، از "جنگ" تا "رقص"
۱۳۹۰ اسفند ۲۳, سه‌شنبه
«زردی من از تو، سرخی تو از من،» جمله‌ای بود که سال‌ها ایرانیان موقع پریدن از روی آتش در شب‌چهارشنبه‌سوری می‌گفتند. اما این روزها کم‌تر کسی مجال گفتن یا شنیدن آن را دارد. مراسم چهارشنبه‌سوری آن‌گونه که بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی نظیر فیسبوک و توییتر هم نوشتند به "میدان جنگی" بدل شده که صدای "خمپاره و بمب" در آن میان کم است.
صدای مسئولان کشور هم معمولاَ در این روزها بلند می‌شود و از چند روز قبل مدام با تهدید یا لحن خوش سعی در مهار جوانان "بی‌محابا" دارند. اما گاه مراقبت‌های دولتی و اظهارات مقامات در این زمینه به زبانه کشیدن آتشی دامن می‌زند که میل به زبانه کشیدن در خیابان‌ها دارد.
بیشتر بخوانید: بازداشت "متخلفان" از چهارشنبه‌سوری تا سیزده به‌در
خبرگزاری رسمی ایران، ایرنا، در خبری اظهارات مراجع را درباره چهارشنبه‌سوری پوشش داد که در آن برخی نظیر چند تن از رهبران مذهبی ایران چهارشنبه‌سوری را "خرافات" خوانده‌اند.
ایرنا به نقل از آیت‌الله مکارم شیرازی نوشت: « چهارشنبه سوری از خرافات است و چنانچه برخی اعمال موجب آزار و اذیت دیگران شود، حرام است.»
اما خیلی زود یکی از کاربران فیسبوک نوشت: « بر اساس اخبار رسیده از تهران و سنندج و خراسان و دیگر نقاط ظاهرا این آقای مکارم است که دارد حذف می شود.»
کاربر دیگری هم در توییتر نوشت: «شاید شما از صدای ترقه و بمب و این‌ها خیلی شاکی باشید. ولی من همین که می‌بینم ملت هنوز حوصله دارند که ترقه بزنند خیلی شادمانم.»
البته برخی هم به "سیاسی کردن" جشن چهارشنبه‌سوری انتقاد کردند: «یارو توی فیسبوک نوشته هر کسی حرفی به غیر از چهارشنبه‌سوری بزند خائن و عامل رژیم است!»
اما بیشتر کاربران فضای مجازی از میزان و شدت صدای انفجار نوشتند و برخی نیز به تاریخ چهارشنبه‌سوری و یا دل‌نوشته‌های خود پرداختند.
«بنزین و هیزم به کارم نمی‌آیند. من امشب آتشم را با می و گیتار به پا می‌کنم. ای تنهایی...کبریت بزن! می‌سوزم،می‌سازم» چیزی بود که در صفحه «غلط‌نامه کدخدا» در فیسبوک نوشته شد. در این گزارش نگاهی داریم به آن‌چه کاربران فضای مجازی در شبکههای اجتماعی نوشتند.
چهارشنبه‌سوری: جای زندانی‌های سیاسی خالی
بودند کاربرانی که در روز چهارشنبه‌سوری یادی از خواسته‌های سیاسی و یا زندانیان سیاسی می‌کردند. آن‌ها آتش افروخته شده در آخرین سه‌شنبه شب سال را به آتش دل خود پیوند زدند.
یکی از کاربران فیسبوک با یاد کردن از میرحسین موسوی، چهره شناخته‌شده مخالفان حکومت ایران، که بیش از یک سال است در حبس خانگی‌ست نوشت: «مير ما: چهارشنبه سورى جشنواره "نور" عليه "تاريكى" است.»
برخی از کاربران فیسبوک نیز در چهارشنبه‌سوری یادی از زندانیان سیاسی کردند و یا آن‌ها که این شب را سال گذشته در بازداشت بودند. یکی از کاربران فیسبوک در استتوسی برای یکی از روزنامه‌نگاران زندانی نوشت: «امسال یک شمع بزرگ قرمز برایت خریدم. امشب وقتی تاریکی شروع شود به نیت آزادیت روشنش می‌کنم که تا صبح بسوزد و تاریکی اتاق را بشکند. می‌دانم که خیلی زود خبر آزادی تو و باقی آن‌هایی که در بندند می‌آید. آن روز خوب، آن صبح سپید شاد آزادی، از راه می‌رسد و چهارشنبه‌سوری‌هایی که حتماَ خواهند آمد. شب‌های شادی و موسیقی و آزادی. سرشار از نور بدون این همه گارد سیاهپوش که شهر را پوشانده.»
چهارشنبه‌سوری: جنگ خارجی، رقص داخلی
یکی از نکات مطرح در توییت‌های کاربران ایرانی در چهارشنبه‌سوری امسال حضور سایه "جنگ احتمالی علیه ایران" بود. یکی از کاربران توییتر نوشت: «آمریکا اگر خواست بجنگد با ایران، حواسش باشد نزدیک چهارشنبه‌سوری باشد، یک هفته قبل و بعدش، هیچکی نمی‌فهمد حمله است .»
یکی دیگر هم نوشت: «جدی اگر جنگ شود موشک بزنند نمی‌فهمیم جنگ شده، شدت صدا برابری می کند.»
خیلی‌ها هم بودند که به خود اتفاقات چهارشنبه‌سوری عنوان جنگ دادند: « خب فکر کنم یک طرف جنگ فکر کرده پیروز شده جشن گرفتند بزن و برقص، ولی اشتباه می‌کنند جنگ هنوز ادامه دارد صدای بمب‌ها دارد می‌آید.»
کاربران دیگری هم بودند که از توییت درباره "جنگ" به توییت درباره "رقص" رسیدند: «ما هر جا می‌رویم چند تا ماشین پر جوان هستند می‌آیند پهلوی ما د به رقص».
کاربری هم در توییتر حضور نیروهای پلیس در مقابل رقص مردم را در حاشیه خواند و نوشت: «پلیس‌ها حریف مردم نمی‌شوند! هرکی هرجا هست آهنگ گذاشته و می‌رقصد.»
دیگری هم چهارشنبه‌سوری‌اش را مثبت ارزیابی کرد: « خلاصه بهتر از آنی شد که فکر می‌کردم. کلی رقص و خنده و حال»
نوشتن از آیین و پیشینه چهارشنبه‌سوری
گذشته از فضای شوخی و خنده یا اعتراض کاربران نسبت به اتفاقات چهارشنبه‌سوری از ترقه و نارنجک‌بازی تا رقص، کسانی هم به توییت کردن یا استتوس‌نویسی درباره پیشینه یا سنن مربوط به چهارشنبه‌سوری پرداختند.
یکی از کاربران ارومیه‌ای فیسبوک نوشت: «امروز چهارشنبه سوری است. تو شهر ما رسم است که تو این روز بزرگترها بروند بازار و برای دخترهای خانواده آینه بخرند که برایشان شگون و خوشبختی بیاورد.»
کاربر دیگری هم از شیراز توییت کرد: «یکی از ملزومات اصلی چهارشنبه‌سوری در شیراز آش رشته هست».
و کاربر دیگری هم در توییتر نوشت: «رسم است که دختران جوان نیت می‌کنند، پشت دیواری می‌ایستند به سخن رهگذران گوش می‌دهند سپس با تفسیر شنیدها پاسخ نیت خود را می‌گیرند.» و توییت دیگر این‌که: «ایرانیان بر این باورند که در طول سال بلاها و قضاهای بد در کوزه متراکم می‌گردد و با شکستن کوزه در آخرین سه‌شنبه سال آن بلاها دور خواهد شد.»
MZ/SJ