برگزاری مراسم چهارشنبه سوری پس از انقلاب اسلامی همیشه یک از موضوعات بحث‌برانگیز در جامعه بوده است. اغلب ایرانیان که سنت‌های باستانی خود را پاس می‌دارند، مخالفت‌ برخی مقامات رسمی و مذهبی با چهارشنبه‌سوری را بی‌احترامی به آیین‌‌های ملی خود می‌دانند. احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران مراسم چهارشنبه‌سوری را "خرافات" می‌داند و آیت‌الله خامنه‌ای و مکارم‌شیرازی نیز مراسم چهارشنبه سوری را "فاقد مبنای عقلایی" ارزیابی کرده و برگزاری آن را "شایسته مسلمانان" نمی‌دانند.

اما صرف‌نظر از جنبه‌های فرهنگی و پاسداری از ارزش‌های ملی، مراسم چهارشنبه‌سوری در سال‌های گذشته ابعاد امنیتی یافته است. مخالفان از این روز به عنوان فرصتی برای ابراز اعتراضات سیاسی بهره می‌جویند. درگیری‌های چهارشنبه‌سوری در سال ۸۸ پس از "تقلب" در انتخابات ریاست‌جمهوری بدل به یکی از بزرگترین چالش‌های نیروهای امنیتی شد.

در سال گذشته نیز پلیس تهران برای کنترل بر اوضاع، تردد موتورسیکلت‌ها در پایتخت را از ساعت ۱۴ بعدازظهر در این روز ممنوع اعلام کرد و دست به تعطیلی زودهنگام مدارس زد. به‌رغم ادعاهای مقامات رسمی که "بی‌تمایلی ایرانیان به برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری" را هر سال تکرار می‌کنند، افزایش اقدامات امنیتی در کلان‌شهرهای ایران خود نقض این ادعاها به حساب می‌‌آید.

فرمانده نیروهای انتظامی: شهرداری‌ها بسترساز بی‌نظمی و ناامنی‌اند

اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده نیروهای انتظامی ایران در یک نشست خبری در روز چهارشنبه (۱۷ اسفند) اعلام کرد که تمهیدات و اقدامات نیروهای امنیتی سبب کاهش حوادث در چهارشنبه‌سوری سال ۸۹ شد. وی تاکید کرد:«در سال گذشته یک نفر جان خود را بر اثر انفجار مواد محترقه از دست داد و ۴۲۰ نفر نیز مجروح شدند که امیدواریم این اعداد امسال کاهش یابد.»

نیروهای امنیتی حداقل در دو سال گذشته با بهره‌گیری از نیروهای بسیج تلاش کردند که از سیاسی‌شدن تجمعات جلوگیری کنند. در سال ۸۸ و به‌رغم کاهشی نسبی در سال ۸۹ ، شعارهایی از سوی معترضان در مراسم چهارشنبه‌سوری به دفاع از رهبران جنبش سبز سر داده شد.

شورای هماهنگی راه سبز امید برای حمایت از میرحسین موسوی و مهدی کروبی در سال ۱۳۸۹ از مردم خواست که در مراسم چهارشنبه‌سوری حضوری گسترده داشته باشند.

احمدی‌مقدم گفت که پلیس امسال نیز «حتماَ با کارناوال‌ها و افرادی که اقدام به پایکوبی کنند، برخورد می‌کند.» فرمانده نیروهای انتظامی کشور با اشاره به برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری توسط برخی شهرداری‌ها افزود: «در گذشته شهرداری‌ها جشن‌هایی را در چهارشنبه آخر سال برگزار می‌کردند که بستر بی‌نظمی و ناامنی شده و برخی اوباش از این فرصت سوءاستفاده می‌کردند.»

سردار احمدی‌مقدم گفت: «به والدین توصیه می‌کنیم که خریدهای خود را در این روز قبل از از عصر انجام داده و شب در منازل درکنار فرزندان حضور داشته باشند.»

مواد محترقه غیراستاندارد

یکی از مشکلات هر ساله استفاده از ترقه و فشفشه‌های دست‌ساز و غیراستاندارد است. اما بخشی از این معضل به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های دولتی برمی‌گردد. مقامات رسمی برای جلوگیری از گسترش مراسم چهارشنبه‌سوری از فروش قانونی ابزار و ادوات مربوط به این مراسم جلوگیری کرده و عملاَ مردم بخصوص کودکان و جوانان را به ساخت مواد محترقه غیرمجاز سوق می‌دهند. جعفری دولت‌‌‌آبادی، دادستان تهران پیشتر اعلام کرده بود که استفاده از مواد محترقه مجاز نیست و با خریدارن و فروشندگان نیزبطور قانونی برخورد خواهد شد.

احمدی مقدم در اینباره گفت: «ماموران امسال با تلاشی مضاعف توانستند ۱۶ تن مواد اولیه ساخت مواد محترقه را کشف و ضبط کنند. این در حالی است که میزان کشفیات سال گذشته تنها ۹ تن بود. این در حالی است که کشفیات مواد محترقه ساخته شده از ۷ میلیون به ۵۲ میلیون عدد رسید.»

وی اذعان می‌کند که ساخت مواد محترقه سیری صعودی داشته است. کارشناسان این انتقاد را مطرح می‌کنند که مقامات دولتی به جای عرضه‌ی مواد محترقه استاندارد و ریشه‌یابی این معضل، به مانند دیگر حوزه‌های اجتماعی، تنها با اتخاذ تدابیر امنیتی خواهان حل مشکلات هستند.

SI/FW