چهلم مهسا امینی؛ اعتراضات گسترده و برخورد خشن با معترضان
۱۴۰۱ آبان ۴, چهارشنبه
گزارشها از ایران حاکی از ادامه اعتراضات در چهلمین روز مرگ مهسا امینی است. در چندین شهر ایران معترضان با برپایی تجمع شعارهای ضد حکومتی سر میدهند. در سقز به سوی مردم معترض تیراندازی شدە است.
تبلیغات
در ادامه برگزاری تجمعات دانشجویان، دانشآموزان و اصناف و همچنین اعتصابات گستردە کسبه و بازاریان در شهرهای کردنشین، به مناسبت چهلمین روز مرگ مهسا امینی، گزارشها از ایران حاکی از برپایی تجمعهای ضد حکومتی در چندین شهر ایران است.
براساس تصاویر منتشر شدە در شبکههای اجتماعی، معترضان در شهرهای تهران، کرج، تبریز، گرگان، قزوین، کرمان، اراک، ارومیه، مهاباد، سنندج، کرمانشاه، مریوان، بوکان و سقز به خیابان آمدەاند.
گفتە میشود در چندین محله سقز تجمعهای اعتراضی در حال برگزاری است. شاهدان عینی از وخامت اوضاع و وضعیت جنگی در سقز خبر میدهند.
یک شهروند در سقز، در تماس با دویچه وله فارسی گفت: "بعد از بازگشت مردم از آرامگاه آیچی، تجمعهای اعتراضی پراکنده در سطح شهر شکل گرفت. در حالی کە مردم شعارهای حقطلبانه و آزادی خواهانه سر میدادند، نیروهای امنیتی با پرتاب گاز اشکآور و شلیک به آنها حملە کردند".
به گفتە این شهروند معترضان اقدام بە مسدود کردن برخی از خیابانهای سقز کردەاند و علیه علی خامنەای و جمهوری اسلامی شعار میدهند.
گزارشها از مریوان، سنندج، بوکان و مهاباد هم حاکی از شکلگیری تجمعهای اعتراضی و شلیک نیروهای امنیتی بە سوی معترضان است. در این شهرها جوانانبا روشنکردن آتش خیابانها را مسدود کردەاند.
براساس تصاویر منتشر شدە در شبکههای اجتماعی جو تهران هم شدیدا امنیتی است، اما این نتوانستە مانع از برگزاری تجمعهای ضد حکومتی شود. در چندین نقطه تهران تجمعهای اعتراضی در جریان است.
در برخی از محلات معترضان خیابانها را مسدود کردەاند و سطلهای زبالە را به آتش کشیدەاند.
از کرج هم خبر میرسد کە نیروهای امنیتی بە سوی معترضان شلیک کردەاند.
شعارهای "زن، زندگی، آزادی"، "مرگ بر دیکتاتور" و "امسال سال خونه، سید علی سرنگونه" از جمله شعارهای هستند کە در تمامی تجمعها سر دادە شدەاند.
نتبلاکس: اینترنت در استان کردستان قطع شدە است
سازمان نتبلاکس که وضعیت اینترنت و میزان آزادی دسترسی به آن را در کشورهای مختلف رصد میکند، میگوید کە شبکه اینترنت در سنندج و باقی شهرهای استان کردستان با اختلال شدید روبرو است.
براساس نموداری که نتبلاکس منتشر کرده است، دسترسی به اینترنت در سنندج به طور کامل قطع شده است.
خبرگزاری ایسنا پیشتر اعلام کردە بود کە بعد از برگزاری مراسم چهلم مهسا امینی در سقز، اینترنت این شهر به دلیل "ملاحظات امنیتی" قطع شده است.
ادامه اعترضات شبانه دانشجویی
براساس تصاویر منتشر شدە در شبکههای اجتماعی دانشجویان در دهها دانشگاه شهرهای مختلف بە اعتراضات ضد حکومتی خود ادامه میدهند.
دانشجویان در دانشگاه اردبیل شعار دادەاند: "آزادی، آزادی، آزادی".
در دانشگاه امیر کبیر تهران، دانشجویان شعار میدهند: "امسال سال خونه، سید علی سرنگونه".
در دانشگاه رازی کرمانشاه هم دانشجویان شعار "مرگ بر دیکتاتور" سر میدهند.
برآورد رسانههای حکومتی از مراسم چهلم ژینا امینی
رسانههای حکومتی در مورد مراسم چهلم مهسا امینی (ژینا) در آرامستان آیچی، روایتهای متناقضی داشتەاند.
خبرگزاری ایسنا، جمعیت حاضر در گورستان آیچی را دە هزار نفر برآورد کردە و گزارش دادە کە :"بین جمعیت حاضر در آرامستان آیچی و نیروهای انتظامی حاضر در محل در طول برگزاری مراسم چهلم بر سر مزار مهسا امینی درگیری رخ نداد".
اما در برابر خبرگزاری فارس کە بە سپاه پاسداران اقلاب اسلامی نزدیک است، گفتە کە: " جمعیت حاضر در آرامستان حدود دو هزار نفر تخمین زده میشود".
این خبرگزاری همچنین حضور چهرەهای شناختە شدە، همچون رویا غفوری و علی دایی در استان کردستان را "کذب" خوانده است.
گیسوبُران؛ نماد خشم و سوگواری
در اعتراض به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. این آیین از رسوم دیرینه ایرانیان در سوگواری است که حال به نمادی از خشم و اعتراض تبدیل شده است.
در اعتراض به مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی و حتی زنانی از دیگر کشورها در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. گیسو بریدن یا "زلف گشودن" بخشی از آیین دیرینه سوگواری در میان ایرانیان و همچنین ملتهای مختلف دیگر است.
به روایت معترضان، بریدن مو به نمادی از خشم تبدیل شده است. شهلا شفیق جامعه شناس، پژوهشگر و نویسنده ایرانی مقیم فرانسه در این باره مینویسد: «يکی از معناهای نمادين اقدام زنانی که برای اعتراض به حجاب اجباری گيسو میبرند اين است: شما هستی مرا با رشته مو و گيسوانم به بند کشيدهايد، پس من اين رشته را میبرم.»
عکس: Michael Kuenne/PRESSCOV/ZUMAPRESS.com/picture alliance
در اساطیر ایران باستان، ایزد بانوی مادر، سرور آسمان و طبیعت و همچنین نماد باران و باروری محسوب میشد. از همین رو است که گیسوبُران زنان اهمیت مییابد؛ زیرا به معنای قطع باروری و برکت تلقی میشود.
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
یکی از قدیمیترین آثار بازتاب آیین بریدن مو در "گیلگمش" به ثبت رسیده است. گیلگمش در سوگ یار نزدیک خود انکیدو موهایش را میبرد و میگوید: «دستور میدهم تا همه مردم اورک برتو بگریند و مویه مرگ سر دهند، مردم از اندوه سر خود را فرود خواهند آورد و آن هنگام که به زیر خاک روی، برای تو موهایم را بلند خواهم کرد.
عکس: Yiannis Kourtoglou/REUTERS
در شاهنامه فردوسی نیز فرنگیس همسر سیاوش در سوگ او او گیسوی خود را میبرد: همه بندگان موی کردند باز/ فرنگیس مشکین کمند دراز/ برید و میان را به گیسو ببست/ به فندق گل ارغوان را بخست
عکس: Ervin Shulku/ZUMAPRESS.com/picture alliance
حافط نیز در اشعار خود به این آیین اشاره کرده است و میگوید:« گیسوی چنگ بِبُرّید به مرگِ مِیِ ناب/ تا حریفان همه خون از مژهها بگشایند
عکس: Quinn Bender/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سلمان ساوجی از شاعران قرن هشتم هجری هم در اشعار خود به بریدن مو اشاره کرده و میگوید:« ای صبحدم، چه شد که گریبان دریدهای/ وی شب، چه حالت است که گیسو بریدهای/ ای پرچم، از برای چه مو باز کردهای/ وی سنجق، از عزای که گیسو بریدهای
عکس: Remon Haazen/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سیمین دانشور هم در رمان "سووشون" از درخت گیسو نوشته است: « «درخت گیسو در تمام گرمسیر معروف است. اول بار که درخت گیسو را دیدم، از دور خیال کردم درخت مراد است. نزدیک که رفتم دیدم گیسهای بافته شده به درخت آویزان کردهاند؛ گیسهای زنهای جوانی که شوهرهایشان جوانمرگ شده بود.»
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
نجمالدین گیلانی و همکاران در کتاب "بررسی تحلیلی و تطبیقی سوگ آئینهای لری و کردی با سنت سوگواری در شاهنامه به "خراشیدن روی و برین گیسو" و پیچاندن آن به دور دست در میان اقوام ایرانی کرد و لر اشاره میکند. در آیین چمر که در میان مردم استانهای کرمانشاه، ایلام و لرستان رواج دارد، زنان به زاری پرداخته و گیسوی خود را پریشان میکنند.
عکس: Fredrik Persson/TT NYHETSBYRÃ N/picture alliance
بریدن مو تنها مختص فرهنگ ایران نیست. چهارم مهرماه، هزاران تن از زنان کرد شمال سوریه در همبستگی با زنان ایرانی تجمعی برپا کردند و شمار زیادی از آنان به نشانه اعتراض گیسوان خود را بریدند. ملک موسو، خواننده مشهور ترکیهای نیز در حمایت از جنبش اعتراضی زنان، هنگام اجرای کنسرت موهایش را چید.