چهل سال پیش در چنین روزی ویندوز۱.۰، نخستین سیستمعامل مایکروسافت به بازار آمد. ویندوز، رابط گرافیکی شگفتانگیزی بود که رایانه را به محصولی خانگی تبدیل کرد تا هرکسی بدون داشتن تخصص برنامهنویسی بتواند از آن استفاده کند.
چهل سال پیش در چنین روزی ویندوز۱.۰، نخستین سیستمعامل مایکروسافت به بازار آمد و دنیای نرمافزار را به کلی متحول کردعکس: Mattias Nadler/Microsoft/dpa/picture alliance
تبلیغات
امروز دقیقا چهاردهه از تولد ویندوز۱.۰ میگذرد. چهل سال پیش در چنین روزی در ۲۰ نوامبر سال ۱۹۸۵، ویندوز ۱.۰، نخستین سیستمعامل مایکروسافت به بازار آمد. رابط گرافیکی شگفتانگیز مایکروسافت برای اِماِسداس که نه تنها دنیای نرمافزار را به کلی زیر و رو کرد بلکه رایانه را به یک محصول خانگی تبدیل کرد که هر فردی به سادگی و بدون نیاز به تخصص بتواند از آن استفاده کند.
پیش از آن، استفاده از رایانهها با نرمافزار این شرکت بسیار پیچیده بود و هر عملیات محاسباتی نیازمند وارد کردن فرمانهای دشوار بود. اما برنامه جدید کار را آسانتر کرد و برای نخستین بار، کاربران توانستند از طریق برنامهها فقط روی هرچیزی که میخواهند کلیک کنند. نوآوری دیگر، استفاده آسانتر از دستگاههای متصل به رایانه مانند چاپگرها بود.
امروزه برنامههای مرتبط با تایپ کردن و نوشتن و حتی برنامه مشهور طراحی Paint، با گذشت سالها هنوز هم جزو اقلام همراه سیستمعامل است.
مایکروسافت، عمدتا به کمک عرضه ویندوز بود که از یک شرکت دو نفره به یک غول جهانی فناوری بدل شد. بیل گیتس، که این شرکت را همراه با دوست خود پل آلن تاسیس کرده بود، در سال ۱۹۹۱ این موضوع را چنین توصیف کرد: «میتوان استراتژی ما را در یک کلمه خلاصه کرد: ویندوز!»
با این حال، موفقیت این شرکت یکشبه رخ نداد. به بیان سادهتر تنها با ویندوز ۳.۰ بود که مایکروسافت، بهعنوان عرضهکننده نرمافزار در میان کاربران پذیرفته شد.
بسیاری بر این باورند که مایکروسافت و ویندوز، موفقیت بزرگ خود را تنها مدیون ویندوز ۹۵ هستند. این نسخه از ویندوز، امکان ارتباط از طریق اینترنت را فراهم میکرد. منوی استارت، تسکبار و امکان اجرای چندین برنامه نیز به آن اضافه شد و درست در همین نقطه، آمار فروش ویندوز پیوسته افزایش یافت.
ویندوز۱.۰، نخستین سیستمعامل مایکروسافت در سال ۱۹۸۵ به بازار آمدعکس: Marty Lederhandler/AP Photo/picture alliance
مایکروسافت در دهه ۹۰ میلادی و سالهای اول پس از ۲۰۰۰، بهخاطر قراردادهای محدودکننده با تولیدکنندگان رایانه بیتردید با ارائه ویندوز، یک موقعیت انحصاری داشت. هر رایانه بهطور استاندارد و پایه با ویندوز عرضه میشد، چه کسی آن را میخواست یا نمیخواست، به هر حال ویندوز را دریافت میکرد.
تبلیغات
فراز و نشیب مایکروسافت در عصر هوش مصنوعی
تاریخ ویندوز، همیشه رو به جلو و موفقیتآمیز نبوده است و این سیستم عامل، شکستهایی را نیز پشتسر گذاشته است. برای مثال ویندوز امای (ME). این نسخه بیش از حد کند بود و بسیار ناپایدار اجرا میشد. یا حتی ویندوز ویستا هم تجربه خوبی برای این شرکت نبود و بسیاری از دستگاهها اساسا نمیتوانستند به رایانههایی که این سیستمعامل روی آنها نصب شده بود متصل شوند.
با این حال به نظر میرسد مایکروسافت دستکم از زمان ویندوز ۱۰، دوباره در مسیر درست قرار دارد. هرچند اکنون پس از آنکه پشتیبانی از این نسخه در ماه اکتبر رسما متوقف شد و تنها تا سال ۲۰۲۶ بهروزرسانیهای امنیتی برای اروپا وجود دارد، به کاربران توصیه میشود به نسخه فعلی، ویندوز ۱۱، مهاجرت کنند.
بیل گیتس در گذر زمان؛ گفتوگو با عرفان کسرایی
This browser does not support the audio element.
امروزه آمارها نشان میدهند که حتی با گذشت چهل سال پس از ارائه نخستین نسخه، ویندوز هنوز هم بهعنوان سیستمعامل غالب بر بازار سیطره دارد و همچنان سهم بازار جهانی آن حدود ۷۰ درصد است.
بر اساس یک آمار منتشر شده در ماه ژوئیه ۲۰۲۵، مایکروسافت همچنان بزرگترین رقبای خود مانند MacOS (حدود هشت درصد) و لینوکس (حدود چهار درصد) را با فاصله بسیار پشت سر میگذارد.
و سایر برنامههای مایکروسافت از جمله Word، Excel یا Office هنوز همهجا و هر روز در زندگی مردم جهان حضور دارند. این امر برای دیگر کاربردهای آینده مانند هوش مصنوعی نیز صدق میکند.
به گفته کارشناسان، مایکروسافت در حوزه هوش مصنوعی نیز به نوعی در جایگاه برتر قرار دارد. این شرکت سهمهای بزرگی در OpenAI، خالق چتجیپیتی دارد و با نگاهی به آینده، هوش مصنوعی را در تمام محصولات خود مانند ویندوز، آفیس و همچنین در فضای ابری، ادغام کرده است.
۷۰ سالگی بنیانگذار مایکروسافت؛ بیل گیتس به روایت تصویر
بیل گیتس، از بنیانگذاران شرکت مایکروسافت یکی از برجستهترین و تأثیرگذارترین شخصیتهای عصر حاضر در زمینه فناوری است. ۲۸ اکتبر ۲۰۲۵ مصادف است با تولد هفتاد سالگی این کارآفرین و نوآور معروف.
بیل گیتس یکی از برجستهترین و تأثیرگذارترین شخصیتهای عصر حاضر در زمینه فناوری است. چهره او از یک سو با شرکت مایکروسافت پیونده خود و از سوی دیگر با تلاشهایی خیرخواهانه برای مبارزه با مشکلات جهانی چون فقر، بهداشت و درمان و نیز تغییرات اقلیمی. ۲۸ اکتبر ۲۰۲۵ مصادف است با تولد هفتاد سالگی این کارآفرین و نوآور معروف.
عکس: Mustafa Quraishi/AP Photo/picture alliance
آغاز راه
بیل گیتس در روز ۲۸ اکتبر ۱۹۵۵ در سیاتل به دنیا آمد و از همان کودکی به فناوری و برنامهنویسی علاقهمند بود. گیتس و پل آلن که هممدرسهای بودند، در سنین نوجوانی توانستند برنامهای را برای سیستم مدیریت ترافیک سیاتل بنویسند. این دو بعدها شرکت معروف مایکروسافت را بنیان گذاشتند. تصویری از بیل گیتس و پل آلن در سال ۱۹۸۱ میلادی
عکس: Microsoft/dpa/picture alliance
ویندوز ۱
اندکی پس از آن که کمپانی اپل، مکینتاش را با استفاده از رابط گرافیکی (GUI) معرفی کرد، بیل گیتس نیز تصمیم گرفت سیستمعامل جدید مایکروسافت را به همین روش یعنی با رابط گرافیکی عرضه کند. شرکت مایکروسافت در سال ۱۹۸۵ میلادی نخستین نسخه از نرمافزار ویندوز را روانه بازار کرد. تصویری از بیل گیتس در دفترش در دهه هشتاد میلادی.
بیل گیتس در حین معرفی نرمافزار ویندوز در سال ۱۹۹۰
از عرضه ویندوز یک اما پنج سال طول کشید تا این نرمافزار به پدیدهای جهانی بدل شود. انتشار نسخه سوم ویندوز در سال ۱۹۹۰ میلادی جهشی بزرگ محسوب میشود. بیل گیتس در سن ۳۵ سالگی در حین معروفی ویندوز ۳ در سال ۱۹۹۰.
عکس: Marty Lederhandler/AP Photo/picture alliance
چهرهای سختکوش
زندگی پر فراز و نشیب بیل گیتس از سالهای دهه هفتاد میلادی تا تاسیس کمپانی مشهور مایکروسافت، نشان از سختکوشی و خستگیناپذیری مردی دارد که نگاهش به دنیای کامپیوترها، سرنوشت عصر دیجیتال را تغییر داد. تصویری از بیل گیتس در سال ۱۹۹۲ میلادی.
عکس: Jim Davidson/AP Photo/picture alliance
مایکروسافت و اینتل
نیمهرسانهها نقش مهمی در جهان رایانه ایفا میکنند. شرکت اینتل که از تولیدکنندگان بزرگ نیمهرسانه محسوب میشود، همکاری تنگاتنگی با مایکروسافت داشته است. تصویری از بیل گیتس (چپ) در کنار اندی گروو، مدیر عامل شرکت اینتل در سال ۱۹۹۳ میلادی.
عکس: Barry Sweet/AP Photo/picture alliance
گامی دیگر
در سال ۱۹۹۵ میلادی بود که شرکت مایکروسافت ویندوز ۹۵ را روانه بازار کرد. برخیها آن را انقلابی در نرمافزارها و سیستمعاملهای کامپیوتر در زمان خود میدانند. مایکروسافت در ویندوز ۹۵ برای اولین بار از منوی استارت رونمایی و پشتیبانی کرده است. در این سیستم عامل ابتدا از مرورگر اینترنتی internet explorer استفاده شد تا کاربران بتوانند راحت در اینترنت بگردند. بیل گیتس در هنگام رونمایی از ویندوز ۹۵.
عکس: dpa/picture alliance
نرمافزاری برای همگان
مایکروسافت آفیس اکس پی که در سال ۲۰۰۱ به بازار عرضه شد، یک مجموعه اداری است که توسط مایکروسافت برای سیستم عامل ویندوز طراحی و توزیع شد. آفیس اکس پی در ۵ مارس ۲۰۰۱ به تولید رسید و چندی بعد نیز به صورت عمومی عرضه شد. بیل گتیس در سال ۲۰۰۱ در هنگام رونمایی مایکروسافت آفیس ایکسپی.
عکس: Christensen/AFP/dpa/picture alliance
توجه به قاره آفریقا
بیل گیتس (راست) سالها پیش از آنکه به فعالیت خود در مایکروسافت پایان بدهد، توجه زیادی به مسائل جهانی به ویژه معضلات قاره آفریقا داشت. او در سال ۲۰۰۳ میلادی به همراه همسرش، ملیندا در همایش جهانی ایدز که در آفریقای جنوبی برگزار شد. نلسون ماندلا (سوم از راست) در آن زمان رئیسجمهور آفریقای جنوبی بود.
عکس: Jon Hrusa/dpa/picture alliance
دکترای افتخاری
بیل گیتس تا کنون چندین مدرک دکترای افتخاری دریافت کرده است، از جمله از دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۰۷. او این مدرک را پس از ترک تحصیل در این دانشگاه برای تأسیس مایکروسافت دریافت کرد. گیتس پیش از آن در سال ۲۰۰۵ میلادی دکترای افتخاری دانشگاه واسدا در توکیو را دریافت کرده بود.
عکس: Franck Robichon/dpa/picture alliance
حضور در مجمع اقتصاد جهانی
بیل گیتس (نفر دوم از چپ) تا کنون بارها در میزگردهای مجمع اقتصاد جهانی در داووس حضور داشته است، از جمله در سال ۲۰۰۵ میلادی در کنار بیل کلینتون (چپ)، تابو امبکی (دوم از راست) و تونی بلر (راست).
عکس: Remy Steinegger/dpa/picture alliance
وداع با مایکروسافت
ورود به قرن بیست و یکم در عین حال دوران تغییر رویکرد بیل گیتس محسوب میشود. او در این دوران به تدریج به این ایده رسید که از دنیای جنجالبرانگیز رقابتهای تجاری دور شود و از سمت مدیرعاملی مایکروسافت کنارهگیری کند.
گیتس تا سال ۲۰۰۸ میلادی در سمت معمار ارشد نرمافزار مایکروسافت باقی ماند اما در نهایت از این سمت نیز کناره گرفت.
عکس: Paul J. Richards/Getty Images
تلاشهای خیرخواهانه
گیتس پس از خداحافظی با مایکروسافت اعلام کرد که قصد دارد در ادامه مسیر پر پیچ و خم زندگی، تمرکز خود را روی فعالیتهای بشردوستانه بگذارد. او به همراه همسرش ملیندا بنیاد بیل گیتس را تأسیس کرد که به ویژه از پروژههای مختلف بشردوستانه از جمله واکسیناسیون و مقابله با مرگومیر در اثر بیماریهایی مانند مالاریا، ایدز، سرخک، دیفتری و فلجاطفال در کشورهای فقیر پشتیبانی میکند.
عکس: Rick Wilking/REUTERS
مقابله با مسایل اقلیمی
تغییرات اقلیمی و بحرانهای ناشی از آن از جمله مسایل جهانی بود که بیل گیتس در بیش از دو دهه گذشته پیگیر مقابله با آنها بوده است. گیتس (چپ) در کنار باراک اوباما، رئیسجمهوری وقت آمریکا در کنفرانس جهانی مسایل اقلیمی در سال ۲۰۱۵ در فرانسه.
عکس: Pete Souza/Photoshot/picture alliance
مدال آزادی آمریکا
بیل و ملیندا گیتس در سال ۲۰۱۶ میلادی به پاس تلاشهای خیرخواهانه مدال آزادی آمریکا را از باراک اوباما، رئیس جمهوری این کشور دریافت کردند. این مدال که نام کامل آن نشان افتخار آزادی رئیسجمهوری است، معتبرترین جایزه مدنی در ایالات متحده محسوب شده و به افرادی برجسته اعطا میشود که به خاطر دستاوردهایشان در عرصههای مختلف، از هنر و علم گرفته تا سیاست و ورزش، مورد قدردانی قرار میگیرند.
عکس: Pete Souza/ZUMA/picture alliance
جدایی پس از ۲۷ سال
بیل و ملیندا گیتس در سال ۲۰۲۱ میلادی جدایی خود را پس از ۲۷ سال زندگی مشترک اعلام کردند. این دو سه فرزند مشترک دارند.
عکس: Pearl Gabel/REUTERS
بیوگرافی بیل گیتس در سال ۲۰۲۵
در ژانویه سال ۲۰۲۵ میلادی زندگینامه بیل گیتس منتشر شد. این کتاب چند ماه بعد نیز به زبان آلمانی انتشار یافت.
عکس: Published by Allen Lane/Penguin Random House UK
گیتس و بحث هوش مصنوعی
به باور بیل گیتس، هوش مصنوعی اینک فناوری نوظهوری است که باید از آن در راستای اهداف بشردوستانه از جمله بهبود بهداشت و درمان و آموزش استفاده کرد. او در حالی هفتاد سالگی خود را جشن میگیرد که دنیای بشری همچنان با چالشهایی نظیر پیامدهای اخلاقی هوش مصنوعی، احتمال همهگیریهای مرگبار، جنگهای هستهای، قحطی، مهاجرت و گرسنگی روبروست.