پنجمین دوره ریاست یوزف (سپ) بلاتر سوئیسی بر فدراسیون جهانی فوتبال کوتاه‌ترین دوره ریاست او بر فیفا شد. بلاتر ۷۹ ساله که از سال ۱۹۹۸ رئیس فیفا بوده است، شامگاه سه‌شنبه (۲ ژوئن/ ۱۲ خرداد) و تنها ۴ روز پس از انتخاب مجدد، اعلام کرد که از سمت خود کناره‌گیری خواهد کرد.

همزمان گمانه‌زنی‌ها در مورد جانشین بلاتر آغاز شده است. از لوئیز فیگو پرتغالی، ستاره دهه‌ی گذشته فوتبال جهان تا میشل پلاتینی، رئیس اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) یا علی بن حسین شاهزاده اردنی که در انتخابات اخیر از بلاتر شکست خورد؛ نام همه در فهرست گمانه‌زنی‌های رسانه‌های مختلف به چشم می‌خورد.

حتی زیکو، ستاره دهه ۱۹۶۰ فوتبال برزیل، نیز نامزدی احتمالی خود برای ریاست بر فیفا را رد نکرده است. زیکو ۶۲ ساله در صفحه فیسبوک خود نوشته است: «چرا که نه؟ زندگی من همیشه حول محور فوتبال گشته است».

فرانتس بکن‌باوئر، "قیصر" فوتبال آلمان، هم در سطح بین‌المللی چهره شناخته‌شده و محبوبی است. او از همین محبوبیت استفاده کرد تا جام جهانی ۲۰۰۶ را به آلمان بیاورد. از سویی بکن‌باوئر بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ عضو کمیته اجرایی فیفا بوده است. در جریان جنجالی که بر سر اهدای میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ به روسیه و قطر به راه افتاده، بکن باوئر هم با انتقادهای فراوانی روبه‌رو شده است.

منتقدان بلاتر

میشل پلاتینی، رئیس فرانسوی اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) با وجود انتقادهایی که به عملکرد بلاتر داشته و علیرغم علاقه‌ای که به ریاست فیفا نشان داده، هیچ گاه به صورت علنی با بلاتر وارد رقابت نشده است. البته پشتیبانی بین‌المللی سفت و محکمی هم از ریاست پلاتینی بر فیفا وجود ندارد.

علی بن حسین، شاهزاده اردنی، و میشائل فَن پراگ، رئیس فدراسیون فوتبال هلند، نامزدی خود برای ریاست فیفا را رد نکرده‌اند. لوئیز فیگو، ستاره‌ی پرتغالی ده‌های اخیر هم که همچون فن پراگ پیش از انتخابات روز جمعه به سود بن علی کنار رفت، خواستار "راه حل مشترک جهانی" برای فیفا شده است. در میان این سه نفر، علی بن حسین که از حمایت اروپا هم برخوردار است، بخت بیشتری برای موفقیت دارد.

رئیسی از کویت؟

شیخ احمد الفهد الاحمد الصباح، مدیر ورزشی با نفوذ کویتی، در کنگره فیفا در روز جمعه به عضویت در کمیته اجرایی فدراسیون جهانی فوتبال برگزیده شد. او از قرار معلوم روابط خوبی با چهره‌ها و نهادهای ورزشی بین‌المللی دارد و گویا در عرصه چانه‌زنی هم از قدرتمندترین چهره‌های ورزشی است. یک روز پیش از کنگره اخیر فیفا تصویری از الصباح در کنار میشل پلاتینی منتشر شد.

گفته می‌شود الصباح به خوبی می‌داند چطور نظر اکثریت را جلب کند. او به توماس باخ آلمانی هم برای رسیدن به ریاست کمیته بین‌المللی المپیک کمک چشمگیری کرد.

فعلا دومینیکو اسکالا ۵۰ ساله، رئیس کمیسیون مالی فیفا، جانشین موقت بلاتر خواهد بود. او، به گفته بلاتر، از پشتیبانی گسترده‌ای در میان جناح‌های مختلف داخل و خارج از فیفا برخوردار است. کنگره فوق‌العاده فیفا برای گزینش رئیس جدید بین دسامبر سال جاری و مارس ۲۰۱۶ (اواخر پاییز تا اواخر زمستان پیش رو) برگزار خواهد شد.

مشکل "سیستم بلاتر"

به اعتقاد کارشناسان، مشکل اساسی فیفا در حال حاضر نحوه مدیریت یوزف بلاتر و ساختاری است که او در فدراسیون جهانی فوتبال ایجاد کرده است. به عنوان نمونه، میزان درآمد فیفا در سال‌های اخیر با شیب بسیار تندی افزایش یافته است. بخش عمده این درآمد از محل فروش حق پخش تلویزیونی بازی‌ها تأمین می‌شود. برخی مدیران ارشد فیفا که هفته گذشته در زوریخ دستگیر شدند، از جمله متهم‌اند در جریان فروش حق پخش بازی‌ها رشوه‌خواری کرده‌اند.

با توجه به همین نکته مدیر پرسابقه‌ای چون بکن‌باوئر کناره‌گیری بلاتر از سمتش را تصمیم بجایی می‌داند. او پس از اعلام کناره‌گیری بلاتر به نشریه "بیلد" آلمان گفت: «سپ بلاتر تصمیم عاقلانه‌ای گرفت. فشارها خیلی افزایش یافته بود. او را هرگز راحت نمی‌گذاشتند، صرف نظر از اینکه نقشی در جنجال‌های اخیر داشته یا خیر. مشکل فیفا سیستم بلاتر است».

بر این اساس، هر کس جایگزین بلاتر شود، به نظر می‌رسد برای مقابله مؤثر با انتقادها و ایجاد تغییرات اساسی، ناگزیر است "سیستم بلاتر" را عوض کند.