کُپی-پیست‌‌کاری در عصر انفجار اطلاعات به شدت فراگیر شده و جالب این‌که فقط کاربران عادی اینترنت نیستند که چندان به نشر و بازنشر مطالب با ذکر منبع اهمیت نمی‌دهند؛ کپی-‌پیست‌کاری و سرقت ادبی حتی دامن روزنامه‌نگاری و بسیاری از روزنامه‌نگاران امروز را هم گرفته است.

حالا ابزاری آمده که با بهره‌گیری از آن می‌توان مچ روزنامه‌نگارها و بلاگرهای کپی‌کاری را گرفت که مطالب را از منابع مختلف برمی‌دارند و به هم می‌چسبانند. بنیاد آمریکایی Sunlight که از مراکز پیشرو در روزنامه‌نگاری نوین است٬ روز سه‌شنبه (۳ اردیبهشت / ۲۳ آوریل) این سرویس که "چورنالیسم" نام گرفته را رسما معرفی کرد.

"چورنالیسم" به ساده‌ترین عبارت٬ موتور جست‌وجوی سرقت ادبی در فضای مجازی است. کاری که "چورنالیسم" انجام می‌دهد٬ مقایسه و تطبیق هوشمندانه متن‌هایی است که کاربران به آن می‌دهند؛ مقایسه متون با گزارش‌های خبری آژانس‌های مختلف٬ منابع دولتی٬ سرویس‌های روابط عمومی و البته دیتابیس عظیم ویکی‌پدیا.

شما می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت چورنالیسم (http://churnalism.sunlightfoundation.com) متن یا لینک مورد نظر خود را در آن وارد کنید. پس از کلیک کاربر روی دکمه مقایسه (Compare) چورنالیسم در دیتابیس بزرگی از منابع خبری به دنبال مشابهت‌ها می‌گردد و به شما می‌گوید که متن مورد نظر شما حاصل تلاش٬ جست‌وجو و نگارش روزنامه‌نگار است٬ یا با گرته‌برداری و کپی-‌پیست‌کاری از منابع مختلف تهیه شده است.

اگر در ادبیات متن مورد نظر کاربر با منابعی که چورنالیسم در آنها می‌گردد شباهتی پیدا شود٬ پیغام Churn ظاهر می‌شود و کاربر می‌تواند دو متن را در کنار هم ببینید تا به مقایسه دقیق‌تر آنها بپردازد. نام "چورنالیسم" هم تلفیقی از واژه Churn به معنی سرهم‌بندی٬ و واژه ژورنالیسم است. "چورنالیسم" به معنی روزنامه‌نگاری سطحی و سهل‌انگارانه‌ای است که حاصل کارش تنها با ترکیب کردن گزارش‌های آماده آژانس‌ها و رسانه‌های فعال تهیه می‌شود و اصالتی ندارد.

کمک به کاربران برای سنجش کیفیت تولیدات رسانه‌ای

پی‌گیری صحت و کیفیت مطالب برای اکثر کاربران در سراسر جهان چندان آسان نیست و معمولا فرآیندی وقت‌گیر و انرژی‌بر است و نیاز به تخصص دارد. طراحی و پیاده‌سازی "چورنالیسم" با تسهیل امکان سنجش صحت و کیفیت متن٬ می‌تواند نقطه آغاز تحولی بزرگ در مقابله با سرقت ادبی و کپی-‌پیست‌کاری‌های رایج در دنیای ژورنالیسم باشد.

یکی از کارکردهای جانبی چورنالیسم پی‌گیری نقل‌قول‌هایی است که در متن‌ها آمده است. اگرچه نقل‌قول از مصادیق سرقت ادبی محسوب نمی‌شود٬ اما کاربران کنجکاو و کاوشگر می‌توانند علاوه بر یافتن نسخه کامل گفته‌ها، با نگاه به بخش‌های انتخاب‌شده توسط نویسنده متن٬ به درک دقیق‌تر و عمیق‌تری از روزنامه‌نگار و رسانه‌ای که مطلبش را منتشر کرده برسند.

چورنالیسم ابزاری اوپن‌سورس (متن‌باز) است. دو سال پیش پروژه‌ای با همین نام و هدف در بریتانیا آغاز شد که بنیاد Sunlight با حمایت مالی از آن٬ از طراحان و برنامه‌نویسان آن خواست که نسخه متن‌باز آن را تهیه کنند. کایتلین دیواین٬ طراح و برنامه‌نویس اصلی چورنالیسم است.

این سرویس هم به صورت وب‌سایت و هم به صورت افزونه‌ای برای مرورگرهای گوناگون٬ از جمله گوگل کروم٬ فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر در اختیار کاربران قرار گرفته است. این افزونه را می‌توانید از اینجا دانلود کنید.
http://churnalism.sunlightfoundation.com/downloads

البته این سرویس فعلا فقط قابلیت جست‌وجو در متون انگلیسی را دارد٬ اما قرار است به زودی گسترش یابد و امکان جست‌وجو در زبان‌های دیگر را هم برای این سرویس فراهم کند تا بتواند طیف گسترده‌تری از کاربران را از خدمات خلاقانه و یکتای خود بهره‌مند کند.