در پی تداوم ناآرامی‌ها و اعتراضات در عراق، توجه برخی از تحلیلگران مسائل سیاسی کشورهای خاورمیانه به نقش ایران در این کشور جلب شده است. از آن جمله می‌توان به تحلیلی اشاره کرد که توسط کریستیان وایزفلوگ با عنوان "ایران عراقی‌ها را علیه خود برمی‌آشوبد"، نوشته است.

روزنامه ‌"نویه زوریشر سایتونگ‌" روز یکشنبه، ۱۲ آبان (سوم نوامبر) در گزارشی تحلیلی به قلم کریستیان وایزفلوگ، خبرنگار منطقه‌ای خود، به تحلیل نقش و عملکرد ایران در عراق پرداخته است.

این گزارش ساعاتی پیش از حمله به کنسولگری ایران در کربلا منتشر شده است. حمله‌ای که عملا می‌تواند تاییدی برای ارزیابی او باشد.

به باور این تحلیلگر، پس از توافق روز چهارشنبه بین مقتدی‌صدر و هادی عامری، فرمانده سپاه بدر و از نیروهای نزدیک به ایران، عملا تکلیف دولت عادل عبدالمهدی روشن شده بود. این دو گروه بزرگ در پارلمان عراق بر سر برکناری عبدالمهدی توافق کرده بودند.

اما یک رویداد در همان روز باعث چرخش در رویکرد هادی عامری شد. وایزفلوگ به سفر قاسم‌ سلیمانی به بغداد اشاره می‌کند. سلیمانی در دیدار با هادی عامری از او می‌خواهد به حمایت خود از دولت عادل عبدالمهدی ادامه دهد. همین موضوع منجر به آن می‌شود که توافق بین هادی عامری و مقتدی صدر به شکست بینجامد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

مقتدی صدر بر این باور است که ادامه اعتراضات باعث افزایش شمار قربانیان می‌شود و از این رو سیاست کناره‌گیری عادل عبدالمهدی را دنبال می‌کند. باید یادآور شد که در جریان ناآرامی‌های ماه اکتبر تا کنون حدود ۲۵۷ نفر در عراق کشته شده‌اند و تعداد مجروحان این اعتراضات را بالغ بر ۸۰۰۰ نفر اعلام کرده‌اند.

گفته می‌شود که نیروهای انتظامی عراق از گازهای اشک‌آوری بهره می‌گیرند که ده بار از گازهای مشابه قوی‌تر هستند و بنا بر گزارش سازمان عفو بین‌الملل بیشتر با هدف کشتن معترضان به کار گرفته می‌شوند تا با هدف متفرق کردن‌ آن‌ها.

چالش بزرگ جمهوری اسلامی

گزارشگر "نویه زوریشر سایتونگ" نقش سخنرانی اخیر خامنه‌ای در افزایش جو ضد ایرانی اعتراضات اخیر در عراق را قابل ملاحظه ارزیابی می‌کند. افزون بر آن، گفته می‌شود که قاسم سلیمانی به هادی عامری و دیگر مسئولان عراق گفته است که ایران می‌داند چگونه با چنین اعتراضاتی باید مقابله کرد.

بر اساس گزارش‌ها، در رویارویی با معترضان از تک‌تیراندازان استفاده شده است. گزارش‌های ناظر بر قربانیان رویارویی نیروهای انتظامی با معترضان حکایت از آن دارند که بخش قابل ملاحظه‌ای از قربانیان از ناحیه سر و سینه هدف اصابت گلوله واقع شده‌اند.

وایزفلوگ در گزارش خود مدعی شده است که این تک‌تیراندازان در شمار نیروهای وابسته به ایران بوده‌اند. به باور او، هرچه نقش ایران در مقابله با معترضان پررنگ‌تر شود، مخالفت با ایران در جریان اعتراضات افزایش می‌یابد. به عنوان نمونه به شعار معترضان در تظاهرات اخیر میدان تحریر بغداد اشاره شده است. معترضان در جریان آن تظاهرات شعار "ایران، برو گم‌شو" سر داده بودند.

در چنین شرایطی، ادعای علی خامنه‌ای مبنی بر اینکه ریسمان ناآرامی‌های اخیر عراق و لبنان در دست آمریکا و سازمان‌های امنیتی غربی است، بر گسترش اعتراضات علیه ایران موثر واقع شده است. حمله به کنسولگری ایران در کربلا نیز از جمله جلوه‌های افزایش این اعتراضات علیه نقش ایران در عراق است.

تحلیلی کم‌سابقه که روز دوشنبه در یک سایت خبری داخلی در ایران منتشر شده نیز مضمون مشابه‌ای دارد. تحلیل‌گر سایت عصر ایران می‌نویسد: « وقتی برخی رسانه ها و صاحبان تریبون در ایران، با رویکردی مداخله گرانه و با توهم خود دانابینی، اعتراضات مردم عراق را یکسره به غربی‌ها و سعودی‌ها منتسب می‌کنند و به آنها دستور می‌دهند که به جای این اعتراضات بروید سفارت آمریکا را تسخیر کنید و نظایر این ها، طبیعی است که به عراقی‌ها بربخورد و بهانه به دست جریان های ضد ایرانی چه در داخل عراق -مانند بعثی ها- و چه در خارج آن  -مثل سعودی‌ها- بدهد.»

در این میان، برهم صالح، رئيس جمهوری عراق خواستار برکناری عبدالمهدی و تجدید انتخابات شده است. عبدالمهدی نیز اعلام کرده که به محض انتخاب جانشین، از مقام خود کناره‌گیری خواهد کرد. چنددستگی در پارلمان عراق و از جمله بین مقتدی صدر و هادی عامری، یافتن یک جایگزین برای عبدالمهدی را دشوار ساخته است.

در چنین شرایطی، مقتدی صدر خواستار برکناری عبدالمهدی است و هادی عامری به توصیه ایران از دولت عبدالمهدی حمایت می‌کند.

تحلیلگر روزنامه یاد شده به ادامه اعتراضات به‌رغم برخورد خشن نیروهای انتظامی اشاره کرده و معتقد است که جمهوری اسلامی ایران برای مقابله چاره را در سرکوب می‌بیند. حال آنکه روشن نیست عراق چگونه بر این بحران سیاسی غلبه خواهد کرد.