هر چند دیدار باراک اوباما با دالایی لاما، دیداری غیررسمی به شمار می‌آمد و رییس‌جمهور آمریکا نه در اتاق معروف بیضی‌شکل‌، بلکه در فضایی خصوصی در کاخ سفید به استقبال دالایی لاما رفت، اما همین دیدار یک ساعته موجب شد تا مقامات چینی آمریکا را بار دیگر مورد انتقادهای تند و تیز قرار دهند و خاطر نشان کنند که رفتار آمریکا موجب خدشه‌دار کردن شدید روابط دو کشور شده است.

سخنگوی دولت چین در همین راستا اظهار داشت، واشنگتن بایستی دست از "حمایت و پذیرش نیروهای جدایی‌طلب و ضد چینی" بردارد. از همین رو نیز چین به نشانه‌ی اعتراض، سفیر آمریکا در این کشور را برای پاسخگویی به وزرات امور خارجه چین احضار کرد.

این خبر از سوی سفارت آمریکا در چین تأیید شده، اما در مورد جزییات دقیق آن سخنی به میان نیامده است.

طبق برنامه‌ی از پیش تعیین شده‌، قرار نبود باراک اوباما و دالایی لاما در برابر خبرنگاران قرار بگیرند؛ امری که به باور کارشناسان سیاسی، بیش از هر چیز ناشی از آن بود که آمریکا مایل نیست پکن را بیش از پیش خشمگین سازد و روابط خود با چین را دستخوش تنش بیشتر کند. گواه این امر نیز گفته‌های سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکاست که روابط این کشور با چین را "روابطی پیچیده" خواند.

حمایت آمریکا از تبت

تنها پس از پایان این دیدار، دالایی لاما در مقابل کاخ سفید خطاب به خبرنگاران اظهار داشت که "بسیار احساس خوشحالی" می‌کند از اینکه باراک اوباما "قول همکاری" داده است.

دالایی لاما محور اصلی دیدار خود با اوباما را صحبت پیرامون دستیابی به صلح‌، ارزش‌های انسانی و سازگاری‌های مذهبی عنوان کرد و اوباما نیز پیش‌تر برای گفت‌وگویی سازنده با "مدافع حقوق بشر برای مردم تبت" اظهار امیدواری کرده بود.

پس از این دیدار، کاخ سفید تنها به انتشار یک بیانیه و یک عکس بسنده کرد. در این بیانیه آمده بود که رییس‌جمهور آمریکا حمایت خود را از تلاش‌های تبتی‌ها برای احقاق هویت مذهبی، فرهنگی و زبانی خود اعلام کرده است. این بیانیه در ادامه آورده است، اوباما همچنین از امنیت فعالان حقوق بشر تبت ساکن چین حمایت می‌کند.

رفتار سختگیرانه‌ی آمریکا در برابر چین

از سال ۱۹۹۱ تا کنون، تمام رؤسای جمهور آمریکا با دالایی لاما دیدار کرده‌اند. تنها در ماه نوامبر سال گذشته‌ی میلادی، زمانی که دالایی لاما در آمریکا به سر می‌برد، باراک اوباما ترجیح داد تا دیداری با وی نداشته باشد، زیرا در آن زمان وی در نظر داشت راهی سفر به برخی از کشورهای آسیایی از جمله چین شود و از همین رو قصد نداشت با این حرکت، پیشاپیش حساسیت دولت چین را، آن‌هم کمی پیش از آغاز سفر، برانگیزد.

از زمان به قدرت رسیدن باراک اوباما، سطح انتقادها از سیاست‌های حقوق بشری در چین به طرز آشکاری کاهش یافته و در توجیه این رویکرد نیز علاقه‌مندی‌های دو کشور برای حل مسائلی همچون بحران مالی جهانی و نیز گرمایش زمین عنوان شده است.

در همین حال، روزنامه‌ی ایندیپندنت چاپ لندن، روز جمعه (۱۹ فوریه) نوشت، به نظر می‌رسد واشنگتن رفتار سختگیرانه‌تری برابر چین در پیش گرفته است.

SN/BB