ژان تیرول برنده نوبل اقتصاد سال ۲۰۱۴ شد
۱۳۹۳ مهر ۲۱, دوشنبهجایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۱۴ به ژان تیرول، دانشمند فرانسوی، اهدا میشود. این خبر را آکادمی علوم سوئد در استکهلم روز دوشنبه (۱۳ اکتبر / ۲۱ مهر) اعلام کرد. کمیته نوبل این اقتصاددان را به دلیل پژوهشها و تحلیلهایش در زمینه "قدرت بازار و کنترل آن" شایسته دریافت نوبل اقتصاد دانسته است.
ژان تیرول ۶۱ سال دارد و در دانشگاه تولوز در فرانسه تدریس میکند.
دبیر دائمی آکادمی علوم سوئد، استفان نورماک، درباره نوبل اقتصاد سال ۲۰۱۴ گفت: «جایزه امسال درباره رام کردن شرکتهای قدرتمند است.» او افزود که ژان تیرول با تحقیقات خود نشان داده که چگونه میتوان بازارها را با چند شرکت قدرتمند کنترل کرد.
همچنین رئیس هیئت ژوری، تور الینگسن، درباره اهدای نوبل اقتصاد به تیرول گفت: «این دانشمند فرانسوی یکی از بزرگترین اقتصاددانهای عصر حاضر است.»
ژان تیرول در پژوهشهای خود بیش از هر چیز به موضوعهای سازماندهی صنعتی، امور مالی و بانکی و نیز جوانب روانی علم اقتصاد پرداخته است.
دانشگاه مانهایم آلمان در سال ۲۰۱۱ دکترایی افتخاری به ژان تیرول تقدیم کرد. تیرول در اوایل دهه ۱۹۸۰ تحقیق درباره "حباب اقتصادی" را آغاز کرد.
او همچنین آثاری درباره اقتصاد صنعتی، نظریهی بازیها و نظریهی قرارداد منتشر کرده است.
ژان تیرول پس از آنکه خبر اهدای نوبل اقتصاد به خود را شنید در نخستین واکنش که طی کنفرانسی مطبوعاتی در استکهلم و به شکل مصاحبهای تلفنی بود گفت: «بسیار بسیار سپاسگزارم.» او همچنین گفت که متاثر و مفتخر است از اینکه جایزه نوبل به او اهدا میشود.
رسانهها با ابراز تعجب خبر اعطای نوبل اقتصاد به ژان تیرول را منتشر کردهاند، چون این نخستین بار از سال ۱۹۹۹ تا کنون است که این جایزه به یک دانشمند غیر آمریکایی تعلق میگیرد. در آن سال دانشمند کانادایی، رابرت ماندل، برنده نوبل اقتصاد شده بود.
پیش از آن نیز، از زمانی که در سال ۱۹۶۹ نوبل اقتصاد برای نخستین بار اهدا شد، بیش از همه آمریکاییها بودند که نوبل این رشته را دریافت میکردند یا دانشمندانی بودند که گرچه متولد آمریکا نبودند اما در آن کشور مشغول تحقیق بودند.
طبق اعلام کمیته نوبل، ژان تیرول پس از موریس اله (سال ۱۹۸۸) و ژرار دوبرو (۱۹۸۳) سومین اقتصاددان فرانسوی است که به افتخار دریافت این جایزه نایل آمده است.
برخلاف جوایز سنتی نوبل، جایزه نوبل اقتصاد در وصیتنامه آلفرد نوبل، مخترع دینامیت، قید نشده است. از این رو نام برنده آن پس از انتشار نام برندگان دیگر جوایز نوبل اعلام میشود.
اما به برنده جایزه نوبل اقتصاد نیز، همانند دیگر برندگان جوایز نوبل، مبلغ ۸ میلیون کرون سوئد (حدود ۸۷۰ هزار یورو) در سالمرگ نوبل در روز ۱۰ دسامبر در استکهلم، پایتخت سوئد، اهدا میگردد.
"ریکسبانک سوئد" در سال ۱۹۶۸ پیشنهاد اهدای جایزه نوبل اقتصاد و تامین مالی آن را داد. این جایزه از سال ۱۹۶۹ اهدا میشود.