وزیر دارایی ژاپن روز پنج‌شنبه (۱۲ ژانویه/ ۲۲ دی) در پی دیدار با همتای آمریکایی خود در توکیو به روزنامه‌نگاران گفت: «ژاپن مصمم است واردات نفت از ایران را سریعا و مرحله به مرحله کاهش دهد».

به گزارش خبرگزاری آلمان، ژاپن در این مسیر همکاری تنگاتنگی با آمریکا خواهد داشت و از تحریم‌‌های آمریکا برای توقف برنامه اتمی ایران پیروی می‌کند. حدود ۱۰ درصد از نفت مورد نیاز ژاپن از ایران تامین می‌شود.

جمهوری اسلامی در اواخر دسامبر ۲۰۱۱ تهدید کرد که در صورت تحریم خرید نفت ایران، این کشور تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد. آمریکا نیز اعلام کرده که با تمام توان خود از این اقدام جلوگیری خواهد کرد.

هند به دنبال نفت جایگزین

پس از آنکه باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، لایحه تحریم بانک مرکزی ایران را امضا کرد، واشنگتن در یک تلاش همه‌جانبه کشورهای آسیایی را ترغیب به محدود کردن واردات نفت از ایران می‌کند. ایالات متحده همچنین اعلام کرده شرکت‌هایی که از معامله نفتی با ایران خودداری کنند مورد حمایت این کشور قرار خواهند گرفت.

هند و چین تا کنون از پذیرش این درخواست آمریکا سر باز زده‌اند. وزیر نفت هند گفته ما قصد نداریم واردات نفت خود از ایران را کاهش می‌دهیم. این در حالی است که هند در پرداخت پول نفت خریداری‌شده از ایران دچار مشکل شده و اعلام کرده که بهای نفت را نه به دلار بلکه به روپیه پرداخت خواهد کرد.

یک مقام هندی به خبرگزاری رویترز گفته هند تنها ۱۲۰ روز فرصت دارد تا به تحریم‌های آمریکا علیه ایران بپیوندد. وی اضافه کرده که این مهلت تنها مثل یک مسکن است و هند باید به فکر یک جایگزین برای نفت ایران باشد.

ایران دومین تامین‌کننده نفت هندوستان پس از عربستان سعودی است. حدود ۱۲ درصد از نفت مورد نیاز این کشور از طریق ایران تامین می‌شود.

وزیر خزانه‌داری آمریکا قبل از ژاپن به چین سفر کرده بود تا این کشور را به همگامی با غرب در تحریم نفت ایران متقاعد کند. یک سخنگوی وزارت خارجه چین چند روز قبل از سفر وزیر خزانه‌داری آمریکا گفته بود که از نظر کشورش «تحریم راه درستی برای مقابله با معضل اتمی ایران نیست.»

با این همه، چین واردات نفت خود از ایران را در ماه گذشته به نصف تقلیل داده و این تصمیم را برای ماه جاری نیز تمدید کرده است.

همچنین وزارت خارجه چین با انتشار بیانیه‌ای از سفر نخست‌وزیر چین به عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی از ۱۴ تا ۱۹ ژانویه (۲۴ تا ۲۹ دی‌ماه) خبر داده است.

به گفته تحلیلگران سیاسی، هدف اصلی این سفر پیدا کردن جایگزین مناسب به جای ایران برای تامین نفت چین است. چین بزرگترین واردکننده نفت ایران است.

نگرانی از صعود قیمت نفت

از آغاز زمزمه تحریم نفت ایران مقامات جمهوری اسلامی ادعا کرده بودند که در صورت اعمال این تحریم، قیمت نفت به بشکه‌ای ۲۰۰ دلار خواهد رسید.

به گزارش روزنامه "هندلز‌بلات" چاپ آلمان، روز پنج‌شنبه (۲۲ دی) قیمت نفت دریای شمال با ۸۴ سنت افزایش نسبت به روز گذشته به ۱۱۳ دلار و ۸ سنت برای هر بشکه رسید. بهای نفت آمریکا نیز با ۵۲ سنت افزایش نسبت به روز قبل به ۱۰۱ دلار و ۳۹ سنت رسید.

این روزنامه افزایش قیمت نفت را نتیجه مناقشه اتمی ایران و نیز ناآرامی‌های نیجریه عنوان کرده است. به نوشته این روزنامه، ادامه ناآرامی‌ها در نیجریه که بزرگترین تولیدکننده نفت در آفریقاست، می‌تواند منجر به بالاتر رفتن قیمت نفت نیز بشود.

کارشناسان اقتصادی معتقدند تحریم نفت ایران شوک بزرگی به بازار وارد نمی‌کند و تاثیر جبران‌ناپذیری بر قیمت جهانی نفت نخواهد گذاشت؛ چرا که هم‌اکنون عراق در آستانه رسیدن و حتی پیشی گرفتن از میزان تولید ایران است. همچنین لیبی به طور تدریجی استخراج و صادرات نفت را از سر گرفته است. عربستان سعودی نیز وعده کرده که در صورت کمبود یا کاهش عرضه نفت خام در بازار جهانی، از ظرفیت‌های تولید اضافی خود برای پر کردن این خلاء استفاده کند.

SH/PB