مقامات اتمی ژاپن روز سه‌شنبه (۱۲ آوریل / ۲۳ فروردین) در توکیو اعلام کردند که خطر اتمی ناشی از اختلال در نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما به رده‌ی ۷ ارتقا داده شده است. این میزان با سنگین‌ترین فاجعه‌ی اتمی در چرنوبیل برابر است. دولت ژاپن پیش‌تر اعلام کرده بود که قصد دارد مناطق گسترده‌تری در اطراف فوکوشیما را از سکنه خالی کند.

افزایش سطح هشدار برای نیروگاه فوکوشیما به معنای آن است که اختلال در این نیروگاه یک «فاجعه‌ی اتمی» محسوب می‌شود و تاثیرات آن برای تندرستی افراد و سلامت محیط زیست، مساحت بیشتری را دربرمی‌گیرد. به گفته‌ی مقامات اتمی ژاپن، مواد رادیوآکتیو آزادشده در فوکوشیما به ده درصد مواد رادیوآکتیو آزادشده در چرنوبیل رسیده است.

چرنوبیلی دیگر؟

دولت ژاپن اعلام کرد که از این پس آلودگی‌های رادیوآکتیو را در مناطق بیشتری اندازه‌گیری خواهد کرد. خبرگزاری ژاپنی کیودو گزارش داد که تشعشعات رادیوآکتیو عمدتا از رآکتور شماره‌ی ۲ نیروگاه فوکوشیما برخاسته که در آن در تاریخ ۱۵ مارس انفجاری روی داد.

خبرگزاری کیودو همچنین به نقل از مسئولان شرکت تپکو که مدیریت نیروگاه فوکوشیما را برعهده دارند گزارش داد که میزان رادیوآکتیو پخش شده از نیروگاه فوکوشیما حتا می‌تواند از میزان رادیوآکتیو پخش شده از چرنوبیل فراتر رود.

به گفته‌ی مقامات اداره‌ی کل محافظت در برابر تشعشعات آلمان (BfS)، تا کنون در سه رآکتور نیروگاه فوکوشیما هشدار خطر اتمی رده‌ی ۵ اعلام شده بود و افزایش این هشدار به رده‌ی ۷ که به معنی پخش زیاد رادیوآکتیو برای مساحتی بزرگ و تاثیرات ویرانگر آن بر تندرستی انسان و محیط زیست است نشان می‌دهد که یک سانحه‌ی اتمی حتا می‌تواند بدون یک انفجار فاجعه‌آمیز به بالاترین سطح هشدار برسد.

پس از فاجعه‌ی اتمی چرنوبیل، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و کارشناسان اتمی برای آگاه کردن افکار عمومی از میزان خطری که به هنگام سوانح اتمی ایجاد می‌شود، به ایجاد یک درجه‌بندی واحد بین‌المللی دست زدند. این درجه‌بندی از رده‌ی ۱ تا ۷ هشدار خطر اتمی را دربرمی‌گیرد. رده‌ی ۷ تا کنون فقط در مورد فاجعه‌ی اتمی چرنوبیل اعلام شده بود و اکنون فوکوشیما دومین مورد آن است.

این رده‌بندی هفت مرحله‌ای و توضیحات آن به قرار زیر است:

۱ـ نارسایی: بروز بی‌نظمی در کارکرد ایمنی تاسیسات بدون تاثیر بیرونی.
۲ـ اختلال: از کارافتادگی محدود تدابیر ایمنی.
۳ـ اختلال جدی: خطر تشعشعات برای پرسنل و آزادشدن اندک رادیوآکتیو در بیرون.
۴ـ سانحه: آسیب قلب رآکتور، تشعشعات شدید برای پرسنل و آزادشدن محدود رادیوآکتیو در بیرون که هنوز برای مردم خطرناک نیست.
۵ـ سانحه‌ی جدی: آسیب سنگین قلب رآکتور، پخش رادیوآکتیو و ضرورت تدابیر اولیه‌ی ایمنی برای مقابله با فاجعه‌ی اتمی.
۶ـ سانحه‌ی سنگین: ذوب میله‌های سوخت هسته‌ای، پخش شدید رادیوآکتیو و تدابیر کامل ایمنی در مقابله با فاجعه‌ی اتمی.
۷ـ سانحه‌ی فاجعه‌بار: ذوب سوخت هسته‌ای و آسیب‌دیدگی شدید محفظه‌ی قلب رآکتور، پخش شدید رادیوآکتیو، آلودگی محیط تا شعاع زیاد و خطر تهدید سلامتی انسان‌ها تا مدت‌های مدید.

ژاپن آرام نمی‌شود

در حال حاضر کارکنان نیروگاه فوکوشیما هنوز در تلاش‌اند رآکتورهای ویران‌شده‌ی این نیروگاه را زیر کنترل در آورند، ولی موانع گوناگون تا کنون تلاش‌های آنان را ناکام گذاشته است. روز دوشنبه (۱۱ آوریل) پس‌لرزه‌ای به قدرت ۷ ریشتر بار دیگر ژاپن را لرزاند و جریان برق را برای مدت کوتاهی قطع کرد.

قطع جریان برق باعث شد که خنک‌سازی رآکتورهای آسیب‌دیده‌ی ۱ تا ۳ به مدت ۵۰ دقیقه متوقف شود. افزون بر آن کار تخلیه‌ی آب‌های آلوده به رادیوآکتیو و نیز تزریق نیتروژن برای جلوگیری از انفجارهای هیدروژنی در رآکتورها، برای همین مدت متوقف شد.

پس از زمین‌لرزه‌ی ۹ ریشتری یک ماه پیش در ژاپن که باعث سونامی و مرگ هزاران تن شد، این کشور روی آرامش ندیده و افزون بر فاجعه‌ی اتمی، شاهد صدها پس‌لرزه بوده است. قدرت برخی از این پس‌لرزه‌ها به بیش از ۷ ریشتر رسیده است.

BM/BB