کاریکاتور خامنهای؛ تعطیلی انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران
۱۴۰۱ دی ۱۵, پنجشنبه
در واکنش به انتشار کاریکاتورهای خامنهای در نشریه شارلی ابدو انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران تعطیل شد. وزیر خارجه فرانسه گفت، در کشورش آزادی مطبوعات وجود دارد و ایران بهتر است به آنچه که در این کشور میگذرد نگاه کند.
تبلیغات
وزارت خارجه ایران طی بیانیهای اعلام کرد که در اعتراض به انتشار کاریکاتورهایی از علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در نشریه فرانسوی شارلی ابدو "ضمن بازنگری در مناسبات فرهنگی با فرانسه و بررسی امکان ادامه فعالیت فرهنگی این کشور در ایران، در گام نخست فعالیت انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران را تعطیل میکند".
در این بیانیه که صبح پنجشنبه ۱۵ دی (۵ ژانویه) منتشر شده گفته میشود که نشریه شارلی ابدو با انتشار این کاریکاتورها به "موازین شناختهشده اخلاقی تعدی و به مقدسات دینی، مرجعیت سیاسی و مذهبی، نمادهای حاکمیتی و ارزشهای ملی ایران" بیحرمتی کرده است.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی این اقدام را نشانهای از "ترویج اسلامستیزی و اشاعه تنفر و تفرقه" میان جوامع دانسته و از دولت فرانسه خواسته است تا با عاملان و بانیان بهطور جدی مقابله کند.
پیشتر سفیر فرانسه در اقدامی اعتراضی به وزارت خارجه در تهران احضار شده بود. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته بود: «جمهوری اسلامی ایران در انتظار توضیح و اقدام جبرانی دولت فرانسه در محکومیت رفتار غیرقابل قبول نشریه فرانسوی است.»
انجمن ایرانشناسی فرانسه که دارای کتابخانهای شامل کتابهای نفیس و کمیاب است، ۷۵ سال پیش تاسیس شد و زیر نظر سفارت فرانسه در ایران فعالیت میکند.
"کاریکاتوریستها از مبارزه مردم ایران برای آزادی حمایت میکنند"
نشریه شارلی ابدو که پیشتر نیز با انتشار کاریکاتورهایی در مورد پیامبر اسلام جنجال برانگیخته بود در هشتم دسامبر سال گذشته مسابقهای بینالمللی برای کشیدن کاریکاتورهای خامنهای با هشتگ "آخوندها گم شوید" راهاندازی کرد.
شارلی ابدو علی خامنهای را "نماد قدرت مذهبی متعصب، واپسگرا و کوتهبین" خواند و گفت، خامنهای "فقط رهبر کسانی است که واقعا میخواهند از او فرمانبرداری کنند".
این نشریه اعلام کرد، کاریکاتوریستها و کارتونیستها باید در مشارکت با این اقدام، با تمسخر خامنهای که "متعلق به عصر دیگری است و سپردن او به فراموشخانه تاریخ از مردم ایران که برای آزادی میجنگند حمایت کنند".
عبدالله گنجی، عضو شورای اطلاعرسانی دولت ایران به بستن انجمن ایرانشناسی فرانسه بسنده نکرده و در توییتی خواستار اخراج سفیر فرانسه شد.
او با این سئوال که رابطه با فرانسه برای ایران "چه آوردهای دارد؟" میگوید: «ما هم دوست داریم تعریف خودمان از آزادی را اعمال کنیم. مهم نیست که با استانداردهای آنان هماهنگ باشد یا نباشد".
در طول بیش از سه ماه جنبش "زن، زندگی، آزادی" به گواه خبرگزاری هرانا، بیش از ۵۰۰ نفر کشته شدهاند که از میان آنان ۷۰ نفر کودک و نوجوان بودند. جمهوری اسلامی تا کنون مسئولیت کشته شدن هیچکدام از آنها را بر عهده نگرفته و هر بار موردی را ذکر کرده: یکی خودکشی کرده، دیگری از بلندی پرت شده، یکی دیگر قربانی جسم سخت شده و یکی بیماری زمینهای داشته است.
۳۵ کاریکاتور از کشورهای مختلف دنیا در مسابقه شارلی ابدو برگزیده شدند. این نشریه مینویسد: «این راهی است برای نشان دادن حمایتمان از مردان و زنان ایرانی که از آزادیهای خود در مقابل یک حاکمیت مذهبی دفاع میکنند که از سال ۱۹۷۹ [سال انقلاب ایران] آنها را سرکوب کرده است.»
کولونا: در فرانسه برخلاف ایران آزادی مطبوعات وجود دارد
کاترین کولونا، وزیر خارجه فرانسه در پاسخ به اعتراض جمهوری اسلامی گفت، در کشورش آزادی مطبوعات وجود دارد و ایران باید قبل از انتقاد از فرانسه به آنچه که در این کشور میگذرد نگاه کند.
کولونا اشاره کرد که مناسبات کشورش با ایران در ماههای گذشته به موازات به بنبست رسیدن مذاکرات احیای برجام که فرانسه نیز در آن حضور دارد، بدتر شده و ایران هفت تبعه فرانسوی را بازداشت کرده است.
او در گفتوگو با تلویزیون LCI با اشاره به آزادی مطبوعات در فرانسه گفت، این آزادی تحت نظارت قاضیان در یک سیستم قضایی مستقل نظارت میشود، امری که "بیشک ایران از آن چیزی نمیداند".
وزیر خارجه فرانسه با اشاره به این که در کشورش قانونی علیه "کفرگویی" وجود ندارد گفت، ایران در حال حاضر با بدترین بحران مشروعیت خود از انقلاب تا کنون روبروست و رهبران مذهبی آن خارجیها را متهم میکنند که با هماهنگسازی اعتراضات انبوه ضدحکومتی میخواهند این کشور را بیثبات سازند.
دستاندکاران شارلی ابدو گفتهاند، کاریکاتورهای برگزیده خامنهای در ویژهنامهای در آستانه حمله مرگبار به دفتر این نشریه توسط اسلامگرایان منتشر شده تا یادآور آن روز باشد؛ روزی که شبهنظامیان اسلامگرا به دلیل انتشار کاریکاتورهایی از پیامبر اسلام به این دفتر حمله کردند.
دیوارهای سفارت فرانسه نیز از این تهدیدها در امان نمانده و عدهای با شعارنویسی بر روی آنها فرانسه را از جمله "حامی تروریسم و خانه همجنسبازان" نامیدهاند.
یک سال از حمله خونین به دفتر نشریه "شارلی ابدو" در پاریس گذشت
از آغاز حمله به مجله شارلی ابدو تا کشته شدن مظنونان این عملیات تروریستی، فرانسه سه روز را در شوک گذراند. حدود ساعت یازده و سی دقیقهی ۷ ژانویه ۲۰۱۵، دو مرد مسلح با ورود به دفتر مجله "شارلی ابدو" حمام خون به راه انداختند.
عکس: Getty Images/AFP/L. Bonaventure
در سال ۲۰۱۵ بیش از ۱۱۰ روزنامهنگار نه فقط در کانونهای بحرانی جهان، بلکه در مناطق آرام مانند فرانسه جان خود را از دست دادند. فرانسه در اروپا با حمله اسلامگرایان به دفتر مجله شارلی ابدو در پاریس، یک باره به یکی از نقاط خطرناک برای روزنامهنگاران تبدیل شد. ۸ روزنامهنگار نشریه شارلی ابدو در یورش به این نشریه کشته شدند. بسیاری در سراسر جهان به این جنایت اعتراض کردند.
عکس: picture-alliance/dpa
اسلامگرایان افراطی پس از انتشار کاریکاتورهای پیامبر اسلام از طرف "شارلی ابدو" تهدید کرده بودند، دفتر این نشریه در پاریس را منفجر خواهند کرد. عکس ساختمان پیشین نشریه "شارلی ابدو" در پاریس را نشان میدهد.
عکس: Marc Piasecki/Getty Images
"شارلی ابدو" یک هفتهنامه فکاهی است که دور جدید انتشار آن از سال ۱۹۹۲ آغاز شده. در این نشریه همواره کاریکاتورهایی از شخصیتهای مذهبی همه ادیان، سیاستمداران یا افراد سرشناس منتشر میشود. کاریکاتوری از ابوبکر بغدادی، رهبر گروه تروریستی "دولت اسلامی" نیز در صفحه توییتر این نشریه منتشر شد.
عکس: Twitter/Charlie Hebdo
در حمله تروریستی به دفتر مجله "شارلی ابدو" در مجموع ۱۲ نفر از جمله سردبیر این نشریه کشته شدند. چهار تن از قربانیان از کاریکاتوریستهای نامدار فرانسه بودند. در این حمله ۱۱ نفر نیز زخمی شدند. اعلام شد که این سوءقصد خونبارترین حمله تروریستی در فرانسه در دهههای اخیر بوده است. آخرین حمله از این دست در اواسط دههی ۹۰ میلادی از سوی گروه اسلامگرای الجزایر صورت گرفت که ۸ کشته و ۱۵۰ زخمی برجای گذاشت.
عکس: M. Bureau/AFP/Getty Images
سه مرد مسلح به سلاح سنگین روز چهارشنبه (۷ ژانویه/ ۱۷ دی) به دفتر نشریه طنز و کاریکاتور "شارلی ابدو" در پاریس حمله کردند.
عکس: STR/AFP/Getty Images
به گفته دادستانی، مهاجمان در حالی که لباس سیاه بر تن و ماسک بر چهره داشتند و به سلاح کلاشنیکف و آر پی جی مجهز بودند وارد دفتر مجله در قلب پاریس شدند و نخست در بخش پذیرایی آتش گشودند. سپس به طبقه دوم، جایی که جلسه هیئت تحریریه برگزار میشده است شتافتند. ضاربان در آنجا ده تن را به رگبار بستهاند که هشت تن آنان روزنامهنگار بودند. یک تن میهمان بود. یک پلیس محافظ سردبیر مجله نیز جان خود را از دست داد.
عکس: A. Gelbard/AFP/Getty Images
مهاجمان در جریان فرار دوبار با ماموران گشت پلیس تبادل آتش داشتند. بار نخست کسی مجروح نشد ولی بار دوم پلیسی که مجروح شده و بر زمین افتاده بوده هدف گلوله یکی از مهاجمان قرار گرفت و کشته شد. یک فیلم ویدیویی آماتوری این صحنهها را ضبط کرد. "اعدام بیرحمانه" مامور پلیس مجروحی که روی زمین افتاده بود و با شلیک گلولهای به سرش کشته شد، بسیاری را متاثر کرد.
عکس: Reuters
استفان شربونیه، معروف به "شارب" سردبیر این مجله که طراح کاریکاتور محمد بود، در این حادثه کشته شد. ولینسکی، کابو و تینیو از دیگر کاریکاتوریستهای کشتهشده در این حادثه تروریستی بودند.
عکس: picture-alliance/dpa/EPA/Y. Valat
واکنشها به این اقدام تروریستی بسیار وسیع بود. در شهرهای مختلف فرانسه و همچنین در بسیاری شهرهای بزرگ جهان از جمله برلین، لندن، نیویورک، سانفرانسیسکو و بوئنوس آیرس گردهماییهای عظیمی برای ابراز خشم و انزجار از حمله مرگبار به دفتر نشریه طنز "شارلی ابدو" برگزار شد.
عکس: picture-alliance/dpa
فرانسوا اولاند، رئيسجمهور فرانسه، حمله به نشریه "شارلی ابدو" را "بربریتی استثنایی" خواند و گفت، این اقدام علیه روزنامهنگارانی انجام گرفته که همیشه خواستهاند نشان دهند در فرانسه امکان دفاع از اندیشه آزاد وجود دارد. به گفته وی فرانسه در چند هفته گذشته مانند "هر کشور دیگری که دوستدار آزادی است"، در معرض تهدیدات تروریستی بوده است. او روز پنجشنبه (۸ ژانویه) را روز عزای ملی در فرانسه اعلام کرد.
عکس: K. Tribouillard/AFP/Getty Images
برخی شرکتکنندگان برای اعلام همبستگی با قربانیان این حمله، نسخههای مختلف مجله شارلی ابدو را در دست داشتند.
عکس: Getty Images/A. Meunier
شامگاه چهارشنبه (۷ ژانویه) در شهرهای مختلف فرانسه و همچنین در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان از جمله برلین، لندن، نیویورک، سانفرانسیسکو و بوئنوس آیرس گردهماییهای عظیمی برگزار شد. شرکتکنندگان در این تجمعات خشم و انزجار خود را از حمله مرگبار به دفتر نشریه طنز "شارلی ابدو" ابراز داشته و همبستگی خود با قربانیان این حمله را به نمایش گذاشتند.
عکس: DW/A. Mohtadi
عبدالکریم لاهیجی، رییس فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر از جمله شرکتکنندگان در گردهمایی همبستگی در پاریس بود.
عکس: DW/A. Mohtadi
پس از حمله تروریستی به دفتر نشریه طنز "شارلی ابدو" در روز پنجشنبه (۸ ژانویه / ۱۸ دی) عملیات گستردهای در نقاط مختلف فرانسه برای یافتن دو مظنون اصلی متواری کشتار در مجله شارلی ابدو انجام شد.
عکس: Getty Images/F. Nascimbeni
سعید و شریف کواشی، دو مهاجم به دفتر نشریه "شارلی ابدو" در یک چاپخانه یک نفر را به گروگان گرفتند. عملیات پلیس علیه این دو در منطقه "دمارتن" صورت گرفت و با کشته شدن این دو، گروگان آزاد شد.
عکس: Getty Images
محل دیگر عملیات پلیس، یک فروشگاه یهودیان در شرق پاریس بود که در ابتدا گمان میرفت در آن دستکم شش نفر توسط فردی به نام "آمدی کولیبالی" و دوست دخترش "حیات بومدین" به گروگان گرفته شده باشند. این دو گفته بودند که در صورت اقدام پلیس علیه برادران کواشی، گروگانهای خود را خواهند کشت.
عکس: picture-alliance/French Police/Handout
جامعه مسلمانان فرانسه و رهبران آن نیز این سوءقصد را محکوم کردند. دلیل بوباکر، رئیس شورای مسلمانان فرانسه (CFCM) ضمن محکوم کردن حمله تروریستی پاریس آن را عملی "فوقالعاده وحشیانه" خواند که علیه دموکراسی و آزادی بیان صورت گرفته است. وی گفت: «عاملان این حمله نمیتوانند ادعا کنند که مسلمان واقعی هستند.»
عکس: picture-alliance/dpa/Vincent Isore
سلمان رشدی، نویسنده بریتانیایی هندیتبار نیز که از سالها پیش از بیم جان و از جمله در پی فتوای آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، مخفیانه زندگی میکند، حمله مرگبار به دفتر "شارلی ابدو" را محکوم کرد و گفت: «دین نیز مانند دیگر موضوعها شایسته نقد، طعنه، و بیاحترامی بیباکانه ما است.»
عکس: picture alliance/Eventpress Hoensch
برلین، پایتخت آلمان، شامگاه چهارشنبه (۷ ژانویه) شاهد برگزاری گردهمایی همبستگی با قربانیان حمله به دفتر نشریه "شارلی ابدو" و مردم فرانسه بود. این مراسم در نزدیکی دروازه معروف براندنبورگ که از نمادهای برلین است، برگزار شد.
عکس: picture-alliance/dpa/B.v. Jutrczenka
روز پنجشنبه (۸ ژانویه) کارکنان بخشهای گوناگون دویچه وله گرد هم آمدند تا همبستگی خود را با قربانیان حمله تروریستی به دفتر نشریه "چارلی ابدو" نشان دهند. کارمندان دویچه وله پلاکارتهایی که روی آن نوشته شده بود "من شارلی هستم" در دست داشتند.
عکس: DW/M. Müller
هیئت تحریریه ۲۰ نفره نشریه "شارلی ابدو" که در مکانی مخفی فعالیت میکند، روز چهارشنیه ششم ژانویه به مناسبت سالگرد این اقدام تروریستی شماره ویژه خود را در یک میلیون نسخه منتشر کرد. بر روی جلد این نشریه تصویر خداوند دیده میشود که لباسی خونآلود برتن و سلاحی بر دوش دارد.
عکس: Charlie Hebdo
فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه، در نخستین سالگرد حمله تروریستی به نشریه "شارلی ابدو" در مراسمی به همین منظور در پاریس شرکت کرد و یاد قربانیان این حادثه را گرامی داشت.
عکس: Reuters/M. Bureau
رئیس جمهوری فرانسه به همراه شهردار پاریس لوح گرامیداشت کشتگان اقدامات تروریستی یک سال پیش در پاریس را پردهبرداری کرد.
عکس: Reuters/B. Tessier
صبح پنجشنبه (۷ ژانویه/ ۱۷ دی) در نخستین سالگرد حمله اسلامگرایان به دفتر مجله طنز شارلی ابدو، مردی با چاقو به یکی از ماموران پاسگاه کلانتری منطقه ۱۸ پاریس حمله کرد. فرد مهاجم با تیراندازی مامور محافظ کلانتری از پای در آمد. مهاجم در زمان ورود به کلانتری، فریاد الله اکبر سر داد و جلیقهای نیز به تن داشت که تصور میشد جلیقه انتحاری است.