کاهش استقبال شهروندان از واکسیناسیون علیه کرونا در ایران
۱۴۰۰ مهر ۶, سه‌شنبه
رئیس دولت سیزدهم و وزیر بهداشت کابینه او طی سه روز برای هدف‌گذاری تعیین شده مبنی بر "واکسیناسیون ۷۰ درصدی" دو تاریخ متفاوت اعلام کرده‌اند.
ابراهیم رئیسی در جلسه سوم مهرماه ستاد مدیریت کرونا از "نزدیک شدن آمار واکسیناسیون به حدنصاب ۷۰ درصدی جمعیت هدف در جامعه" سخن گفت و همان روز در مراسم گشایش مدرسه‌ها ادعا کرد: «تا چند روز آینده ۷۰ درصد جامعه واکسینه می‌شوند.»
بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت سه‌شنبه ششم مهر در جمع خبرنگاران در مشهد تاریخ تحقق این وعده را کمی عقب‌تر برده و گفته است: «بعد از گذراندن دو هفته آینده به واکسیناسیون ۷۰ درصدی که می‌خواستیم، خواهیم رسید.»
وعده‌های غیرواقع‌بینانه
این دو وعده با وجود تفاوت، یک وجه مشترک دارند؛ هیچ‌کدام واقع‌بینانه به نظر نمی‌رسند و روند واکسیناسیون در ایران حتی در روزهای اوج آن، امکان تحقق آنها را تائید نمی‌کند.
واکسیناسیون در ایران ۲۱ بهمن سال پیش آغاز و در شش ماه نخست به دلیل تعلل مسئولان در تامین واکسن و واردات آن بسیار کند پیش رفت.
بسیاری از کارشناسان معتقدند، فرمان ۱۹ دیماه رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای که واردات "واکسن آمریکایی و انگلیسی" کرونا به ایران را ممنوع اعلام کرد و نیز امید به تولید واکسن داخلی در یکی از نهادهای تحت فرمان او، در کمبود واردات واکسن نقش مهمی داشته است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در پی افزایش انتقادها و نارضایتی‌ها از تعلل مسئولان در تامین واردات واکسن و اوج گرفتن موج پنجم پاندمی، خامنه‌ای که ظاهرا متوجه پیامد فاجعه‌بار فرمان خود شده بود بیستم مرداد در پیامی که از تلویزیون پخش شد کرونا را "مسئله اول" کشور خواند و تاکید کرد، واکسن مورد نیاز مردم باید "به هر شکل ممکن" تهیه شود.
در مدت کوتاهی که از زمان آغاز به کار دولت رئیسی می‌گذرد تعداد واکسن‌هایی که وارد ایران شده چند برابر شش ماه قبل بوده و شتاب واکسیناسیون نیز به نسبت قبل بسیار افزایش یافته است.
پایگاه اطلاع‌رسانی دولت در یک پیام توئیتری از ورود دو میلیون دوز واکسن جدید از طریق پیگیری‌های وزارت خارجه خبر داد. مسئولان گمرک هم می‌گویند تا کنون در مجموع ۷۰ میلیون دوز واکسن وارد ایران شده است.
با این حال واقعیت روند واکسیناسیون، حتی اگر روزهای اوج آن را در نظر بگیرم، وعده‌های رئیسی و عین‌اللهی در زمینه واکسینه شدن ۷۰ درصد جمعیت طی چند روز یا دو هفته را باورپذیر جلوه نمی‌دهد.
بنابر اعلام مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت تا ششم مهرماه در مجموع اندکی بیش از ۵۲ میلیون و ۷۳۲ هزار دوز واکسن در ایران تزریق شده و تعداد کسانی که به طور کامل واکسینه شده‌اند به ۱۶ میلیون نفر نمی‌رسد.
آمار واقعی، آمار ادعایی
جمعیت ایران ۸۵ میلیون نفر برآورد می‌شود که ۷۰ درصد آن حدود ۶۰ میلیون نفر خواهند بود. اگر جمعیت هدف را افراد بالای ۱۸ ساله در نظر بگیریم این رقم کاهش می‌یابد، اما با برنامه‌های اعلام شده برای واکسینه کردن دانش‌آموزان، این جمعیت می‌تواند تا ۵۵ میلیون نفر باشد.
برای واکسینه کردن این جمعیت باید ۱۱۰ میلیون دوز واکسن تزریق شود. اگر قرار باشد حدود ۵۷ میلیون دوز باقیمانده در دو هفته آینده تزریق شود آمار تزریق روزانه واکسن باید به بیش از چهار میلیون دوز برسد.
وزیر بهداشت می‌گوید، هفته گذشته ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن در ایران تزریق شده که در دنیا بی‌سابقه است. اگر این آمار درست باشد میزان تزریق واکسن در نیمه دوم هفته به شدت کاهش یافته است.
مطابق آنچه عین‌اللهی گفته، میانگین روزانه تزریق واکسن در ایران در هفته پیش یک میلیون و ۱۷۱ هزار دوز بوده است. اگر این روند به همین شکل ادامه یابد تزریق ۵۷ میلیون دوز باقیمانده بیش از ۴۸ روز طول خواهد کشید.
بی‌رغبتی بخشی از شهروندان به واکسینه شدن
چند مسئله دیگر تردید درباره درستی ادعای وزیر بهداشت را افزایش می‌دهد؛ بر پایه آمار رسمی در شبانه‌روز گذشته فقط نزدیک به ۷۸۲ هزار دوز واکسن در ایران تزریق شده و در برخی روزهای هفته گذشته دوزهای تزریق شده از این هم کمتر بوده است.
افزون بر این، معضلی که برخی کشورهای پیشرفته نظیر آمریکا و آلمان با آن روبرو هستند ظاهرا دامنگیر جمهوری اسلامی نیز شده است؛ بخش قابل اعتنایی از شهروندان به دلایل گوناگون تمایلی به واکسینه شدن برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید۱۹ ندارند.
ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت چندی پیش گفته بود ۲۰ تا ۳۰ درصد مردم مخالف تزریق واکسن هستند و با وجود ارسال پیامک و فراخوان به مراکز واکسیناسیون مراجعه نکرده‌اند.
عبدالرسول همتی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز سوم مهرماه با تائید این مسئله به ایسنا گفت: «علیرغم وجود واکسن به میزان کافی اما متاسفانه حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد افراد در کل گروه‌های واجد شرایط، برای دریافت واکسن مراجعه نکرده و واکسن کرونا دریافت نمی‌کنند.»
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران نتایج یک نظرسنجی جدید را منتشر کرده که مطابق آن ۱۴ درصد از شهروندان بالای ۱۸ سال ایران گفته‌اند تمایلی به دریافت واکسن کرونا ندارند. این بی‌میل را بیش از ۱۷ درصد افراد زیر ۵۰ سال هم بیان کرده‌اند.
خبرگزاری مهر ششم مهرماه در گزارشی با استناد به آمار وزارت بهداشت از " فروکش آمار واکسیناسیون" در روزهای اخیر خبر داده و نوشته است: «واکسن هست اما مراکز واکسیناسیون خالی از جمعیت هستند».
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
روز گذشته روابط عمومی وزارت بهداشت در واکنش به افزایش مخالفت با تزریق واکسن در شبکه‌های اجتماعی، در بیانیه‌ای نوشت: «از تمامی هم‌وطنان که مطابق گروه‌های سنی اعلامی، مشمول دریافت واکسن هستند، درخواست می‌شود برای حفظ سلامت خود و جلوگیری از ایجاد موج جدید بیماری، در سریع‌ترین زمان نسبت به تزریق واکسن اقدام کنند و واکسیناسیون خود را به هیچ عنوان به تأخیر نیاندازند.»
عین‌اللهی پس از شروع کارش به عنوان وزیر بهداشت گفته بود، در ایران ظرفیت تزریق یک‌ونیم تا دو میلیون دوز واکسن در روز وجود دارد. در عمل در برخی روزها میزان واکسن تزریق شده به ییک‌ونیم میلیون دوز هم رسید اما برخلاف ادعای امروز وزیر بهداشت، در چند روز گذشته همواره واکسن‌های تزریق شده زیر یک میلیون دوز بوده و سوم مهر به کمتر از ۷۰۰ هزار دوز هم کاهش یافته است.
نگرانی از پیامد مراسم اربعین
موج پنجم کرونا در ایران که شدیدتر و طولانی‌تر از موج‌های قبلی بود و بارها رکوردهای جدیدی از موارد ابتلا و مرگ در پیوند با کرونا بر جا گذاشت، در اغلب مناطق ایران در حال فروکش است اما در مورد شروع موج بعدی نگرانی‌های جدی وجود دارد.
در این میان افزایش سفرها در روزهای پایانی تابستان و مراسم اربعین که در موارد بسیاری با ازدحام فراوان و بدون رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی برگزار شد نگرانی از شروع موج جدید پاندمی در ایران را افزایش داده است.
بر پایه آمار وزارت بهداشت، در ۲۴ ساعت منتهی به ششم مهر ۱۱ هزار و ۷۰۱ مورد ابتلای جدید به ویروس کرونا در ایران شناسایی شده و ۲۳۹ نفر از مبتلایان به بیماری کووید۱۹ جان خود را از دست داده‌اند.
موارد ابتلا به نسبت روز قبل بیش از دو هزار و ۷۰۰ مورد و تعداد قربانیان ۵۰ نفر کاهش داشته است. در هفته‌های اخیر تعداد موارد ابتلا و مرگ با نوسان‌هایی سیری نزولی داشته، شمار شهرهای در وضعیت قرمز (بسیار پر خطر) به ۲۹ شهر کاهش یافته و ۳۰ شهر در وضعیت آبی (کم خطر) قرار گرفته‌اند.