کاهش دو سومی درآمد نفتی ایران نسبت به سال ۲۰۱۱
۱۳۹۱ شهریور ۱۹, یکشنبه با شروع تحریمهای نفتی اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی از اول ژوئیه ۲۰۱۲، درآمد حاصل از صادرات نفت ایران از رقم ۸/ ۹ میلیارد دلار در ژوئیه ۲۰۱۱ به ۹/ ۲ میلیارد دلار در ژوئیه ۲۰۱۲ افت کرده است. بر اساس گزارش جدید گروه تحلیلگران "رادیم" که مقر اصلی آن در نیویورک است٬ ایران در ماه ژوئیه سال جاری ۸۷۰ هزار تا ۹۸۰ هزار بشکه نفت خام در روز صادر کرده است؛ این رقم در ماه ژوئن و ژوئیه ۲۰۱۱ به ترتیب ۷/ ۱ و ۸/ ۲ میلیون بشکه در روز بوده است.
با این همه ترور هاوسر از گروه "رادیم" در گفتوگو با شبکه خبری "سی ان بی سی" آمریکا احتمال کاهش بیشتر صادرت نفت ایران در ماههای آینده را رد کرد. البته وی بالا رفتن میزان درآمد ایران را نیز بسیار محدود ارزیابی کرد: «فروش روزانه نفت ایران احتمالا ۱/۱ یا ۲/ ۱ میلیون بشکه در ماه اوت و همین میزان در سپتامبر خواهد بود.»
هاوسر با اشاره به کاهش ۱۰ درصدی قیمت نفت در ماه ژوئیه ۲۰۱۲ نسبت به همین زمان در سال گذشته، نتیجه گرفت که کاهش درآمد نفتی ایران تنها حاصل کاهش میزان صادرات نفت نبوده است. به اعتقاد هاوسر اگر ایران نفت خود را ارزانتر از قیمت بازار فروخته باشد (موضوعی که او غیرمحتمل نمیداند) درآمد نفتی کمتری نیز داشته است.
به گفته این کارشناس، «تحریمهای اقتصادی سریعتر از آنچه برخی انتظار داشتند در حال تاثیرگذاریست.» هاوسر با این همه "نبود نشانی از تغییر در رفتار ایران به رغم تاثیرگذاری تحریمها" را از علل بالا گرفتن تقاضاها در واشنگتن برای سختتر شدن تحریمها علیه جمهوری اسلامی دانست.
تحریمهای بینالمللی برای فشار بر ایران در جهت شفافسازی برنامهی اتمی این کشور تصویب شدهاند. ایران میگوید از برنامه اتمی خود اهداف صلحآمیز دارد اما اسرائیل٬ آمریکا و همپیمانانشان در اروپا ادعا میکنند که جمهوری اسلامی در پی دستیابی به تسلیحات اتمیست.
احتمال افزایش قیمت نفت و تاثیر آن بر صادرات نفت ایران
تحلیلگران پیشبینی میکنند که تغییراتی در ماههای آتی ممکن است رخ دهد چرا که ایران در پی راههای جدید برای دور زدن تحریمها و یافتن مشتریان جدید است. همچنین افزایش قیمت نفت در سه ماهه آخر سال میتواند باعث جذابیت نفت زیر قیمت ایران برای برخی از کشورها شود. از این روز بعید نیست این کشورها با وجود مشکلات بیمهی نفتکشها، راهی برای انتقال نفت ایران بیابند.
بر اساس پیشبینی هاوسر، یکی از کشورهایی که در صورت افزایش قیمت نفت در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۲ به خرید نفت زیر قیمت ایران دست میزند، چین خواهد بود. یک سخنگوی سفارت چین در واشنگتن در گفتوگو با نشریه "وال استریت ژورنال"، تصمیم چین برای ادامه دادن به خرید نفت از ایران را «منطقی٬ مشروع و موجه» خواند. وی به این نشریه گفت که چین همواره با اعمال تحریمهای یکجانبه از سوی یک کشور علیه یک کشور دیگر مخالفت میکند.
با این همه صادرات نفت ایران به چین از ماه ژوئن به ژوئیه سال جاری با کاهشی ۲۸ درصدی به ۴۵۸ هزار بشکه در روز رسیده است. ترکیه و هند نیز در این مدت واردات نفت از ایران را به شدت کاهش دادهاند. هند در ماه ژوئیه ۲۰۲ هزار بشکه در روز از ایران نفت وارد کرده است.
این میزان کاهشی ۴۲ درصدی در یک ماه را نشان میدهد. واردات ترکیه نیز با کاهشی ۷۱ درصدی از ماه ژوئن به ژوئیه، به ۴۸ هزار بشکه در روز رسید. ژاپن٬ آفریقای جنوبی و تایوان هم که در ژوئیه ۲۰۱۱ روزانه ۵۶۵ هزار بشکه نفت از ایران وارد میکردند، در ژوئیه سال جاری هیچ وارداتی از این کشور نداشتند.
ژاپن یکی از کشورهاییست که به علت تبعیت از تحریمهای آمریکا علیه ایران، در اقدامی تشویقی از تحریمها تا حدودی معاف شد. به گزارش "وال استریت ژورنال" و به نقل از یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا «احتمال دارد کشورهایی که به کاهش خرید نفت خام از ایران ادامه میدهند، بار دیگر از تحریمها معاف شوند.»
اروپا تلاش برای وضع تحریمهای بیشتر علیه جمهوری اسلامی را که میتواند بخش انرژی و اقتصاد ایران را هدف قرار دهد، آغاز کرده است. انتظار میرود در ماههای آینده این تحریمها تصویب شوند.
ویلیام هیگ٬ وزیر امور خارجه بریتانیا٬ روز جمعه (۷ اوت/ ۱۷ شهریور) در مسیر خود به نشست دیپلماتهای اتحادیه اروپا در قبرس به خبرنگاران گفت که ما باید فشارها بر ایران را افزایش دهیم٬ تحریمها را تشدید کنیم٬ و بر تحریمهای اتحادیه اروپا علیه ایران که تا کنون تاثیرات جدیای بر این کشور داشتهاند، بیافزاییم. گیدو وستروله٬ وزیر امور خارجه آلمان٬ نیز از افزایش اجماع بر سر تحریمهای بیشتر علیه ایران خبر داد.