آژانس آمریکایی اعتبارسنجی «استاندارد و پورز» شامگاه دوشنبه (۵ دسامبر/۱۴ آذر) پس از تعطیل شدن بازار بورس نیویورک اعلام کرد که مشغول بررسی میزان اعتبار آلمان، فرانسه و ۱۳ کشور دیگر حوزه‌ی مالی یورو است.

به گفته‌ی این موسسه، فشار منظم بر کشورهای حوزه‌ی مالی یورو در هفته‌های گذشته چنان ابعادی به خود گرفته که فشار چشمگیری بر اعتبار کل این حوزه وارد می‌کند. در اعتبارسنجی تازه‌ی این موسسه، کشورهای حوزه‌ی مالی یورو می‌توانند با کاهش رتبه‌ی اعتباری روبرو شوند و از این طریق ناچار شوند برای دریافت وام، بهره‌های سنگین‌تری بپردازند.

چشم‌انداز ناروشن غلبه بر بحران مالی

آژانس «استاندارد و پورز»، وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی حوزه‌ی مالی یورو و منازعه‌ی سیاسی بر سر یافتن راه‌حل‌هایی برای غلبه بر بحران مالی را به عنوان دلایل این تصمیم اعلام کرد. این موسسه در موضعگیری تازه‌ی خود ابراز بدبینی کرده است که کشورهای حوزه‌ی مالی یورو واقعا بتوانند در مورد اقدامات عملی برای چیرگی بر بحران مالی به توافق برسند.

به گفته‌ی موسسه‌ی یادشده، «اختلاف‌نظرهای مستمری میان سیاستمداران اروپایی برای مقابله با بحران وجود دارد». افزون بر این، «هنوز توافقی در این زمینه به چشم نمی‌خورد که در درازمدت کدام همگرایی‌های اقتصادی، مالی و مالیاتی می‌تواند میان اعضای حوزه‌ی مالی یورو برقرار شود». موسسه‌ی آمریکایی یادشده در داوری خود همچنین از "افزایش خطر رکود" در اروپا یاد کرده است.

اگر موسسه‌ی یادشده در رتبه‌ی اعتباری کشورهای حوزه‌ی مالی یورو تجدیدنظر کند، آلمان به عنوان بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی اروپا نیز می‌تواند رتبه اعتباری AAA را که عالی‌ترین رتبه‌ی اعتباری است از دست بدهد. همچنین فرانسه، اتریش، فنلاند، هلند و لوکزامبورگ نیز که از عالی‌ترین رتبه‌ی اعتباری برخوردارند، می‌توانند با کاهش رتبه‌ی اعتباری روبرو شوند.

واکنش مرکل و سارکوزی

خانم آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه که روز دوشنبه (۵ دسامبر) برنامه‌ای پنج ماده‌ای برای تقویت انضباط بودجه در اروپا معرفی کرده بودند، در برابر تهدید آژانس اعتبارسنجی آمریکایی واکنش خونسردانه‌ای از خود نشان دادند. آنان در موضعگیری مشترکی اعلام کردند که همه‌ی اقدامات ضروری را انجام داده‌اند تا تثبیت حوزه‌ی مالی یورو تامین شود.

برنامه‌ی پنج ماده‌ای مرکل و سارکوزی، از جمله دربرگیرنده‌ی تحریم خودکار آن کشورهای حوزه‌ی مالی یورو است که نتوانند کسری بودجه‌ی خود را مهار کنند. این تحریم‌ها که جزئیات آن اعلام نشده، به‌طور خودکار در مورد کشورهایی به اجرا گذاشته می‌شود که کسری بودجه‌ی آن‌ها بیش از سه درصد تولید ناخالص داخلی‌شان باشد.

افزون بر این، مرکل و سارکوزی درتلاش تعبیه‌ی ترمزهای واحدی برای بدهی‌ها هستند که باید مورد بررسی دیوان‌عالی اروپا قرار گیرد.

ژان کلود یونکر، رئیس وزیران دارایی اتحادیه‌ی اروپا نیز روز سه‌شنبه (۶ دسامبر/۱۵ آذر) موضعگیری آژانس اعتبارسنجی «استاندارد و پورز» را به "ضربه‌ی چماق" تشبیه کرد. وی گفت این موضعگیری اغراق‌آمیز و زمان اعلام آن نامناسب است.

یونکر افزود، حوزه‌ی مالی یورو در حال افزایش تلاش‌های خود برای صرفه‌جویی است و اینکه این آژانس آمریکایی درست در آستانه‌ی برگزاری نشست سران اتحادیه‌ی اروپا چنین موضعی می‌گیرد، نمی‌تواند تصادفی باشد. یونکر گفت: «من از این موضعگیری نگران نیستم، ولی شگفت‌زده‌ام».

بامداد سه‌شنبه بازارهای بورس آسیا در قبال موضعگیری آژانس اعتبارسنجی «استاندارد و پورز» واکنشی ناآرام و ملتهب نشان دادند. شاخص‌های بورس در بازارهای ژاپن، کره‌ی جنوبی، هنگ‌کنگ، استرالیا، سنگاپور و تایوان کاهش یافت و ارزش یورو در مقایسه با دلار پایین آمد.

BM/SA