اوپک روز پنجشنبه (۲۷ نوامبر، ۶ آذر) اعلام کرد، سقف تولید این سازمان تغییر نخواهد کرد و با وجود پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا و کاهش قیمت نفت، در سطح ۳۰ میلیون بشکه در روز باقی می‌ماند. این میزان تولید، یک میلیون بشکه بیشتر از پیش‌بینی اوپک برای تقاضای نفت در سال آینده میلادی بوده است. وقتی که تصمیم اوپک اعلام شد، قیمت نفت برنت حدود شش دلار کاهش یافت و به بشکه ای ۷۱/۲۵ دلار رسید. پس از انتشار این خبر قیمت نفت بیش از ماه‌های گذشته سقوط کرد و به کمترین میزان در چهار سال اخیر سید.

کارشناسان و مقامات روسی معتقدند تصمیم اوپک، قیمت نفت را پایین نگه می‌دارد که این امر به ضرر روسیه، ایران و آمریکا است. تجزیه و تحلیل بازار نیز اثبات می کند که در شرایط کنونی امکانی برای رشد دوباره قیمت نفت وجود ندارد.

به نقل از خبرگزاری «بلومبرگ» کارشناسان پیش بینی می‌کنند، بهای نفت تا پایان سال‌جاری میلادی و حتی نیمه اول سال ۲۰۱۵ به کمترین میزان خود طی سال‌های گذشته یعنی ۶۰ دلار برسد. بر این اساس قميت نفت ايران در بازارهای جهانی به کمتر از بشکه‌ای ۴۵ دلار کاهش خواهد یافت.

راشا تودی خبرگزاری روسیه هم به نقل از مقامات و کارشناسان روس هشدار داد قیمت نفت تا مدت‌ها در سطح کمتر از ۸۰ دلار در هر بشکه باقی خواهد ماند که این امر به سود اقتصاد ایران، ونزوئلا و روسیه نخواهد بود و حتی موجب کاهش تولید نفت شیل آمریکا خواهد شد.

کاهش قيمت نفت در پی اجلاس اوپک، اقتصادهای منطقه خاورميانه را نگران ساخته است. گزارش‌ها نشان می‌دهد تنها عربستان سعودی دل‌مشغولی در مورد وضع بازار نفت ندارد. در ايران گمانه‌زنی‌ها نشان می‌دهد دولت تا پايان سال با کسری بودجه ناشی از کاهش درآمدهای نفتی مواجه می‌شود.

ایران با کسری بودجه مواجه می‌شود؟

محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت چندی پیش در خصوص بودجه سال ۱۳۹۴ ایران از تدوین سه بودجه جداگانه برای شرايط عادی، بد و مذاكرات مثبت سخن گفته بود.

وی در گفت‌وگو با تلویزیون جمهوری اسلامی یادآور شده بود: «در ادامه شرايط موجود ديگر به گونه‌ای نيست كه نفت ۱۰۰ دلاری را در بودجه ببنديم؛ همان زمان كه نفت ۱۰۴ دلار بود ما نفت ۱۰۰ دلاری را در بودجه بستيم. باتوجه به اينكه درآمد نفتی با يك وقفه چند ماهه به حساب‌های ايران واريز مي‌شود تا الان هنوز ارقام بالای ۱۰۰ دلار است. با همين وضعيت متوسط فروش نيمه اول تا پايان شش ماه ۱۰۴ دلار بوده و تا پايان امسال هم پيش‌بينی مي‌كنيم متوسط هر بشكه ۸۲ دلار باشد و ميانگين دو نيمه ۹۳ دلار می‌شود بنابراين بجای ۱۰۰ دلار در هر بشكه عملكرد، ما ۹۳ دلار خواهد بود.»

به گفته نوبخت، مقامات دولتی مانند معاون وزير نفت اعتقاد دارند کسری بودجه ناشي از کاهش قيمت نفت در نيمه دوم سال جاری از راه درآمدهای مازاد فروش نفت در نيمه اول امسال جبران می‌شود. با اين حال، محافل کارشناسی اعتقاد دارند دولت توان جبران کسری بودجه به اين سادگی را ندارد.

مسعود نيلی مشاور اقتصادي رئيس جمهور چندی پیش در يادداشتی به دولت هشدار داده بود که با توجه به کاهش قيمت نفت بايد نگران کسری بودجه بود.

با این حال علی طیب نیا وزیرامور اقتصادی ودارایی اعلام کرده که کشور با کاهش قیمت نفت با کسری بودجه مواجه نمی‌شود. او حتی کاهش قیمت نفت را فرصتی برای اقتصاد ایران معرفی کرده تا براساس آن میزان وابستگی اقتصاد کشور به نفت کاهش یابد.

تخمین کارشناسان روسی: ۷۰ دلار قیمت هر بشکه نفت

پس از نشست اوپک، آنتون سیلوانف وزیر دارایی روسیه گفت، لازم است مسکو وضعیت بودجه خود را در چارچوبی بازنگری کند که در آن قیمت نفت ظرف چند سال آینده احتمالا حول و حوش ۸۰ دلار در هر بشکه باشد، نه ۱۰۰ دلار در هر بشکه.

آنا کوکوروا تحلیلگر بازار در شرکت آلپاری انگلستان هم به پایگاه خبری روسبالت.آر.یو روسیه گفت: «قیمت نفت حتی می تواند به کمتر از سطح ۷۰ دلار در هر بشکه نیز کاهش یابد که این امر بر روسیه تاثیر منفی بیشتری خواهد گذارد.»

میخاییل کروتیخین از شرکای شرکت «روس‌نفت» هم معتقد است ایران و ونزوئلا از کاهش قیمت نفت در هراس هستند.

به اعتقاد وی ونزوئلا به قیمت ۱۵۰ و ایران به قیمت ۱۴۰ دلار در هر بشکه نیاز دارند تا بودجه آنها متوازن باشد و درآمد و هزینه‌شان سر به سر شود.

کروتیخین دیگر بازنده این شرایط را آمریکا می‌داند چرا که تولید عظیم نفت شیل این کشور به دلیل قیمت پایین نفت کاهش خواهد یافت. او از عربستان سعودی به‌عنوان برنده این تصمیم یاد می‌کند که به تدریج به هدف اصلی خود یعنی خارج ساختن نفت شیل آمریکا از بازار، نزدیک می‌شود.

او می‌گوید: «اگر پروژه‌های تولید نفت شیل آمریکا متوقف شوند، سهم بازار عربستان سعودی دوباره شروع به افزایش خواهد کرد.»

در نشست اخیر اوپک، کشورهای ونزوئلا و نیجریه درخواست کرده بودند که در حد ۲ میلیون بشکه از تولید اوپک کاسته شود و ایران نیز پیشنهاد کاهش یک میلیون بشکه‌ای را درخواست کرده بود. اما اجماع کشورها بر باقی ماندن سقف تولید ۳۰ میلیون بشکه‌ای بود.