اگر چه که فرار مغزها در ایران همچنان ادامه دارد اما خبرها حاکی از آن است که مهاجرت به خارج از کشور نسبت به سال ۱۳۹۳ و آغاز دوران ریاست جمهوری حسن روحانی کاهش یافته باشد.
تبلیغات
به گفته حسن قشقاوی معاون كنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزیر امور خارجه ایران در سال ۱۳۹۳ حدود ۷۰۰ هزار سند مربوط به مسافرت به خارج از كشور صادر شده است این تعداد در سال ۱۳۹۴ حدود ۵۰۰ هزار سند بود و حدس زده میشود این آمار در سال جاری هم كاهش یابد.
قشقاوی در نشست خبری روز جمعه (۲۹ آوریل/ ۱۰ اردیبهشت) از كاهش ۳۰ درصدی روند مهاجرت اعم از نخبگان و غیرنخبگان ایرانی به خارج از كشور در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ خبر داد.
اما خود آقای قشقاوی به "متناقضآمیز" بودن این آمار اشاره میکند و مثال میآورد که مهاجرت به خارج از كشور ممكن است از كشورهایی مثل تركیه انجام گرفته باشد كه نیاز به اخذ ویزا وجود ندارد.
خوشبینی بازگشت ایرانیان به کشور
با روی کارآمدن دولت روحانی انتظار میرفت که روند مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور کاهش یابد. مقامات حتی ایرانیان مقیم خارج را تشویق به بازگشت به کشور خود کردند. معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۲ در همین رابطه از تشکیل "کمیته" برای دعوت از هموطنان خارج از کشور به دستور روحانی خبر داده بود. وی اعلام کرد که مهاجرانی که مایل به بازگشت هستند میتوانند از ایمیل معاونت کنسولی وزارت خارجه وضعیت حقوقی خود را استعلام کنند.
قشقاوی در آن زمان صریحا گفت: «ما به افراد دروغ نمیگوییم چون اگر در یک مورد هم دروغ بگوییم اعتبار وزارتخارجه زیر سوال میرود.»
برخلاف قول و وعدههای مقامات ایرانی شماری از ایرانیان در بازگشت به کشور بازداشت شدند. حسین نورانی نژاد، سراجالدین میردامادی، سعید رضوی فقیه، ساجده عربسرخی، مصطفی عزیزی و سعید پورحیدر از جمله افراد دستگیر شده در دوره ریاست جمهوری روحانی هستند که پس از بازگشت به ایران دستگیر شدند. معاون كنسولی و امور مجلس وزیر امور خارجه در نشست خبری خود درباره سرنوشت این افراد توضیحی نداد.
"۹۵ درصد از ایرانیان مشکلی برای رفت و آمد ندارند"
قشقاوی اکنون آنچه که در سال ۱۳۹۲ اعلام کرده بود را تکرار میکند و تاکید دارد که بیش از ۹۵ درصد از اتباع ایرانی مقیم خارج هیچ مشكلی برای رفت وآمد به كشور ندارند. وی خاطرنشان کرد: «بسیاری از افرادی كه به ایران سفر میكنند بر این اعتقادند كه ایرانی كه در واقعیت وجود دارد، ارتباطی به ایرانی كه در تبلیغات مطرح میشود ندارد.»
معاون كنسولی و امور مجلس وزیر امور خارجه برای آن عده از ایرانیانی كه اخیرا "با موج سوریهای" به كشورهای غربی مهاجرت كردهاند و تمایل دارند به ایران برگردند، گفت که نمایندگیهای ایران در خارج از کشور شرایط بازگشت را برای این افراد تسهیل میکنند.
مهاجرت و پناهندگی ورزشکاران ایرانی
در کنار پدیده مهاجرت نخبگان ایرانی، در سالهای اخیر روند مهاجرت و پناهندگی ورزشکاران نیز شدت گرفته است. آزادی، امکانات، درآمد بیشتر و دلایل دیگری باعث مهاجرت ورزشکاران ایرانی در سالهای اخیر شده است.
عکس: iman.ir
در سالهای اخیر روند مهاجرت و پناهندگی ورزشکاران شدت گرفته است. آزادی، امکانات، پول بیشتر و دلایل دیگری باعث خروج ورزشکاران ایرانی شده است. راحله آسمانی، تکواندو کار ایرانی که سهمیه المپیک ۲۰۱۶ را زیر پرچم فدراسیون جهانی کسب کرد. او دارنده مدال بازیهای آسیایی و ۲ طلا، یک نقره و دو برنز مسابقات آزاد تکواندو است و در سال ۱۳۹۱ به بلژیک پناهنده شد.
عکس: iman.ir
محمد حسین ابراهیمی، عضو تیم ملی شمشیربازی ایران در اسلحه فلوره و حضور در بازیهای آسیایی گوانگ جو در سال ۲۰۱۰ بود که در سال ۱۳۸۹ به فرانسه پناهنده شد.
عکس: Mehr
مینا علیزاده، ملیپوش قایقرانی در رشته دراگون بوت - سال ۱۳۸۸ در کشور آلمان تقاضای پناهندگی کرد.
عکس: DW/M. Rostampour
ایمان جمالی، از امسال برای تیم ملی هندبال مجارستان به میدان میرود.
عکس: iman.ir
سعید فضل اولی عضو تیم ملی قایقرانی ایران و دارنده مدال نقره بازیهای آسیایی اینچئون، در سال جاری به آلمان پناهنده شد.
عکس: shabnamnews
پوریا پورابراهیم و محمود زاویه، ملیپوشان رشته نجات غریق و غواصی هستند که در سال ۱۳۹۳ به فرانسه پناهنده شدند. (عکس تزئینی است)
عکس: Schabestan.ir
شروین پاکدل، ملیپوش ۱۷ ساله قایقرانی که در سال جاری در پرتغال پناهنده شد.
عکس: Farhangnews
الشن مرادی، استاد بزرگ شطرنج ایران که احتمال میرود زیر پرچم آمریکا مسابقات خود را در رشته شطرنج دنبال کند. او چند سال است که برای ادامه تحصیل راهی آمریکا شده است.
عکس: achmaz.ir
میلاد بیگی، سهمیه المپیک ۲۰۱۶ تکواندو را برای کشور آذربایجان به دست آورد. او از اواخر سال ۹۳ برای کشور آذربایجان به میدان میرود.
عکس: anaj.ir
سینا بهرامی، تکواندو کاری که از اواخر سال ۹۳ برای کشور آذربایجان به میدان میرود.
عکس: picture alliance/A. Cruz
صباح شریعتی، برنده مدال نقره بازیهای اروپایی و سهمیه المپیک ۲۰۱۶ برای آذربایجان. او اکنون برای آذربایجان به میدان میرود. پیام زرینپور دیگر ملیپوش کشتی فرنگی و قهرمان سال ۲۰۰۰ آسیا بود که برای تحصیل به آمریکا رفت و مقیم این کشور شد.
عکس: ISNA
سامان طهماسبی، برنده دو مدال برنز جهان و طلای قهرمانی آسیا (برای ایران) و دو نقره و یک برنز جهان به همراه سهمیه المپیک ۲۰۱۶ (برای آذربایجان). او در سال ۱۳۸۹ به آذربایجان رفت و برای تیم ملی این کشور به میدان میرود.
عکس: ISNA
آرزو معتمدی، در رشته قایقرانی و در المپیک ۲۰۱۲ سهمیه گرفت که در سال ۱۳۹۱ به آمریکا مهاجرت کرد.
عکس: ISNA
احسان رجبی، ملیپوش سنگینوزن جودوی ایران و دارنده مدال برنز آسیا، سال ۱۳۸۹ به آمریکا پناهنده شد.
عکس: Mashregnews
وحید سرلک، در حالی که ۱۴ سال سابقه حضور در تیم ملی جودو داشت، سال ۱۳۸۹ به آلمان پناهنده شد.