کرملین استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین را رد کرد
۱۴۰۱ مهر ۲۶, سه‌شنبه
سخنگوی کرملین گفته روسیه از پهپادهای ساخت خودش و با نام روسی استفاده می‌کند. آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا گفته‌اند فروش پهپاد ایران به روسیه نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و ایران را با تحریم‌های جدید روبرو می‌کند.
نمونه‌ای از پهپادهای ایرانیعکس: Iranian Army Office/ZUMA/IMAGO
تبلیغات
کرملین روز سه‌شنبه ۱۸ اکتبر استفاده از پهپادهای ایرانی در حمله به اوکراین را رد کرد. این در حالی است که مقامات اوکراین می‌گویند تا کنون چندین پهپاد شاهد ۱۳۶ ایرانی را که از سوی نیروهای روسیه به کار گرفته شده بود، سرنگون کرده‌اند.
در آخرین مورد دیروز دوشنبه ۱۷ اکتبر پهپاد کامیکاز در حمله به کی‌یف مورد استفاده قرار گرفت که نوعی از پهپادهای شاهد ۱۳۶ ایرانی است. دهها عکس منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که بال دلتاشکل این پهپادها همان بال مدل ایرانی است.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین در پاسخ به این پرسش که آیا مسکو از پهپادهای ایرانی استفاده می‌کند، گفت کرملین اطلاعاتی در این باره ندارد. او گفت: «تجهیزات روسی با نامگذاری روسی استفاده می‌شود. سوالات در این باره باید مستقیم از وزارت دفاع پرسیده شود.»
جمهوری اسلامی نیز فروش پهپاد به روسیه را رد کرده و لاشه حداقل یکی از پهپادها نیز نام روسی "گرانیوم ۲" را بر خود دارد.
وزارت خارجه امریکا گفته ارزیابی‌اش این است که پهپادهای ایرانی در حمله صبح دوشنبه به کی‌یف مورد استفاده قرار گرفته‌اند. کارین ژان−پیر سخنگوی کاخ سفید تهران را متهم به دروغ‌گویی کرده است.
سران کشورهای اروپایی نیز گفته‌اند استفاده از پهپادهای ایرانی می‌تواند منجر به یک تنش جدی در جنگ اوکراین شده و ایران را هدف تحریم‌های جدید قرار دهد.
برای خواندن مطالب بیشتر درباره جنگ اوکراین اینجا را کلیک کنید
نقض قطعنامه ۲۲۳۱
معاون سخنگوی وزارت خارجه امریکا روز دوشنبه ۱۷ اکتبر گفت ارزیابی ایالات متحده با فرانسه و بریتانیا از اینکه استفاده از پهپادهای ایران توسط روسیه نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است، مشترک است.
ودانت پاتل گفت: «امروز اول وقت متحدان ما فرانسه و بریتانیا ارزیابی‌شان را اعلام کردند که بر اساس آن حمایت پهپادی ایران از روسیه نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و این موضوعی است که که ما هم با آن موافقیم.»
بر اساس این قطعنامه که پس از توافق برجام در سال ۲۰۱۵ تصویب شد، ایران تا سال ۲۰۲۰ حق صادرات تسلیحات متعارف را نداشت.
دیپلمات‌های غربی می‌گویند با وجود پایان یافتن دوره محدودیت صادرات تسلیحات از سوی ایران، مفاد این قطعنامه دست‌کم تا اکتبر ۲۰۲۳ شامل سامانه‌های پیشرفته موشکی و فن‌آوری‌های پیشرفته نظیر تکنولوژی پهپادی هم می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه امریکا تصریح کرده است: «ما معتقدیم پهپادهایی که از طرف ایران به روسیه ارسال شده و از سوی روسیه در جنگ اوکراین به کار گرفته شدهاند تحت تحریم‌های قطعنامه ۲۲۳۱ هستند.»
اوکراین پیش از حملات روز دوشنبه روسیه نیز گزارش داده بود که پهپادهایی که ارتش روسیه برای حمله به شهرهای اوکراین از آنها استفاده می‌کند از نوع شاهد ۱۳۶ هستند. ایران این موضوع را رد کرده و کرملین هم موضع‌گیری صریحی در این باره نکرده است.
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان گفته تحریم‌های جدیدی علیه ایران به دلیل فروش پهپاد به روسیه اعمال خواهد شد. او روز دوشنبه ۱۷ اکتبر در شورای اتحادیه اروپا اعلام کرد: «از دید من به دلیل ارسال پهپاد از سوی ایران به روسیه، باید به دنبال یک بسته تحریمی دیگر علیه رژیم در ایران بود.»
وزیر خارجه آلمان در عین حال به شبکه ZDF آلمان گفت که برای اعمال تحریم‌های بیشتر باید مشخص شود که پهپادهای مورد استفاده روسیه دقیقا از کجا آمده‌اند. او تاکید کرد که این موضوع باید از نظر حقوقی کاملا روشن باشد.
بربوک در مصاحبه با ZDF گفت برای او روشن است که این پهپادها از کجا آمده‌اند. او گفت: «پهپادهای کامیکاز که به کی‌یف حمله کرده‌اند کاملا مشخص است که از کجا آمده‌اند.»
موضع اتحادیه اروپا
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا گفته این اتحادیه در حال بررسی این احتمال است که روسیه از ایران پهپاد خریده باشد. به گفته او در صورتی که این مسئله صحت داشته باشد، اتحادیه اروپا واکنش نشان خواهد داد.
او پس از نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در لوگزامبورگ در روز دوشنبه گفت: «ما موضوع استفاده از این پهپادها را با دقت دنبال می‌کنیم. ما شواهد و مدارک را جمع آوری کرده و آماده‌ایم با ابزاری که در اختیار داریم نسبت به این مسئله واکنش نشان دهیم.»
بورل اما توضیحی در این باره نداد که اتحادیه اروپا از چه ابزاری استفاده خواهد کرد.
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایت‌پذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را می‌توان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیم‌بندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب می‌شوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بال‌های باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز می‌کند، می‌تواند در آسمان بصورت خودکار سوخت‌گیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، می‌تواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم می‌تواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته می‌شد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد می‌تواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهباد‌های "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد می‌تواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمه‌آوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتش‌های آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیات‌هایی با فاصله طولانی استفاده می‌شود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانه‌های ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور می‌باشد. سری "بی" این بالگرد به موشک‌های ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلی‌کوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سال‌های اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترک‌نشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا می‌ماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و می‌توان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ می‌توان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد می‌تواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.
