ملیسا فلمینگ، سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه، ۲۴ سپتامبر اعلام کرد که کره‌ی شمالی از مجاری رسمی تصمیم خود را به اطلاع آژانس رسانده است. به گفته‌ی خانم فلمینگ، بازرسان آژانس به خواست مقامات پیونگ‌یانگ مهر و موم تأسیسات یونگ بیونگ را فک کرده‌اند و دوربین‌هایی را که برای مراقبت در آن نصب‌شده شده بودند، برچیده‌اند.

کره‌ی شمالی روز جمعه از قصد خود برای راه‌اندازی مجدد یونگ بیونگ خبر داده بود. نیروگاه این تأسیسات قادر به تولید پولوتونیومی است که می‌تواند برای تولید سلاح هسته‌ای به کار رود.

مقامات پیونگ یانگ راه‌اندازی مجدد تأسیسات اتمی یونگ بیونگ را واکنشی به امتناع آمریکا از حذف نام کره‌ی شمالی از فهرست «کشورهای یاغی» توصیف کرده‌اند. مادام که نام کشوری در چنین فهرستی قرار دارد، دسترسی آن به منابع مالی و اعتباری خارجی غیرممکن است.

آمریکا در توضیح امتناع خود می‌گوید که لازمه‌ی حذف کره‌ی شمالی از فهرست یادشده آن است که این کشور با نظارت تام و تمام بر برنامه‌ی هسته‌ای‌اش موافقت کند و اجازه دهد که بازرسان آژانس سرزده به تأسیسات اتمی آن وارد شده و در صورت لزوم نمونه‌برداری کنند.

دولت کره‌ی شمالی روز دوشنبه در راستای عملی‌کردن تصمیم خود، از بازرسان آژانس خواست که ۱۰۰ مورد مهر و موم تأسیسات یونگ بیونگ را فک کنند و ۲۰ دوربین‌ نصب‌شده در درون آن را نیز برچینند.

وقفه در اجرای توافق

تأسیسات اتمی یونگ بیونگ که در ۱۰۰ کیلومتری پایتخت کره‌ی شمالی واقع است، تابستان سال ۲۰۰۷ به حال تعطیل درآمد. این اقدام بخشی از توافقی است که کره‌ی شمالی در چارچوب مذاکرات شش جانبه به آن متعهد شده است. در این مذاکرات علاوه بر کره‌ی شمالی، روسیه، آمریکا، چین، ژاپن و کره‌ی جنوبی نیز شرکت داشته‌اند. در پی توافقی که مذاکرات این گروه در فوریه‌ی ۲۰۰۷ به بار آورد، کره‌ی شمالی پذیرفت که برنامه هسته‌ای خود را گام به گام رها کند. در این راستا، بازرسان آژانس در اکتبر گذشته، پس از ۴ سال وقفه در فعالیتشان در کره‌ی شمالی‌، دوباره به این کشور بازگشتند و کار نظارت بر اسقاط‌سازی تآسیسات اتمی آن را شروع کردند.

سال ۲۰۰۲، اندکی پس از حملات ۱۱ سپتامبر، دولت جرج دبلیو بوش، سه کشور کره‌ی شمالی، عراق و ایران را اجزای محور شرارت نامید. چند ماه بعد، کره‌ی شمالی با این استدلال که آمریکا و سایر دولت‌های غربی به تعهدات خود در قرارداد سال ۱۹۹۴ پایبند نمانده‌اند، آن قرارداد را بلاموضوع اعلام کرد و برنامه هسته‌ای خود را از سر گرفت. طبق قرارداد ۱۹۹۴که میان دولت کلینتون و کره‌ی شمالی به امضا رسید، قرار شد که پیونگ یانگ در ازای دریافت سوخت و کمک‌های مالی و غذایی و نیز کمک برای ساخت نیروگاه‌های آب سبک، برنامه هسته‌ای خود را متوقف کند. در پی لغو این قرارداد از سوی کره‌ی شمالی، بازرسان آژانس از این کشور اخراج شدند. سه سال بعد، یعنی اکتبر ۲۰۰۶ کره‌ی شمالی اعلام کرد که اولین آزمایش هسته‌ای خود را انجام داده و قادر به تولید سلاح هسته‌ای است.

از زمان امضای قرارداد جدید در سال گذشته، پیوسته این سوال مطرح بوده است که طرفین و به ویژه کره‌ی شمالی تا چه حد به آن پایبند می‌مانند و تنش‌زدایی و خلع سلاح در شبه‌ جزیره کره تا چه حد شانس واقعی خواهد یافت. با اعوجاجات اخیر در اجرای این قرارداد و با اقدام اخیر کره‌ی شمالی به نظر می‌رسد که قرارداد یادشده در زمینه‌ی اجرا با سختی‌‌ها و دشواری‌های معینی روبرو شده است. این در حالی است که جرج دبلیو بوش، رئیس جمهور آمریکا نیز روز سه‌شنبه، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل، بار دیگر به کره‌ی شمالی حمله کرد و خواهان ممانعت از دسترسی این کشور به سلاح اتمی شد.