کری: نقض ممنوعیت تسلیحاتی منجر به بازگشت تحریمها نمیشود
۱۳۹۴ مرداد ۲۱, چهارشنبهجان کری٬ وزیر امور خارجه آمریکا٬ روز سهشنبه (۲۰ مرداد/۱۱ اوت) گفت تحریمهای سازمان ملل علیه برنامه هستهای ایران با ممنوعیت مبادلات تسلیحاتی و یا محدودیتهای اعمالشده بر برنامه موشکی این کشور ارتباطی ندارند و در صورتی که ایران هر یک از این دو ممنوعیت یا محدودیت را نقض کند٬ با بازگشت اتوماتیک تحریمهایی که سازمان ملل پیشتر علیه برنامه هستهای این کشور اعمال کرده٬ مواجه نخواهد شد٬ اما به گفته او در چنین شرایطی گزینههای دیگری در دسترس آمریکا و همپیمانانش خواهد بود.
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ جان کری تصریح کرد، «ممنوعیت ارسال تسلیحات به ایران به موضوع بازگشت اتوماتیک تحریمها ارتباطی ندارد و به مجموعه متفاوتی از تعهدات مرتبط است.» به عبارت سادهتر٬ هرگونه نقض تحریمهای تسلیحاتی از سوی ایران٬ به عنوان نقض تعهدات جمهوری اسلامی در قبال توافق جامع هستهای در نظر گرفته نخواهد شد.
جان کری که در جریان یک رویداد خبری در خبرگزاری رویترز سخنرانی میکرد٬ همچنین گفت که برای جایگزین کردن هیئت متخصصان سازمان ملل که پیشتر بر اجرای تحریمهای این نهاد جهانی علیه ایران نظارت داشت٬ ساختار جدیدی شکل خواهد گرفت و ساختار پیشین در طول ماههای آتی از بین خواهد رفت.
بیشتر بخوانید: جان کری: محدودیتها علیه برنامه هستهای ایران مادامالعمر هستند
ممنوعیتهای تسلیحاتی سازمان ملل و تحریمهای مرتبط با توسعه موشکهای قارهپیما (بالستیک) در ایران٬ در جریان مذاکرات قدرتهای جهانی و جمهوری اسلامی بر سر توافق جامع هستهای٬ از پیچیدهترین و دشوارترین موضوعات پیشروی طرفین بود. ایران به حمایت از روسیه و چین٬ میخواست لغو این محدودیتها را هم به عنوان بندی در توافق هستهای بگنجاند٬ اما در نهایت تصمیم بر این شد که ممنوعیتهای ارسال تسلیحات تا پنج سال و محدودیتهای موشکی تا هشت سال همچنان برقرار بماند.
بر اساس توافق جامعی که میان ایران و شش قدرت جهانی صورت گرفته٬ ایران در صورت محدود کردن بخشهای مهمی از برنامه هستهای خود با لغو تحریمهای کمرشکن بینالمللی مواجه خواهد شد و فرصت خواهد یافت تا اقتصاد بحرانزدهاش را نجات دهد٬ اما در صورتی که از موارد مورد توافق تخطی صورت گیرد تحریمهای پیشین بهصورت اتوماتیک دوباره اعمال خواهند شد. به این فرآیند بازگشت اتوماتیک تحریمها در متن توافق اسنپبک ( (snapback گفته میشود.
با این همه٬ جان کری میگوید آمریکا و همپیمانانش ابزارهای گوناگون دیگری در دست دارند تا در صورت تخطی ایران از ممنوعیتهای تسلیحاتی یا تحریمهای موشکی٬ بتوانند برخورد لازم را با آن انجام دهند.
بیشتر بخوانید: روحانی: توافق اتمی نتیجه خواست مردم برای تعامل سازنده با دنیاست
به گفته کری قطعنامه مشخصی از سوی سازمان ملل تصویب شده که بر اساس آن ارسال تسلیحات از ایران برای حزبالله لبنان ممنوع شده و قطعنامههای دیگری هم ارسال تسلیحات از ایران برای شبهنظامیان شیعه در عراق و حوثیها در یمن و نیز کره شمالی را ممنوع کرده است.
گفته میشود ایران تا کنون چندین بار تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل را نقض کرده و از سال ۲۰۱۰ این موارد توسط متخصصان سازمان ملل مستندسازی شده است. به اعتقاد وزیر خارجه آمریکا٬ مکانیسم نظارت جدیدی باید بهگونهای طراحی شود که بتواند در شرایط کنونی جای هیئت کنونی متخصصان را بگیرد. او معتقد است این کار میتواند توسط آمریکا و همپیمانانش اجرا شود.
جان کری همچنین گفت: «ما در این زمینه به سازمان ملل وابسته نیستیم و به اعتقاد من اسرائیل و دیگر کشورها هم از بابت استقلال ما در این زمینه از سازمان ملل٬ خشنودند. ما به نهادهای اطلاعاتی و نیروهای نظامی و اطلاعاتی که خودمان به دست میآوریم متکی خواهیم بود و در این راستا با اسرائیل و دیگر کشورها همکاری خواهیم کرد »