کسانی که از توافقنامه ژنو خشنود نیستند
۱۳۹۲ آذر ۴, دوشنبه
روزنامه کیهان روز دوشنبه چهارم آذر (۲۵ نوامبر) یعنی یک روز پس از توافق هسته‌ای ایران مطلبی را منتشر کرده که سه تیتر برای آن نوشته شده است: «جان‌کری با نقض توافقنامه، حق غنی‌سازی ایران را انکار کرد؛ آمریکا قابل اعتماد نبود؛ توافق ژنو یک ساعت دوام آورد».
در آغاز این یادداشت آمده است: «در حالی که دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان تاکید می‌کند که حداقل در دو بند از توافقنامه ژنو بر حق غنی‌سازی ایران تصریح شده، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا ادعا می‌کند که گروه پنج به علاوه یک، حق غنی‌سازی ایران را تایید نکرده و در توافقنامه ژنو به این حق هیچ اشاره‌ای نشده است».
نویسنده این مطلب سپس با ذکر جملاتی از محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و جان کری همتای آمریکایی او در مورد توافق هسته‌ای ایران، نتیجه گرفته که آمریکا تنها یک ساعت پس از امضای این توافقنامه، آن را نقض کرده است.
به نظر یادداشت نویس کیهان، «این تفاوت نظر در تفسیر یکی از اصلی‌ترین محورهای تفاهمنامه از یکسو می‌تواند اعتبار توافقنامه یاد شده را کاهش بدهد و از سوی دیگر چنانچه حریف در جریان مذاکرات بر حق غنی‌سازی ایران تاکید کرده و بعد از امضای توافقنامه این تایید شفاهی را نفی کرده باشد، بار دیگر این واقعیت تایید شده که آمریکا قابل اعتماد نیست و نباید از لبخندهای فریبکارانه دیپلمات‌ها و مقامات آمریکایی فریب خورد».
فرق بین آنچه نوشته شده و آنچه توافق شده
مهدی کوچک‌زاده نماینده مجلس در یادداشتی در وبلاگ شخصی‌اش این پرسش را مطرح کرده که آیا بین آنچه نوشته شده و آنچه واقعا بر سر آن توافق شده است، تفاوتی وجود دارد؟
وی به نامه آیت‌الله خامنه‌ای به حسن روحانی اشاره کرده که در آن آمده است: «دستیابی به آنچه "مرقوم داشته‌اید" در خور تقدیر و تشکر از هیئت مذاکرات هسته‌ای و دیگر دست‌اندرکاران است».
آقای کوچک‌زاده سپس پرسش‌هایی از این دست را مطرح کرده: «آیا به آنچه "مرقوم شده" دست یافته‌ایم؟ آیا بین آنچه "مرقوم شده" با آن چه "توافق شده" ممکن است تفاوتی باشد؟ اگر هست این تفاوتها چیست؟».
این نماینده اصول‌گرای مجلس سپس با توجه به اظهارنظرهای به‌زعم او متفاوت مسئولان ایرانی و آمریکایی از متن توافقنامه اتمی، نوشته است: «با توجه به اینکه در مذاکرات ژنو یک متن بیشتر مورد توافق (قرار) نگرفته ولی قرائت اوباما و مسئولین آمریکایی و اروپایی با قرائت رئیس جمهور و مسئولین ما از آن کاملا متفاوت است، چه ضمانتی هست که در آینده مذاکرات قرائت قلدرهای عالم از این متن واحد ملاک قضاوت و عمل قرار نگیرد؟».
کوچک‌زاده سپس به برداشت‌های مختلفی که از پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای
NPT می‌شود اشاره کرده. برخی کشورها معتقدند در این پیمان‌نامه حق غنی‌سازی ملحوظ شده ولی برخی دیگر می‌گویند پیمان‌نامه در این مورد سکوت کرده است.
مهدی کوچک‌زاده سپس نتیجه گرفته که ممکن است در مذاکرات بعدی کشورهای غربی، هرچیز را که مغایر قرائت آنها از متن توافقنامه است، "وتو" کنند.
رسایی: توافقنامه باید به تصویب مجلس برسد
حمید رسایی یکی دیگر از نمایندگان اصول‌گرای مجلس که همفکر و همراه مهدی کوچک‌زاده است، گفته است که توافقنامه ژنو باید به تصویب نمایندگان مجلس برسد. رسایی روز یکشنبه در مجلس گفت: «نمایندگان ملت هنوز خبر ندارند که بر سر چه چیزی توافق شده است».
به گزارش خبرگزاری مهر، حمید رسایی در ادامه اظهاراتش درباره توافقنامه ژنو گفت: «اصل ۱۲۵ قانون اساسی می‌گوید: امضای تمام عهدنامه‌ها، موافقتنامه‌ها، قراردادها و پیمان‌نامه‌های بین‌المللی بین دولت ایران با سایر دولت‌ها باید بعد از تصویب مجلس از سوی رئیس جمهور یا نماینده قانونی او انجام شود که اصل ۷۷ قانون اساسی هم همین را تایید می‌کند.»
رسایی افزود: «توافقنامه‌ای با کشورهای ۱+۵ صورت گرفته که وزیرخارجه کشورمان یک چیز می‌گوید، رئیس جمهور یک چیز دیگر و وزیرامورخارجه آمریکا چیز دیگری را می‌گوید بعد صدا و سیما در اخبار ساعت ۸ نشان می‌دهد که اینها همه ضد و نقیض است.»
این نماینده اصول‌گرا با اشاره به اینکه "نمی‌دانیم چه توافقی صورت گرفته" ادامه داد: «طبق اصل ۷۷ قانون اساسی اگر کاری که کرده‌اند درست است ما هم اعتماد داریم اما باید اول به تصویب مجلس برسد.»
البته اکثریت نمایندگان مجلس با این سخنان رسایی مخالفت کردند.
تواقفنامه‌ای که باید به سرعت از آن گذشت
خبرگزاری فارس که نزدیک به سپاه پاسداران است در گزارش مفصلی ابتدا به اعلام خبر اولیه توافق از سوی محمد جواد ظریف اشاره کرده که گفته بود این توافقنامه نه تنها ایران را از حق غنی‌سازی برخوردار دانسته بلکه از تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران نیز خواهد کاست.
نویسنده گزارش فارس سپس ادامه داده: «چند دقیقه پس از سخنان آقای ظریف، جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده تفسیری دیگر از توافق ارائه کرد که با تعابیر ظریف فاصله زیادی داشت. وی پس از آن نیز در مصاحبه‌های متعدد ابراز داشت که نه‌تنها حق غنی‌سازی ایران مورد تایید قرار نگرفته بلکه در دوره شش ماهه توافق، آمریکا با ایران بر سر کاهش ابعاد برنامه هسته‌ای گفتگو خواهد کرد».
خبرگزاری فارس در ادامه گزارش خود نکاتی را که به نظر نویسنده این گزارش می‌تواند در مذاکرات بعدی مورد مناقشه قرار بگیرد اینگونه برشمرده است: حق غنی‌سازی ایران، قطعنامه‌های شورای امنیت، تجدیدپذیر بودن دوره شش ماهه توافق و باقی ماندن معماری اصلی تحریم‌ها.
در مورد قطعنامه‌های شورای امنیت، خبرگزاری فارس به بندی از توافقنامه اشاره کرده که تصریح می‌کند «در فاصله میان گام‌های اولیه و گام آخر، گام‌های دیگری از جمله پرداختن به قطعنامه‌های شورای امنیت با هدف پایان رضایت بخش بررسی موضوع توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد وجود خواهد داشت».
این گزارش سپس به "غیرقانونی" دانستن قطعنامه‌های شورای امنیت از سوی ایران اشاره می‌کند و می‌نویسد: «بنابراین ابهام اینجاست که پرداختن به قطعنامه‌های شورای امنیت به چه معناست؟ اگر به معنای عدم اجرای آنهاست – که از نظر جمهوری اسلامی قطعا هست، پس "پایان رضایت‌بخش بررسی موضوع توسط شورای امنیت" چه معنایی دارد؟».
در مورد باقی ماندن "معماری" اصلی تحریم‌ها هم این خبرگزاری نوشته است: «اگر منصف باشیم و منصفانه و بدون هیجان کاذب، متن توافقنامه را مطالعه کنیم، احتمالا درخواهیم یافت که ایالات متحده کاملا به وعده‌ای که به صهیونیست‌ها در خصوص تسهیل تنها ۵ درصدی تحریم‌ها داد، وفادار بوده است. تحریم‌های اصلی باقی مانده و ظاهرا آزادسازی اموال بلوکه شده ایران تنها در سطح ۲/ ۴ میلیارد دلار است».
این خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران تصریح کرده که طرف آمریکایی باید "توجیه" شود که توقف برنامه هسته‌ای ایران قرار نیست درازمدت باشد.
فارس در پایان مطلبش تاکید کرده که تواقفنامه ژنو شاید شروع خوبی باشد اما توقفگاه خوبی نیست و باید به سرعت آن را پشت سر گذاشت.