کسری برق در ایران؛ نگرانی از خاموشیها در تابستان داغ
۱۴۰۲ اردیبهشت ۲۵, دوشنبه
وزیر نیرو به مشترکان کممصرف برق وعده پاداش داد و مشترکان پرمصرف را به برخورد جدی تهدید کرد. کارشناسان ناترازی در تولید و مصرف برق را مشکل اصلی مینامند و رفع کمبود برق با این روش را بعید دانستهاند.
تبلیغات
در حالی که کارشناسان مشکل اصلی کمبود برق را ناترازی ۱۲هزار مگاواتی در تولید و مصرف برق میدانند، دولت چاره را در صرفهجویی مردم یافته و برای کاهش مصرف پاداش تعیین کرده است.
وزیر نیرو میگوید، هر مشترکی که میزان مصرف خود را نسبت به سال قبل کاهش دهد از این وزارتخانه پاداش میگیرد.
علیاکبر محرابیان روز دوشنبه ۲۵ اردیبهشت در همایش مشترک وزارتخانههای نیرو، کشور و صمت گفت، نتیجه این راهکار در بخش اداری در سال گذشته خوب بوده و امسال همان مدل اجرا خواهد شد. به تاکید او، در بخش صنعت نیز سیاستگذاریهایی در همین راستا در دستور کار قرار دارد.
ادارات موظف شدهاند از اول خرداد ساعت کاری ۶ صبح تا یک بعدازظهر را اعمال کنند.
کولرهای ادارات باید یک ساعت قبل از پایان کار خاموش شود. در مناطق گرمسیری همزمان با پایان ساعت اداری وسائل سرمایشی خاموش میشود و تمامی دستگاههای اداری موظف هستند، مولدهای برق خود را وارد مدار کنند.
علیاکبر محرابیان میگوید، تلاش میشود میزان انرژی اختصاصی برای بخش صنعت افزایش یابد و محدودیتهای صنایع کوچک صفر تعریف شده است.
در بخش خانگی سیاست تشویق و تنبیه پی گرفته خواهد شد. به این معنی که از اول خرداد هر مشترکی که مصرف خود را یککیلووات ساعت کاهش دهد تا ۲هزار تومان پاداش خواهد گرفت.
میلیاردها تومان پاداش برای این طرح در نظر گرفته شده است: «اگر در مناطق گرمسیری یک کولر گازی خاموش شود یک میلیون تومان پاداش به مشترک تخصیص مییابد. در مناطق عادی نیز اگر مشترک دور کولر خود را از تند به کند کاهش دهد ۱۵۰ هزار تومان پاداش میگیرد.»
تهدید مشترکان پرمصرف
علیاکبر محرابیان مشترکان پرمصرف را به "برخورد جدی" تهدید کرده است: «باید به دنبال جبرای کسریها از محل مدیریت مصرف و تشویق مشترکان کم مصرف و جابهجایی بار باشیم و همچنین برخورد جدی با مشترکان پر مصرف داشته باشیم.»
اما بنا بر گزارش ابتکارنیوز، با وجود خوشبینیهای وزیر نیرو، کارشناسان چاره جلوگیری از قطعی برق را "نه صرفهجویی در مصرف، بلکه واقعی کردن قیمتها، توسعه نیروگاههای کوچکمقیاس و کاهش تصدیگری دولت" میدانند.
آنها میگویند مشکل اصلی در ناترازی ۱۲هزار مگاواتی در تولید و مصرف برق است و با توجه به این که پیشبینی شده تابستان ۱۴۰۲ هوا بسیار گرم خواهد شد بعید است که صرفهجویی بتواند جلوی خاموشیهای ناگریز را بگیرد.
حسین اردکانی، "پدر هواشناسی ایران" پیشبینی کرده که دمای هوای تابستان امسال در تهران به ۴۳ تا ۴۴ درجه و در خوزستان به ۵۴ درجه سانتیگراد برسد.
در همین حال خبرهای ضد و نقیضی در مورد افزایش چشمگیر تعرفه برق منتشر شده است.
مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق گفته است، تعرفه مشترکان به صورت پلکانی افزایش خواهد یافت و طبق برنامهریزی، برق مشترکانی که بیش از دو برابر الگوی مجاز مصرف میکنند قطع خواهد شد.
"انرژی نهفته" در زندگی روزمره؛ از دستمال توالت تا خودرو
از انرژی که سخن به میان میآید، به برق و بنزین و ... فکر میکنیم. اما شاید تاکنون به این نکته نیندیشیده باشید که به چه میزان انرژی برای تولید کالاهای مصرفی روزانه نیاز است. با انرژی نهفته در برخی کالاها آشنا شوید.
عکس: Axel Heimken/dpa/picture alliance
شکلات
وقتی از انرژی مصرفی سخن میگوییم، ناخودآگاه به برق، بنزین یا گازوئیل میاندیشیم. اما غافل از آنیم که انرژی مصرفی دیگری هم وجود دارد که نام انرژی نهفته بر آن نهادهاند؛ انرژیای که برای تولید، بستهبندی، حمل و نقل و دفع و بازیافت یک کالا مورد نیاز است. برای نمونه در روند تولید یک بسته شکلات ۲۵ / ۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته به مصرف میرسد؛ انرژیای که با آن میتوان ۲۰ بار اسپاگتی پخت.
عکس: Colourbox
آب آشامیدنی از بطری
هر بطری نیملیتری آب معدنی به ۷ / ۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته نیاز دارد؛ هزار بار بیشتر از حجم برابر آبی که از شیر آب بیرون میآید. انرژی نهفته محصولاتی که راه طولانی برای رسیدن به بازارهای مقصد پشت سر میگذارند، به طور میانگین بالاست. البته گاهی زیانی که استفاده از خودرو شخصی برای خرید محصولات محلی و بومی به محیط زیست وارد میکند بیشتر است از حمل و نقل انبوه کالا با طی مسیرهای بسیار طولانی.
عکس: picture alliance/Photoshot
لپ تاپ
۱۰۰۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته برای تولید یک سخت افزار لپتاپ؛ انرژیای برابر با کار کردن بیوقفه جاروبرقی در ۴۰ روز.
عکس: Colourbox
شلوار جین
برای تولید یک شلوار جین بیش از ۴۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته مصرف میشود؛ انرژیای که میتوان با آن ۴۰۰ ساعت تلویزیون را روشن نگه داشت. در اندازهگیری انرژی نهفته، استخراج و فراوری مواد اولیه وهمهی پیشتولیدات و فرآیندهایی که برای تولید محصول نهایی ضروری هستند، محاسبه میشوند. این مقدار انرژی را سپس به انرژی مصرف شده در پروسه تولید نهایی میافزایند.
عکس: Colourbox
ساخت خانه
هر خانه با تقریبا ۱۲۰ متر مربع مساحت با در نظر گرفتن منابع و مصالح مورد نیاز و هم چنین پروسه ساخت و ساز به طور میانگین به ۱۵۰ هزار کیلووات ساعت انرژی نهفته نیاز دارد. این میزان از انرژی برابر است با میزان مصرف انرژی یک خانواده ۴ نفره برای ۴۰ سال.
روزنامه
یک روزنامه به طور میانگین دو کیلو وات ساعت انرژی نهفته مصرف میکند. انرژیای برابر با ۱۵۰ فنجان قهوه.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Murat
تلفن همراه
برای تولید یک گوشی همراه، حمل و انتقال، انبار، فروش و در انتها بازیافت آن، ۲۲۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته مصرف میشود. با همین مقدار انرژی میتوانیم ۵۰ سال گوشیهمراهمان را شارژ کنیم. انرژی نهفته، انرژی موردنیاز (غیرمستقیم) برای تولید یک کالاست که در برابر آن انرژی مستقیم قرار میگیرد که انرژی مصرفی در هنگام استفاده از کالاست.
عکس: picture-alliance/dpa/C. Klose
کفش
برای تولید یک جفت کفش به تقریبا ۸ کیلووات ساعت انرژی نیاز است. این مقدار انرژی تقریبا برابر است با نیاز انرژی یک یخچال در طول ۲ هفته. انرژی نهفته در انرژی مصرفی جهان سهم به سزایی دارد و همزمان به معنای میزان انتشار گاز دی اکسید کربن هم هست.
عکس: Fotolia/nito
خودرو
برای تولید یک خودرو معمولی ۳۰ هزار کیلووات ساعت انرژی نهفته محاسبه میشود. اگر این مقدار انرژی را به بنزین تبدیل کنیم، میتوانیم با آن ۳۶ هزار کیلومتر رانندگی کنیم. واردات و صادرات در تعیین انرژی نهفته خودروها نقش بزرگی ایفا میکنند. برای نمونه اگر خودرویی در آلمان تولید و به کشور دیگری صادر شود، میزان انتشار گاز دی اکسید کربن برای این خودرو نه درکشور مبدأ که در کشور مقصد محاسبه میشود.
عکس: Getty Images/AFP/T. Schwarz
دستمال توالت
تولید یک عدد دستمال توالت برابر است با ۲۰ کیلووات ساعت انرژی نهفته؛ به عبارتی تولید یک حلقه دستمال به اندازه ۲۰ بار کارکردن ماشین رختشویی، انرژی مصرف میکند. ولی مصرفکنندگان اطلاع کمی از انرژی نهفته دارند. یکی از دلایل این عدم آگاهی، دسترسی نداشتن به دادههای معتبر در مورد میزان انرژی مصرفی برای تولید کالاست. انرژی نهفته اما در آينده نباید در سنجش و محاسبه ردپای بوم شناختی نادیده گرفته شود.