کوبا در سواحل آبی خود به منابع نفتی دست یافته است. این منابع نفتی برای کوبا از اهمیت حیاتی برخوردارند، زیرا بحران اقتصادی این کشور را فراگرفته و میزان دریافت نفت از ونزوئلا نیز کاهش یافته است.
تبلیغات
کوبا اعلام کرده که در آبهای مرزی این کشور منابع بزرگ نفتی یافته است. اوسوالدو لوپز کورزو، رئیس بخش اکتشافات و بهرهبرداری شرکت دولتی منابع نفتی و گازی کوبا (کوپِت) در این باره گفت حفاریهای نمونه مشخص کردهاند که منابع نفتی بزرگی در آبهای این کشور در خلیج مکزیک موجودند.
کوبا نفت مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر و بهویژه از ونزوئلا وارد میکند. با یافتن این منابع نفتی و استخراج و تصفیه آن وابستگی این کشور به نفت خارجی میتواند به شدت کاهش یابد.
اکتشافهای گذشته کوبا نشان دادهاند که این کشور در مرزهای آبی خود ذخایر نفتی بزرگی با ظرفیت حدود ۲۲ میلیارد بشکه در اختیار دارد. البته تحقیقات دیگر این میزان اعلام شده را مبالغهآمیز ارزیابی کرده و بر این نظرند که این ذخایر بین ۵ تا ۹ میلیارد بشکه نفت خام هستند.
استخراج نفت در کوبا
به گزارش گزارشگر دویچه وله، شرکت دولتی منابع نفتی و گازی کوبا (کوپِت) در حال حاضر سالانه چهار میلیون تن گاز و نفت خام استخراج میکند و به این وسیله میتواند نیمی از مصرف نفت و گاز این کشور را تامین کند.
البته نفت استخراجی کوبا نفت خام سنگین است که غلظت بالایی دارد و به سادگی در چاهِ استخراجِ نفت جاری نمیشود. همچنین هزینه استخراج و پالایش نفت خام سنگین پیچیدهتر و پرهزینهتر از نفت خام سبک است و به همین دلیل نیز قیمتاش کمتر از نفت خامسبک است و مشتریان کمتری دارد.
کاهش نفت وارداتی از ونزوئلا
کوبا برای مصرف داخلی خود به نفت سبک نیاز دارد که باید از دیگر کشورها وارد کند. تاکنون ونزوئلا که مهمترین متحد کوبا است، نیاز نفتی این کشور را برطرف میکرد.
ونزوئلا اما با مشکلات فراوان سیاسی و اقتصادی روبروست و به همین دلیل این کشور صادرات نفت خود را به کوبا به شدت کاهش داده است. در نیمه دوم سال گذشته میلادی (۲۰۱۶) صادرات نفت ونزوئلا به کوبا به جای ۱۰۰ هزار بشکه در روز به ۵۵ هزار بشکه کاهش یافت.
کوبا مدتها نفت مازاد احتیاج خود را در بازارهای جهانی با سود میفروخت و مشکلات مالی خود را برطرف میکرد. با کاهش صادرات نفت ونزوئلا به کوبا اکنون این درآمد نیز متوقف شده است. بیسبب نیست که در سال گذشته میلادی (۲۰۱۶) اقتصاد کوبا به رغم افزایش گردشگر در این کشور، پس از دو دهه با بحران روبرو شد.
از آغاز ماه آوریل سال جاری میلادی (۲۰۱۷) بنزین در کوبا جیرهبندی شده و حق فروش تنها برای تاکسیهای حامل گردشگران، خودروهای کرایهای گردشگران و خودروهای ویژه دیپلماتها محفوظ است.
بقیه خودروها برای مصرف جیره خود باید مدتها در صف ایستگاههای پمپ بنزین منتظر بمانند تا نوبتشان شود و جیره بنزینشان را دریافت کنند.
دهها سال کشمکش آمریکا و کوبا به پایان میرسد
با انقلاب کوبا روابط "کشور انقلابی" با همسایه بزرگش آمریکا به شدت تیره شد. این تیرگی روابط دهها سال است که ادامه دارد. اقداماتی چون تحرکات نظامی، تحریمهای اقتصادی، محاصره دریایی و اعزام جاسوس مؤثر نبودهاند.
عکس: picture-alliance/dpa
کوبا قبل از انقلاب
قبل از انقلاب کوبا، این کشور مرکز قمار، تفریح و کلوبهای شبانه ثروتمندان عیاش آمریکا بود. کارل مایر، کارشناس امور سیاسی آمریکا گفته است کوبای قبل از انقلاب "فاحشهخانه آمریکائیان" بود. این در حالی است که مردم کوبا بیکاری، تورم و فقر خود را نتیجه بیدرایتی فولخنثیو باتیستا، دیکتاتور بیرحم کشور خود میدانستند.
فیدل کاسترو، رهبر انقلاب کوبا، برای سرنگون کردن رژیم باتیستا، ارتشی چندصد نفره متشکل از مبارزان پارتیزان به راه انداخت. در نخستین روز ماه ژانویه سال ۱۹۵۹ باتیستا متواری شد و چریکها هاوانا، پایتخت کوبا را تصرف کردند. دولت آمریکا تحریمهایی علیه کوبا برقرار کرد. این تحریمها بعدها به تدریج شدیدتر شدند. کوبا از اتحاد جماهیر شوروی درخواست کمک کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
کوشش برای براندازی دولت انقلابی کوبا
گروهی از مزدوران فراری کوبا در سال ۱۹۶۱ با کمک سیآیای، آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) سعی بر براندازی دولت انقلابی کوبا کردند. اتحاد جماهیر شوروی (سابق) این اقدام آمریکا را به کوبا خبر داد و ارتش این کشور در خلیج خوکها با این نیروها به مبارزه پرداخت و آنها را شکست داد. اعلام شد که بیش از ۱۰۰۰ نفر به اسارت ارتش کوبا درآمدهاند.
عکس: AFP/Getty Images/M. Vinas
احتمال شروع جنگی اتمی
روابط دشمنانه میان کوبا و آمریکا سبب شد که اتحاد جماهیر شوروی (سابق) در ۹۰ کیلومتری خاک آمریکا به پایگاهی نظامی دست یابد. دستگاه شوروی در نظر داشت در پایگاه نظامی خود در خاک کوبا موشکهایی مستقر کند. آمریکا به شدت مخالف این اقدام بود. بحران کوبا میرفت که جهان را در سال ۱۹۶۲ به جنگ اتمی بکشاند. امریکا با محاصره دریایی کوبا از انتقال موشکها به این کشور جلوگیری کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
کشور نمونه آمریکای جنوبی
اتحاد جماهیر شوروی (سابق) به کمکهای همهجانبه رایگان خود را به کوبا دهها سال ادامه داد. کوبا با صادرات نفتی که از اتحاد جماهیر شوروی وارد میکرد توانست به ارز جهانی دست یابد و سیستم بهداشتی و آموزشی نمونهای در کشور برقرار سازد که در سراسر آمریکای جنوبی بینظیر بود.
عکس: picture-alliance/dpa
حرکت بیش از ۱۲۰ هزار کوبایی به سوی آمریکا
فیدل کاسترو، رهبر انقلاب کوبا، در سال ۱۹۸۰ به کسانی که خواستار خروج از کوبا بودند اجازه داد از راه بندر ماریال به آمریکا سفرکنند. از این راه ۱۲۵ هزار کوبایی خاک کوبا را ترک کردند و به ایالت فلوریدای آمریکا وارد شدند. بعضی از این افراد کسانی بودند که به تازگی از مراکز روانی کوبا مرخص شده بودند. با ورود این افراد شمار جرایم در این ایالت به شدت افزایش یافت.
عکس: picture-alliance/Zuma Press/T. Chapman
وابستگی کامل به اتحاد جماهیر شوروی
تحریمهای کوبا از طرف آمریکا به اقتصاد این کشور آسیبهای جدی وارد کرد و صادرات شکر که قبل از انقلاب مهمترین محصول این کشور بود، پس از انقلاب نیز تنها کالای صادراتی کوبا باقی ماند. کوبا به کلی وابسته به واردات کالاهای بود که از اتحاد جماهیر شوروی (سابق) وارد این کشور میشدند.
عکس: AFP/Getty Images/N. Barroso
فروپاشی اردوگاه سوسیالیستی
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (سابق) اقتصاد کوبا نیز به شدت آسیب دید. همین که واردات از اتحاد جماهیر شوروی (سابق) قطع شد، کمبود کالاهای مصرفی در کوبا به اوج رسید. فیدل کاسترو، رهبر انقلاب کوبا، در سال ۱۹۹۰ اعلام کرد که "دورانی ویژه" در این کشور آغاز شده است. کمبود بنزین سبب شد که بار دیگر گاوها به شخم زمین بپردازند. ونزوئلا در سال ۱۹۹۹ به کمک کوبا آمد و به این کشور نفت ارزان قیمت هدیه کرد.
عکس: AFP/Getty Images/A. Roque
نوسانات تحریمها
مجمع عمومی سازمان ملل متحد از سال ۱۹۹۳ تا کنون هر سال از آمریکا میخواهد به تحریمهای کوبا پایان دهد. آمریکا گاهی تسهیلاتی در این امر برقرار کرده، اما باز گره تحریمها را محکم میکند. جرج دبلیو بوش، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، در سال ۲۰۰۴ شدت تحریمها را علیه کوبا افزایش داد.
عکس: Getty Images/J. Raedle
آغاز فصلی تازه در روابط کوبا و آمریکا؟
به نظر میرسد که کوبا و آمریکا در نظر دارند فصل جدیدی از روابط میان دو کشور را آغاز کنند. قرار است سفارت آمریکا بار دیگر در هاوانا به فعالیت بپردازد و بعضی مشکلات تجاری و همچنین سفر شهروندان به کشور دیگر امکانپذیر شود. رائول کاسترو، رئیس جمهوری کوبا، (تصویر تلویزیون) و باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، همزمان این بازبینی در روابط میان دو کشور را اعلام کردهاند.