سابقه شکل‌گیری اتحادیه کشورهای آسیای جنوب شرق موسوم به "آ.سه.آن" به ابتدای دهه شصت قرن بیستم بازمی‌گردد. در سال‌های اخیر ده کشور عضو این اتحادیه تلاش برای تشکیل یک بازار مشترک منطقه‌ای را آغاز کردند.

کشورهای اندونزی، کامبوج، برونئی، لائوس، مالزی، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، ویتنام و میانمار (برمه سابق) توافق کرده بودند در افق ۲۰۲۰ میلادی یک تشکیلات فراحکومتی بر اساس تبادل آزاد کالا، خدمات و سرمایه‌گذاری بنا کنند.

کشورهایی مانند تایلند و سنگاپور از مدت‌ها پیش خواهان تسریع این روند بودند. سرانجام در اجلاس سال ۲۰۰۹ "آ.سه.آن" توافق شد روند همگرایی کشورهای عضو و تشکیل بازار مشترک تا پایان سال ۲۰۱۵ صورت گیرد.

بیشتر بخوانید: اجلاس آسه آن: مبارزه مشترک با چالش‌های پیش رو

بازار ۶۲۰ میلیونی

خبرگزاری آلمان روز شنبه، دوم ژانویه گزارش داد که با آغاز سال ۲۰۱۶ این بازار شکل گرفته اما "آ.سه.آن" به دلیل ناهمگونی شدید کشورهای عضو تا رسیدن به وضعیتی مانند اتحادیه اروپا راه درازی در پیش دارد.

کشورهای جنوب شرق آسیا با جمعیتی حدود ۶۲۰ میلیون نفر بازار عظیمی محسوب می‌شود که از یکی از جوان‌ترین نیروهای کار در جهان برخوردار است.

بنابر این گزارش به جز چین و هند، نیروی کار در هیچ یک از کشورهای جهان به جوانی شاغلان ده کشور عضو اتحادیه جنوب شرق آسیا نیست.

شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران اروپایی که ابتدای سال گذشته تشکیل بازار مشترک جنوب شرق آسیا را به عنوان رویدادی عظیم با الگوبرداری از اتحادیه اروپا تحسین می‌کردند، اکنون اندکی محتاط‌تر به ارزیابی تحولات این منطقه می‌پردازند.

۶ درصد متوسط رشد اقتصادی

رولف دیتر دانیل، رئیس سازمان بازرگانی اروپایی " EABC" به خبرگزاری آلمان می‌گوید، ما برای مدت طولانی بسیار هیجان‌زده بودیم اما اکنون هیجان‌ها فروکش کرده است.

او معتقد است که اعضای "آ.سه.آن" این فرصت را از دست دادند که خود را به عنوان رقیب چین در بازار تولید کالا تثبیت کنند.

با این همه ناظران اعتقاد دارند که کشورهای جنوب شرق آسیا از ظرفیت لازم برای تبدیل شدن به یکی از قطب‌های اقتصادی جهان و رقیبی برای غول‌هایی مانند چین و هند برخوردارند.

سازمان بین‌المللی همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) متوسط رشد اقتصادی کشورهای "آ.سه.آن" را ۶ درصد برآورد کرده است.

مطابق ارزیابی تحلیل‌گران موسسه "نیلسون"، با این رشد اقتصادی تعداد افراد طبقه متوسط که درآمدشان بیش از نیازهای اولیه آنهاست و به عنوان مصرف‌کنندگان بالقوه شناخته می‌شوند در فاصله سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۰ دو برابر شده و به ۴۰۰ میلیون نفر می‌رسد.

بازار جذاب کشورهای ناهمگن

بازار عظیم کشورهای جنوب شرق آسیا نه تنها برای تولیدکنندگان داخلی که برای شرکت‌های اروپایی نیز جاذبه زیادی دارد.

این شرکت‌ها می‌توانند در کنار عرضه کالا به یک جمعیت ۶۲۰ میلیونی از مزایای پیمان‌های مناطق آزاد تجاری میان "آ.سه.آن" و چین، ژاپن و هند نیز بهره‌مند شوند.

با این همه همچنان میان ده کشور عضو اتحادیه جنوب شرق آسیا به لحاظ قوانین بازرگانی و نظام سیاسی اختلاف‌های فاحشی وجود دارد.

این کشورها حدود ۹۹ درصد از تعرفه‌های گمرکی کالاهای وارداتی را حذف کرده‌اند اما کشوری مانند ویتنام همچنان برای خودروهای وارداتی قوانین گمرکی سخت‌گیرانه‌ای دارد.

اندونزی نیز سطح استانداردهای خود برای واردات کالاهای صنعتی را بالا برده که این مسئله صدور برخی از کالاهای تولید شده در تایلند به این کشور را دشوار می‌کند.

سیستم‌های سیاسی حاکم بر ده کشور عضو "آ.سه.آن" نیز به شدت با هم تفاوت دارند و شامل کشور کمونیستی تک حزبی ویتنام، جمهوری به نسبت دموکراتیک در فیلیپین و سلطان‌نشین برونئی می‌شوند.

این کشورها به لحاظ فرهنگی و مذهبی نیز بسیار متنوع هستند. در کنار اندونزی با ۲۴۰ میلیون نفر جمعیت و بزرگترین کشور اسلامی جهان، در برخی دیگر از کشورها بودایی‌ها و کاتولیک‌ها در اکثریت هستند.