کلاوس کلبر: احمدینژاد خطرناک است
۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۶, شنبه کلاوس کلبر یکی از خبرنگاران ارشد شبکهی دوم تلویزیون آلمان برای ایرانیان نامی آشناست. این خبرنگار پرتجربه برای انجام گفتوگویی اختصاصی با محمود احمدینژاد، رئیس جمهور ایران به این کشور سفر کرد؛ مصاحبهای که شامگاه ۱۹ مارس (۲۹ اسفند) از این شبکه پخش شد. محورهای اصلی این گفتوگو، مناقشهی هستهای غرب با جمهوری اسلامی و چگونگی رعایت مبانی حقوق بشر در ایران بود.
رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران در این مصاحبه با تکرار سخنان همیشگی خود در رابطه با اسرائیل، فاجعهی کشتار میلیونها یهودی در جنگ جهانی دوم را "دروغی بزرگ" خواند. او در بارهی موضوع کشمکش اتمی با غرب توضیح داد که ایران در صورت داشتن قصد ساختن بمب اتمی، این موضوع را از پیش اعلام خواهد کرد.
رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران در این رابطه گفت: «اگر احمدینژاد بخواهد بمب بسازد، حتما اعلام خواهد کرد و از کسی هم ترس ندارد. وقتی میگوییم [بمب] نمیسازیم، نمیسازیم.»
پس از پخش این گفتوگو، اغلب محافل سیاسی و رسانهای آلمان از شیوهی مصاحبهی کلاوس کلبر انتقاد کردند. در پی انتشار این مقالات، یک مجلهی تلویزیونی پرخوانندهی آلمانی به نام "هور تسو" با این خبرنگار به گفتوگو نشسته و نظر او را در بارهی خطر جنگ اتمی در خاورمیانه و مصاحبهی اختصاصیاش با محمود احمدی نژاد پرسیده است.
حملهی اسراییل به ایران
کلاوس کلبر در پاسخ به این پرسش که "آیا در خاورمیانه جنگی درخواهد گرفت؟" میگوید: «من فکر میکنم جهان در آستانهی این جنگ ایستاده است. مسئله اینست که چه باید کرد تا آخرین گام سرنوشتساز در این راه برداشته نشود.» کلبر سپس به ادعای ایران مبنی بر نداشتن قصد ساختن بمب اتمی اشاره میکند و معتقد است که روی این «ادعا نباید حساب کرد.»
از نظر کلبر بعید نیست که تلآویو به اقدامات پیشگیرانه دست بزند و پیش از دستیابی ایران به بمب اتمی به مراکز هستهای این کشور حمله کند، وی میگوید: «قابل تصور است که برای اسراییل، امکان عملی دیگری وجود نداشته باشد.» این خبرنگار ۵۷ ساله معتقد است که تلآویو همواره برای حفظ موجودیت خود تحت فشار بوده و یاد گرفته است که با این واقعیت کنار بیاید: «با این حال چنانچه ایران بمب هستهای داشته باشد، رهبری اسراییل دیگر قادر به حفظ مردم خود از این خطر نخواهد بود.»
دوستان و دشمنان
کلاوس کلبر سپس به بررسی آرایش نیروها در این نبرد احتمالی میپردازد و در این صفآرایی، اندک دوستان ایران را برمیشمارد: «دوستان ایران کم و کمتر میشوند. کشورهای سنی پیرامون ایران مثل عربستان سعودی، با ایران صاحبِ سلاحِ هستهای هماناندازه مخالفند که با اسراییل. حتی در میان "متحدان سنتی" ایران هم حرکتهایی دیده میشود. از جمله سازمان حماس که در کرانهی باختری رود اردن وابستهی کمکهای ایران است، از پیش اعلام کرده که در صورت بروز جنگ بین ایران و اسراییل دست به اقدامی نخواهد زد.»
به نظر کلبر، باراک اوباما ـ که کلاً جنگجو نیست ـ با توجه به نزدیک شدن تاریخ انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، در حال حاضر علاقهی چندانی به برپاکردن جنگ علیه ایران ندارد.
کلبر میافزاید: «فشار بر اوباما در جهت حمایت از اسراییل در دورهی انتخابات بیش از سالهای عادی است.» با این حال: «برای اوباما درگیر ماجراجوییهای نظامی در این منطقه شدن، آنهم درست در سال ۲۰۱۲ ، مثل یک کابوس است.» کلبر اعتقاد دارد که آمریکا به هر ترتیب شده، از بروز جنگ جلوگیری خواهد کرد.» او با این حال تأکید میکند که در صورت وقوع جنگ، آمریکا جانب اسراییل را خواهد گرفت.
"احمدی نژاد دیوانه است؟"
کلاوس کلبر در گفتوگو با خبرنگار "هور تسو" سپس به وضعیت ایران میپردازد و میگوید که احمدی نژاد، تنها «نمایندهی بخشی از یک مجموعهی پیچیدهی روابط و منافع اقتصادی، سیاسی، شخصی و مذهبی است.»
او ضمن توضیح این که «رئیس جمهور ایران در حال حاضر تحت فشار شدید است» در پاسخ به این پرسش که «آیا احمدی نژاد دیوانه است؟ باید از او بترسیم؟» میگوید: «بهنظر من احمدی نژاد فردی است که تصوری خاص خود از نظم جهان دارد و گاهی دچار روانپریشی (Monomanie) میشود. علاوه بر این، غرور شدید ناشی از ایفای نقش ایران در تاریخ، اعتماد به نفس قوی و عدم آمادگی برای یافتن راهکاری مشترک هم که از ویژگیهای دیگر احمدی نژاد است، او را خطرناک میسازد.»
روزنهای به سوی تغییر
خبرنگار "هور تسو" سپس دربارهی مصاحبهی اختصاصی کلاوس کلبر با محمود احمدی نژاد و انتقادهایی که پس از پخش آن در محافل و رسانههای آلمان در گرفت، میپرسد. کلبر ضمن شرح انتظارات بینندگان «که اغلب در اینگونه گفتوگوهای نادر خواستار دیدن مصاحبهای جدلی هستند»، میگوید: «البته باید در مصاحبه با چنین فردی، نظرات موافق و مخالف روشن شود. ولی نخستین وظیفه این است که دیدگاهها و باورهای مصاحبهشونده مشخص ارزیابی شود تا بتوان نتیجه گرفت که آیا امکان دارد در این شرایط بحرانی یک میلیمتر در جهت یافتن راهکاری سیاسی برای حل مسئله پیش رفت یا نه.»
به نظر کلبر که خود در رشتهی حقوق بینالملل تحصیل کرده، این تنها راه جلوگیری از جنگ است. او در این رابطه اضافه میکند: «من پرسشهایم را روی این مسئله متمرکز کردم و کوشیدم وارد بحث در مورد موضوعهای دیگر مثل انکار هولوکاست که احمدی نژاد با سماجت تکرار میکند، نشوم. چون در این رابطه نمیتوان چیزی را تغییر داد.»
تحسین به جای انتقاد
پس از پخش مصاحبه، امید نوریپور، نمایندهی ایرانی تبار حزب سبزها در پارلمان آلمان، که از جمله منقدان شیوهی مصاحبهی کلاوس کلبر بود، او را از "نظر اخلاقی روزنامهنگاری ناکام" خواند. کلبر در پاسخ به خبرنگار "هور تسو" در رابطه با این انتقاد میگوید: «این مسئله مرا به شدت ناراحت کرد. ولی نوریپور تنها بر اساس بخشی از مصاحبه که موفق به دیدنش شده بود، قضاوت کرده بود. پس از دیدن همهی برنامه، او نامهی دوستانهای به مسئولان برنامهی خبری شبکهی دوم تلویزیون آلمان نوشت و از این که در قضاوت عجله کرده، پوزش خواست. نوریپور حتی موضوعهایی که من در رابطه با عدم رعایت حقوق بشر در ایران در مصاحبهام مطرح ساخته بودم، تحسین کرد.