وال‌استریت جورنال در گزارشی به نقل از محققان نوشته است که چین به ایران کمک می‌کند تا پهپادهای انتحاری برای روسیه را هرچه سریع‌تر تامین کند. بررسی یک پهپاد سرنگون‌شده حاکی است که قطعاتی از آن اخیراَ در چین ساخته شده است.
پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶ ساخت جمهوری اسلامیعکس: Roman Petushkov/REUTERS
تبلیغات
"وال‌استریت جورنال" در گزارشی می‌نویسد، هنگامی که محققان غربی یک پهپاد ایرانی را که در بهار امسال بر فراز اوکراین سرنگون شد، بررسی کردند، گفتند به کشف مهمی دست یافته‌اند: یکی از قطعات آن در سال جاری در چین ساخته شده است.
این افشاگری نشان می‌دهد که چین با وجود فشار فزاینده آمریکا برای بستن مجاری زنجیره تامین جهانی، به ارسال قطعات سازنده برنامه هواپیماهای بدون سرنشین خود به ایران ادامه داده است.
این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که ایران تا چه اندازه سریع می‌تواند به روسیه در جنگ علیه اوکراین کمک کند و تنها به سه ماه زمان نیاز دارد تا تسلیحات مورد درخواست مسکو را بسازد؛ تسلیحاتی که تاکنون آسیب‌های جانی و تخریب‌های گسترده در اوکراین برجای گذاشته است.
بر اساس این گزارش، محققات گفته‌اند یک پهپاد ایرانی که توسط نیروهای اوکراینی در ماه آوریل سرنگون شد حاوی مبدل ولتاژی بود که به نظر می‌رسد در اواسط ژانویه در چین ساخته شده است.
این نخستین باری است که یک قطعه ساخته شده در سال ۲۰۲۳ توسط محققان گروه "تحقیقات تسلیحات حوزه‌های مناقشه"، مستقر در بریتانیا که زنجیره‌های تامین تسلیحات جهانی را ردیابی می‌کند، در پهپادها پیدا می‌کند.
این یافته نشان می‌دهد که ایران با چه سرعتی می‌تواند هواپیماهای بدون سرنشین بسازد و به روسیه ارسال کند. قطعه چینی در ژانویه ساخته شد، به ایران ارسال شد، نصب شد و سپس به روسیه فرستاده شد و در آوریل علیه اوکراین مورد استفاده قرار گرفت.
جنگ در اوکراین فشارهایی را بر روی عرضه تسلیحات جهانی ایجاد کرده است. آمریکا و متحدانش که از اوکراین حمایت می‌کنند، تلاش کرده‌اند تا منابع عظیمی از تجهیزات و تسلیحات نظامی مورد نیاز کی‌یف برای مقابله با نیروهای روسیه را فراهم کنند.
روسیه سال گذشته برای کمک به تامین نیاز خود به تسلیحات در جنگ اوکراین، به ایران متوسل شد و استفاده این کشور از پهپادهای ایرانی گسترده‌ترین نمونه از تعمیق همکاری نظامی میان دو کشور است.
به گفته ارتش اوکراین، روسیه بیش از ۷۰۰ پهپاد را برای هدف قرار دادن نیروگاه‌های برق، زیرساخت‌های غیرنظامی شهرها و اهداف نظامی پرتاب کرده است.
در حالی که اوکراین می‌گوید توانسته تا حد زیادی تهدید پهپادها را خنثی کند، استفاده مداوم از پهپادها پدافند هوایی این کشور را تحت فشار قرار داده است.
تخریب یک خانه مسکونی در کی‌یف با حمله پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶عکس: Oleksii Chumachenko/ZUMA Wire/IMAGO
ماه گذشته دولت بایدن گفت که ذخایر پهپادهای ایرانی روسیه به اتمام رسیده و از تهران خواسته است تا پهپادهای بیشتری ارسال کند. هفته گذشته، کاخ سفید اعلام کرد که ایران اخیراً صدها پهپاد را با کشتی‌هایی که از دریای خزر عبور می‌کنند به روسیه فرستاده است.
کشف قطعه ساخت ۲۰۲۳ چینی نشانگر چالش‌هایی است که آمریکا و متحدانش در تلاش برای توقف جریان انتقال قطعات از سراسر جهان به کارخانه‌های ساخت پهپاد ایران با آن روبرو هستند.
قطعه چینی ۲۰۲۳ که توسط این گروه تحقیقاتی در پهپاد V شکل بسیار مخرب معروف به شاهد-۱۳۶ کشف شد، در سیستم ناوبری این سلاح قرار داشته است.
این گزارش می‌گوید، تحریم‌های جهانی به منظور توقف جریان انتقال قطعات به ایران، تأثیر ناچیزی داشته است. هدف قرار دادن قطعاتی مانند مبدل‌های ولتاژ، که به طور گسترده در الکترونیک تجاری استفاده می‌شود، یک مشکل بوده است.
بر اساس گزارش‌های سازمان ملل که فعالیت تهران در تأمین پهپادهای شبه‌نظامیان حوثی در یمن را در سال‌های اخیر مستند کرده است، چین و هنگ‌کنگ مدت‌هاست به‌عنوان مراکز توزیع برای قطعات تولید پهپادهای ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بر اساس گزارش "پروژه کنترل تسلیحات هسته‌ای ویسکانسین" که یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در واشنگتن است، شرکت‌های چینی نیز نقش فزاینده‌ای در کمک به ایران ایفا می‌کنند.
دیمین اسپلیترز، معاون مدیر عملیات در نهاد "تحقیقات تسلیحات حوزه‌های مناقشه" که پهپادها را مورد بررسی قرار داده، می‌گوید، بررسی پهپاد سرنگون شده بر فراز اوکراین ازجمله شواهد گویای بیشتری است که نشان می‌دهد که آنها توسط ایران تولید شدهاند.
این پهپاد حاوی یک موتور ساخت ایران بود که توسط شرکتی تولید شده است که بارها توسط آمریکا و متحدانش به دلیل نقش آن در برنامه هواپیماهای بدون سرنشین این کشور تحریم شده بود.
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایت‌پذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را می‌توان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیم‌بندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب می‌شوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بال‌های باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز می‌کند، می‌تواند در آسمان بصورت خودکار سوخت‌گیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، می‌تواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم می‌تواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته می‌شد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد می‌تواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهباد‌های "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد می‌تواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمه‌آوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتش‌های آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیات‌هایی با فاصله طولانی استفاده می‌شود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانه‌های ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور می‌باشد. سری "بی" این بالگرد به موشک‌های ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلی‌کوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سال‌های اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترک‌نشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا می‌ماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و می‌توان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ می‌توان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد می‌تواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.
