نخستین گزارش کمیته مستقل حقیقت‌یاب سازمان ملل در مورد ایران روز جمعه ۱۸ اسفند (۸ مارس) منتشر شد. کمیته حقیقت‌یاب در گزارش اولیه خود به شورای حقوق بشر سازمان ملل، اقدام جمهوری اسلامی در سرکوب اعتراضات زنان را "نقض جدی حقوق بشر" دانسته که مصداق "جنایات علیه بشریت" شمرده می‌شود.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در گزارش قید شده است که  ایران مسئول "خشونت فیزیکی" است که منجر به جان‌باختن مهسا امینی در سپتامبر ۲۰۲۲ شده که اعتراضات سراسری را در پی داشت.

بیشتر بخوانید: چالش اصلی کمیته حقیقت‌یاب: نمی‌توانیم به ایران برویم

مهسا (ژینا) امینی، دختر ۲۲ ساله کرد سقزی است که برای دیدار بستگان خود به تهران آمده بود و ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ از سوی ماموران گشت ارشاد به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری بازداشت و به مرکز این نیرو در خیابان وزرا برده شد.

طبق یافته‌های کمیته حقیقت‌یاب، مهسا امینی ۲۶ دقیقه بعد بیهوش شده و نیم ساعت طول کشیده تا به بیمارستان منتقل شود.

کمیته حقیقت‌یاب در ادامه گزارش خود به پنهان نگاه‌داشتن خبر مرگ مهسا امینی، اذیت و آزار خانواده او و زندانی کردن خبرنگاران الهه محمدی، نیلوفر حامدی و نازیلا معروفیان که خبر رسانی کردند و همچنین به تحت فشار قرار دادن صالح نیکبخت وکیل خانوادگی مهسا ژینا امینی هم اشاره کرده است.

اشاره کمیته حقیقت‌یاب به آسیب‌های چشمی معترضان

در گزارش کمیته حقیقت‌یاب به چگونگی سرکوب وحشیانه اعتراضات زنان و دختران ایرانی اشاره کرده که پس از مرگ مهسا ژینا امینی اتفاق افتاده است.

کمیته حقیقت‌یاب گفته است نیروهای امنیتی آسیب‌های گسترده چشمی به معترضان وارده کرده و موجب نابینایی تعداد زیادی زن، مرد و کودک شد و آن‌ها را به شکل مادام‌العمر به عنوان معترض نشان‌گذاری کرده است. 

این کمیته به کشته و مجروح شدن نیروهای امنیتی هم اشاره کرده اما به این نتیجه رسیده است که اکثریت اعتراضات مسالمت‌آمیز بوده‌اند.

کمیته حقیقت‌یاب: به زنان و دختران زندانی تجاوز شده است

طبق گزارش کمیته حقیقت‌یاب شماری از بازداشت‌شدگان زن با خشونت جنسی، از جمله تجاوز جنسی، تهدید به تجاوز، برهنگی اجباری، لمس کردن و برق‌گرفتگی اندام تناسلی خود مواجه شدند.

سارا حسین، رئیس کمیته حقیقت‌یاب از دولت ایران خواسته است به سرکوب زنان و دختران پایان دهد.

بیشتر بخوانید: عبدالحمید خواستار دعوت از کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل شد

رئیس کمیته حقیقت‌یاب به حمله گسترده و سازمان‌یافته هم اشاره‌ای کرده است که مستقیما جمعیت غیرنظامی ایران، یعنی زنان، دختران، پسران و مردانی را هدف قرار داده که خواستار آزادی، برابری، کرامت انسانی و پاسخگو نگاه داشتن مرتکبین نقض حقوق بوده‌اند.

سکوت جمهوری اسلامی درباره گزارش کمیته حقیقت‌یاب

جمهوری اسلامی تا کنون درباره گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل واکنشی نشان نداده است.

خبرگزاری آسوشیتدپرس که گزارش مفصل کمیته حقیقت‌یاب را منتشرکرده نوشته است مقامات ایرانی به درخواست‌ این خبرگزاری برای اظهارنظر درباره گزارش کمیته حقیقت‌یاب پاسخی ندادند.

در این صفحه ویژه بیشتر بخوانید: خیزش مردمی

به نوشته این خبرگزاری، انتشار این گزارش بعید به نظر می‌رسد که مسیر حکومت ایران را تغییر دهد بویژه اینکه پس از کاهش مشارکت‌ رای‌دهندگان انتخابات هفته پیش، مجلس اکنون کاملا به دست تندروها افتاده است. 

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

شورای حقوق بشر سازمان ملل ۲۴ نوامبر سال گذشته در یک جلسه اضطراری با اکثریت آرا قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن از شورای حقوق بشر خواسته شد تا کمیسیونی مستقل و حقیقت یاب برای بررسی موارد نقض حقوق بشر در جریان اعتراضات ایران تشکیل دهد. حال این کمیته نخستین گزارش خود را منتشر کرده است.