چندی پیش محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مجلس را در مناطق فلسطینی روز ۲۴ ژانویه سال ۲۰۱۰ اعلام کرده بود. اما این سیاستمدار ۷۴ ساله، پنج‌شنبه شب، ۵ نوامبر، در یک سخنرانی تلویزیونی انصراف خود را از نامزدی ریاست جمهوری فلسطینیان اعلام کرد. او خواستار پذیرش این تصمیم و احترام به آن شد.

عباس در سخنرانی یاد شده ناامیدی خود را از روند صلح خاورمیانه با اسرائیل و سیاست ایالات متحده در خاورمیانه پنهان نکرد. او افزود: «ایالات متحده ما را با تصمیم خود برای جانبداری از اسرائیل در روند گفت‌وگوهای صلح خاورمیانه غافلگیر کرد.»

ظاهراَ روز پنج شنبه شیمون پرز، رئیس جمهور اسرائيل، ایهود باراک، وزیر دفاع دولت او، و ملک عبدالله، پادشاه اردن، تلاش کرده‌اند، او را از این تصمیم منصرف کنند، اما در این راه موفقیتی به دست نیاورده‌اند.

مقاومت حماس

ظاهراَ سرخوردگی محمود عباس از وضعیت سیاسی کنونی عمیق است، زیرا در دوره‌ی اخیر اختیارات او در صحنه‌ی سیاسی رفته رفته محدودتر شد. در میانه‌ی سال ۲۰۰۷ گسست آشکاری میان فتح و حماس به وجود آمد. علت این روند قدرت‌گیری اسلام‌گرایان تندرو با اعمال خشونت در باریکه‌ی غزه بود. از این زمان حماس همواره حقانیت ریاست جمهوری عباس را زیر سؤال برده بود.

حماس همچنین موعد اعلام شده‌ی اخیر را نیز برای انتخابات، "غیرقانونی" خوانده بود. این گروه اسلام‌گرا هواداران خود را به خودداری از شرکت در انتخابات فراخوانده بود. دوره‌ی ریاست جمهوری محمود عباس در ژانویه‌ی سال ۲۰۰۹ قانوناَ به پایان رسیده بود. با وجود این او در سمت خود باقی ماند و دلیل آن را درگیری با حماس اعلام کرد. حماس هرگز این تصمیم را نپذیرفته است. تاکنون تمام تلاش‌های آشتی‌جویانه برای تشکیل یک "دولت وحدت ملی" با شکست روبرو شده‌اند.

بن‌بست گفت‌وگوهای صلح

پس از انتخابات مجلس اسرائیل در فوریه‌ی سال جاری مشخص شد که روند گفت‌وگوهای صلح با اسرائیلی‌ها دشوارتر خواهد شد. دولت ائتلافی راستگرایان و میانه‌روها در اسرائیل، پس از آغاز نخست وزیری بنیامین نتانیاهو، توقف شهرک‌سازی‌ها را در مناطق خودمختار نپذیرفت و تسلیم فشار دولت اوباما، رئیس جمهور آمریکا، برای پیش گرفتن چنین روندی نشد.

انتهای هفته‌ی گذشته دولت فلسطین از ایالات متحده قطع امید کرد. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، به نفع نتانیاهو موضع گرفت و از طرف فلسطینی‌ خواست بدون توجه به پیش‌شرط توقف شهرک‌سازی گفت‌وگوها را آغاز کندو موضوع ساخت شهرک‌ها را در آینده مطرح سازد.

نتانیاهو پیش‌تر توضیح داده بود که قصد دارد فعالیت‌های شهرک‌سازی را محدود کند، اما در عین حال نمی‌خواهد به «افزایش طبیعی» شهرک‌های موجود نیز بی‌توجه باشد.

احتمال چشم‌پوشی از کناره‌گیری

محمود عباس در دوران چهار ساله‌ی ریاست تشکیلات خودگردان، بارها تهدید به کناره‌گیری کرده بود، اما این بار قصد دارد تهدید خود را عملی کند. با این حال مشخص نیست که عباس در عمل از نامزدی برای ریاست جمهوری سال آینده چشم‌پوشی کند. این امکان نیز وجود دارد که او به دلیل راه‌پیمایی‌های بزرگ هواداران حزب طرفدار خود، فتح، و نیز فشار خارجی، از تصمیم خود صرف نظر کند.

کادر رهبری سازمان ‌آزادی‌بخش فلسطین (ساف) نیز مخالفت خود را با چشم‌پوشی عباس از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده است. یاسر عابد ربه، دبیرکل اجرایی ساف، گفته است که سران آن سازمان قصد داشته‌اند عباس را در صورت نامزدی دوباره برای ریاست جمهوری در انتخابات ژانویه‌ی سال آینده حمایت کنند.

PR/KG