کنفرانس شرم‌الشیخ و انتظارات لبنان
۱۳۸۷ اسفند ۱۲, دوشنبه
فواد سنیوره، نخست‌وزیر لبنان، در راس هیئتی در این اجلاس مشارکت کرده و در پایان با اهدای مبلغ یک میلیون دلار در کمک‌رسانی به مردم غزه همیاری کرد.
این مبلغ هرچند در مقایسه با یک میلیارد دلار کمک مالی عربستانی سعودی به غزه ناچیز می‌نماید، اما برای مشارکت لبنان در این کنفرانس می‌توان اهداف دیگری را تعریف کرد.
تاثیر حضور آوارگان فلسطینی بر تنش‌ها در لبنان
سکونت بیش از پانصد هزار آواره‌ی فلسطینی در خاک لبنان، همواره باعث نگرانی‌هایی برای این کشور می‌شود.
این آوارگان که بیشتر در اردوگاه‌هایی به دور از امکانات بسر برده و با انواع محرومیت‌های اجتماعی مواجه هستند، همواره مانند بمبی آماده انفجار در لبنان به حساب می‌آیند.
بر اساس معاهده‌ی قاهره، که در دهه‌ی شصت میلادی منعقد شد، لبنان با مقاومت مسلحانه‌ی فلسطینیان از داخل خاک خود موافقت کرد. در آن زمان قدرت جمال عبدالناصر و نفوذ یاسر عرفات باعث ایجاد قراردادی شد که عملا کنترل دولت لبنان را بر اردوگاه‌های فلسطینی از بین برد.
پس از آن بود که با اندک تنشی میان لبنانی‌ها یا بروز جنگی میان اسراییل و فلسطینیان، آواره‌های فلسطینی نیز خواه ناخواه وارد دایره‌ی نبرد شده و بر میزان تنش‌ها در لبنان افزودند.
با شروع جنگ اخیر میان اسراییل و حماس در نوار غزه، لبنان نیز از تنش به دور نمانده و چندین موشک از جنوب این کشور به سمت اسراییل پرتاب شد.
سیاستمداران و تحلیلگران لبنانی عموما بر این باور بودند که گروه‌های مسلح فلسطینی ساکن لبنان در پرتاب این موشک‌ها دست داشته‌اند. این موضوع تبدیل به عاملی برای نگرانی مردم لبنان از احتمال ورود به جنگی ناخواسته با اسراییل شد.
در کنار این موضوع، مسئله‌ای به نام آوارگان اردوگاه نهرالبارد در شمال لبنان نیز وجود دارد. پس از حوادث و درگیری‌های گروه فلسطینی فتح‌الاسلام با ارتش لبنان، که پنج ماه به طول انجامید، لبنان تلاش‌های زیادی برای جمع‌آوری کمک در راستای بازسازی اردوگاه نهرالبارد انجام داد.
اکنون اما با تشکیل کنفرانس شرم‌الشیخ، لبنان خود را به عنوان بازیگری اصلی در موضوع فلسطینیان می‌داند. هر چند که این کشور با ۴۴ میلیارد دلار بدهی بین‌المللی قادر به کمک کردن به کشور یا ملت دیگری نیست، ولی مشارکت نمادین و کمک اندک لبنان به فلسطینیان غزه، انگیزه‌هایی سیاسی دارد.
اهمیت شرکت در کنفرانس شرم‌الشیخ برای دولت لبنان
فواد سنیوره، نخست‌وزیر لبنان، همواره از طرف مخالفان‌اش متهم به همراهی با طرح آمریکایی و اسراییلی اسکان دائمی فلسطینیان در لبنان شده است. وی همچنین متهم شده است که از کمک‌های بین‌المللی برای بازسازی اردوگاه نهرالبارد سوءاستفاده کرده است.
در چنین شرایطی سنیوره در کنفرانس شرم‌الشیخ شرکت کرده و بدین ترتیب خود و دولت‌اش را از اتهام بی‌اعتنایی به مسائل آوارگان فلسطینی مبرا می‌کند.
کنفرانس شرم‌الشیخ همچنین با توجه به حضور نمایندگان بلندپایه‌ی کشورهای مهم جهان، فرصتی مناسب را جهت رایزنی‌ها و دیدارهای حاشیه‌ای برای مسئولین لبنانی فراهم می‌آورد.
روزنامه قطری "العرب" در گزارشی می‌نویسد: «اجلاس شرم‌الشیخ فرصت مناسبی برای نزدیکی بیش از پیش عربستان و سوریه فراهم کرد. این دو کشور، که از مدت‌ها قبل با یکدیگر در حال تنش بسر می‌بردند، مدتی است که روند نزدیکی به سمت یکدیگر را در پیش گرفته‌اند و کنفرانس شرم‌الشیخ بهترین فرصت برای آنها بود تا این روند را تکمیل کنند».
تحلیلگران لبنانی عموما بیشتر مشکلات این کشور را ناشی از اختلافات میان سوریه و عربستان ارزیابی می‌کنند. نبیه بری، رییس مجلس لبنان، در اظهاراتی گفته بود، تا زمانی که معادله‌ی دو حرف "س"، کنایه از سوریه و سعودی، حل نشود، مشکلات لبنان حل و فصل نخواهد شد.
نگرانی لبنان از قدرت‌گیری سوریه در منطقه
نگرانی دیگر لبنان کنار گذاشته شدن این کشور از روند مذاکرات و قربانی شدن آن در سیر نزدیکی سوریه و غرب است.
مسئولین لبنانی، به خصوص رهبران جناح اکثریت، نگران هستند که نشست‌هایی از قبیل اجلاس شرم‌الشیخ به نزدیکی بیش از پیش غرب و سوریه کمک کند و این مذاکرات در نهایت منجر به قربانی شدن لبنان و تسلیم شدن آن به سوریه شود.
فوزی صلوخ، وزیر خارجه لبنان، پس از نشست شرم‌الشیخ گفت: «هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، تعهد کرد که لبنان از روند مذاکرات در منطقه به دور نبوده و منافع آن در نظر گرفته شود».
فواد سنیوره، نخست‌وزیر لبنان، نیز پس از خاتمه اجلاس گفت: «تمرکز همه باید بر تلاش برای حل و فصل نهایی مشکلات خاورمیانه باشد، نه اینکه هر از گاهی به دور یکدیگر جمع شده و برای بازسازی ویرانه‌هایی که اسراییل مسبب آن بوده کمک جمع کنیم».
سنیوره در دیدارهای خود ضمن تشریح مشکلات لبنان برای مسئولان جهانی، سعی در جلب بیشترین حمایت‌های خارجی از لبنان در روند دادگاه بین‌المللی برای رسیدگی به ترور رفیق حریری نخست‌وزیر اسبق این کشور داشت.
در نهایت کنفرانس شرم‌الشیخ در حالی خاتمه یافت که پنج میلیارد دلار کمک برای غزه و مردم آن جمع‌آوری شده و در اختیار بانک جهانی قرار گرفت.
در این میان لبنان کماکان با مشکلات ناشی از حضور نیم میلیون آواره فلسطینی اکثرا مسلح در خاک خود دست به گریبان است.