کنگره حزب کمونیست چین؛ شی تایوان را به اقدام نظامی تهدید کرد
۱۴۰۱ مهر ۲۴, یکشنبه
شی جین پینگ، در افتتاحیه کنگره حزب کمونیست گفت پکن خواهان اتحاد مسالمت‌جویانه با تایوان است اما هیچ تعهدی ندارد که علیه مخاطرات به زور متوسل نشود. او از حاضران خواست خود را آماده گذار از تندبادها و طوفانهای آتی کنند.
عکس: Jason Lee/REUTERS
تبلیغات
رئیس جمهوری خلق چین در سخنرانی دو ساعته افتتاحیه کنگره حزب کمونیست، از خطرات احتمالی و روزهای سخت یاد کرد و مسئله تایوان را موضوعی دانست که باید تنها از سوی چین حل و فصل شود. شی جین پینگ گفت: «چین، تایوان خودگردان را بخشی از قلمرو خود می‌داند و گزینه نظامی جهت مقابله با مداخلات خارجی و اقدامات تجزیه‌طلبانه تعدادی اندک از ساکنان را برای خود محفوظ می‌دارد.»
شی با تهدید تایوان عنوان کرد: «ما برای اتحاد صلح‌آمیز تلاش می‌کنیم اما هیچوقت تعهد نمی‌دهیم که به زور متوسل نشویم.»
بعد از سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان و دیدار بعدی چند مقام ارشد آمریکایی و فرانسوی، پکن در واکنشی اعتراضیرزمایش‌های دریایی در نزدیکی این جزیره برگزار کرد.
متعاقب این رزمایش که با حضور ناوهای جنگی و عبور از خط مرزی تعیین شده صورت گرفت، دو رزمناو آمریکایی نیز از آب‌های منطقه گذر کردند تا حمایت آمریکا از تایوان را در صورت تهاجم نظامی چین به نمایش بگذارند. جو بایدن تاکید کرده که آمریکا در صورت حمله چین به تایوان از این کشور دفاع خواهد کرد.
رهبر چین در سخنرانی خود که مقابل ۲۳۰۰ نماینده در تالار بزرگ خلق ایراد می‌شد، کادرهای حزب را به آمادگی برای "بدترین موارد" فراخواند و گفت: «خود را برای مقاومت در برابر تندبادها، اموج سهمگین و طوفانهای خطیر آماده کنید.»
شی جین پینگ افزود: «چین به مصاف جدایی‌طلبی و مداخله‌جویی خواهد رفت.»
جنگ متجاوزانه روسیه در اوکراین این نگرانی را ایجاد کرده که پکن هم رویکردی مشابه در تعامل با تایوان در پیش گیرد. پکن این کشور جزیره‌ای را که به صورت دمکراتیک و خودگردان اداره می‌شود، بخش جداشده از خود می‌داند و حق برخورد نظامی را برای حود محفوظ می‌دارد.
شی ضمن تقدیر از فرماندار ویژه هنگ‌کنگ به خاطر تلاش برای گذار جزیره از "هرج و مرج به حکومت"، "مداخله خارجی" در تایوان را تقبیح کرد.
کنگره حزب کمونیست در تالار خلق با حضور ۲۳۰۰ کادر برگزار می‌شودعکس: Mark Schiefelbein/AP Photo/picture alliance
او در سخنرانی ایدئولوژیک خود همچنین خواهان پیروی قاطعانه اعضا و مردم از رهبری حزب کمونیست برای ساختن یک "کشور سوسیالیستی مدرن" شد و پنج سال آینده را برای نیل به این هدف بسیار مهم دانست. شی افزود که خطرات و چالش‌های عظیم و تغییراتی اساسی در سطح بین‌المللی در جریان هستند که در یک قرن گذشته سابقه ندارند.
رئیس جمهوری چین از استراتژی سخت‌گیرانه و ضروری دولت برای مقابله با کووید دفاع کرد و دستاوردهای این راهبرد را چه در مبارزه با همه‌گیری و چه در توسعه اقتصادی"فوق‌العاده دلگرم‌کننده" خواند.
او گفت: «در حالی که در نقاط دیگر جهان برای ادامه زندگی با ویروس تلاش می‌شود، چین به دنبال هدف کووید صفر است؛ هر چند قرنطینه‌ها، آزمایش‌های مکرر و ردیابی‌تماس‌ها باعث کندی اقتصاد باشد.»
کنگره حزب کمونیست چین که هر پنج سال یک بار برگزار می‌شود، خود را بر گسترش قدرت شی و انتخاب او برای سومین دور متمرکز کرده است. نمایندگان، کمیته مرکزی جدیدی را تعیین خواهند کرد و رهنمودها و نظرات شی را به عنوان دستورالعمل در اساسنامه خواهند گنجاند.
نمایندگان همچنین حدود ۲۰۰ عضو کمیته مرکزی را که نوعی پارلمان حزب است، انتخاب می‌کنند. این نهاد به نوبه خود، هیات سیاسی ۲۵ نفره و کمیته دائمی همه کاره - بالاترین سطح رهبری - و همچنین دبیر کل را منصوب می‌کند. انتظار می‌رود ترکیب کمیته دائمی که در حال حاضر شامل هفت نفر از جمله شی می‌شود، یک روز پس از پایان کنگره حزب اعلام شود.
کنگره حزب تحت تدابیر احتیاطی شدید به دلیل سیاست کووید صفر برگزار می‌شود. برگزارکنندگان و خبرنگاران باید دو روز قبل از شروع نشست، به یک منطقه محصور می‌رفتند.
رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر
امضای توافقنامه راهبردی ایران و چین واکنش‌های بسیاری برانگیخت. ایران در عین حال بخش بسیار کوچکی از سرمایه‌گذاری هنگفت چین در دو دهه اخیر را جذب کرده است. حجم سرمایه‌گذاری چین چقدر و در کدام کشورها بوده است؟
چین بر اساس داده‌های "موسسه امریکن اینترپرایز"، فقط ظرف ۱۵ سال گذشته، ۲ تریلیون و ۱۰۰ میلیارد دلار در همه کشورها سرمایه گذاری کرده است؛ از کشورهای ثروتمند مثل سوئیس و آمریکا گرفته تا کشورهای آفریقایی مانند کنگو.
عکس: picture-alliance/dpa/K.-J. Hildenbrand
سهم ایران از این حجم سرمایه‌گذاری چین فقط ۵۶/ ۲۶ میلیارد دلار بوده که میزان آن در هر دوره پنج ساله تغییر نکرده است؛ یعنی تحریم بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ تاثیر چندانی بر کاهش یا افزایش سرمایه‌گذاری چین در ایران نداشته است. (عکس: کارگران چینی در پروژه آزادراه تهران-شمال)
عکس: farsnews.com
بحران اقتصادی جهانی که سال ۲۰۰۸ شروع شد، فرصت مناسبی برای چین بود تا با عرضه وام‌های کلان، جای پایی در کشورهای جهان، حتی در کشورهای اروپایی باز کند.
عکس: picture-alliance/dpa
چین در سال ۲۰۱۳ طرح بلندپروازانه خود یعنی "راه ابریشم جدید" را کلید زد. این پروژه دو هدف اساسی دارد: ۱) افزایش تولید با مواد خام ارزان و انرژی ارزان ۲) انتقال مواد خام و فروش کالای چینی از طریق گسترش راه‌ها، بندرها، فرودگاه‌ها و خطوط راه آهن.
بنا بر داده‌های "مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی" (CSIS) چین تنها طی شش سال (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹) حدود ۶۲ میلیارد دلار در بخش راه آهن ۳۴ کشور سرمایه‌گذاری کرده است. حضور فعال اقتصادی چین در واقع به معنای گسترش نفوذ سیاسی این کشور هم هست. (عکس: شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در سال ۲۰۱۴ در کنار همتای ونزوئلایی خود، نیکلاس مادورو در کاراکاس)
عکس: AFP/Getty Images/L. Ramirez
تصویری از خط آهن باری-مسافری بنگوئلا در آنگولا. این خط از شهر لبیتو در آنگولا شروع و در شهر تنکه در جمهوری دموکراتیک کنگو به پایان می‌رسد. این خط آهن در آنگولا با سرمایه‌گذاری چین احیا شد.
عکس: DW/N. Sul D'Angola
آفریقا با گسترش سریع شهرنشینی روبرو است. حتی کارشناسان می‌گویند که انقلاب چهارم صنعتی در آفریقا رخ می‌دهد. این در حالی است که زیرساخت‌های کافی برای تحقق این تحول هنوز وجود ندارد. چین و هند از این خلا استفاده می‌کنند. (عکس: سرمایه‌گذاری چین در بخش شیلات موزامبیک)
عکس: DW/S. Lutxeque
به نوشته مجله فوربس، چین بزرگترین شریک تجاری آفریقا است و حجم سالانه تبادلات دو طرف به ۲۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. بر این اساس، بیش از ۱۰۰ هزار شرکت چینی در آفریقا فعالند. بنا بر داده‌های بخش تحقیقات تجارت چین – آفریقا در دانشگاه جان هاپکینز، بیشترین صادارات از آفریقا به چین در سال ۲۰۱۹ به ترتیب از کشورهای آنگولا، آفریقای جنوبی و جمهوری کنگو صورت گرفته است.
عکس: picture-alliance/Photoshot/Zhang Gaiping
مجله فوربس نوشته است که آفریقا ۲۰ درصد کتان مورد نیاز چین را تامین می‌کند. آفریقا نصف ذخایر منیزیم جهان را هم دارد که در صنعت فولاد به کار می‌رود و جمهوری دموکراتیک کنگو به تنهایی نصف ذخایر تلق جهان را در اختیار دارد. آفریقا همچنان ذخایر قابل توجه کولتان دارد که مورد نیاز صنعت الکترونیک است. چین به همه این منابع نیاز دارد. (عکس: معدن کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو)
عکس: Getty Images/AFP/F. Scoppa
دَن روخِفِن، پژوهشگر هلندی و بنیانگذار مؤسسه معماری "MORE" است. او تألیفات متعددی از جمله در زمینه گسترش شهرنشینی در آفریقا دارد. به گفته او، «در آفریقا هیچ پروژه ساختمانی بلندتر از ۳ طبقه و هیچ راهی طولانی تر از ۳ کیلومتر وجود ندارد که در دست چینی‌ها نباشد.» (عکس: کارگر چینی و محلی در کارگاه ساخت یک اتوبان در اوگاندا)
عکس: Imago
اما در ایران چه اتفاقی خواهد افتاد؟
جزئیات توافق راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین منتشر نشده است. روزنامه "نیویورک تایمز" پیش از این نوشته بود که طرح این توافقنامه را رئیس‌جمهور چین پنج سال پیش (۲۰۱۶) پیشنهاد کرده بوده است. پیش‌نویس این توافقنامه ۴ تیرماه ۱۳۹۹ در پکن به امضا رسید. دو هفته بعد، روزنامه نیویورک تایمز به جزئیات این پیش‌نویس ۱۸ صفحه‌ای دست یافت و آن را منتشر کرد.
عکس: ana.press
"نفت در برابر سرمایه‌گذاری"
به نوشته وبسایت اقتصادی "بلومبرگ"، چین در چارچوب این توافق «۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند و در مقابل از ایران با تخفیف زیاد و به‌طور مداوم نفت می‌خرد». چین دقیقا مشابه همین استراتژی را در قاره آفریقا در پیش گرفته است. چین در مقابل بازسازی زیرساخت‌ها، حدود یک‌سوم نفت مورد نیاز خود را از کشورهای آفریقایی وارد می‌کند.
عکس: Mana Neystani
اگر موضوع "سرمایه‌گذاری در برابر نفت ارزان‌قیمت" درست باشد، پکن بخشی از سرمایه‌گذاری خود را از طریق اختلاف قیمت نفت ارزان جبران می‌کند. سود حاصل از سرمایه‌گذاری نیز بخش دیگری از هزینه‌ها را تأمین می‌کند. گسترش حوزه نفوذ چین در منطقه را هم می‌توان به سود اقتصادی افزود. توافقنامه ۲۵ ساله با چین کدام منافع ایران را تأمین می‌کند و چقدر برای ایران از نظر اقتصادی به صرفه است؟
