کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران با انتشار گزارشی به تشریح روش‌های جدید فشار بر زندانیان سیاسی پرداخته است. در روزهای گذشته سایت‌های خبری نزدیک به منتقدان حکومت در ایران نیز با ذکر مشخصات برخی از زندانیان از شدت گرفتن برخورد با آنها پرده برداشته‌اند.

زندان مخوف قزل‌حصار

کمپین بین‌المللی حقوق بشر با استناد به اظهارات نزدیکان برخی از زندانیان سیاسی از انتقال آنها به زندان قزل‌حصار کرج خبر می‌دهد. این زندان محل نگهداری افرادی است که عمدتا در ارتباط با پرونده‌های قاچاق مواد مخدر یا شرارت متهم یا محکوم هستند. بنابر این گزارش تاکنون «موارد متعدد تجاوز و قتل زندانیان توسط دیگر زندانیان در این زندان به ثبت رسیده است.»

مطابق آیین‌نامه‌ی سازمان زندان‌های ایران، نگهداری زندانیان سیاسی در بند زندانیان جرائم غیر سیاسی مجاز نیست. رئیس این سازمان، غلامحسین اسماعیلی اخیرا اعلام کرده است تعداد زندانیان زندان‌های کشور بیش از دو برابر ظرفیت اسمی آنهاست. یکی از پرازدحام‌ترین این زندان‌ها قزل‌حصار است که گفته می‌شود بیش از سه برابر ظرفیت زندانی را در خود جا داده است.

بر اساس گزارش‌ها از ۲۰ هزار نفری که در قزل‌حصار به سر می‌برند حدود ۱۳ هزار نفر محکومان پرونده‌های قاچاق مواد مخدر هستند. کمپین بین‌المللی حقوق بشر به نقل از برخی از زندانیان گزارش می‌دهد حدود ۵ هزار نفر از زندانیان قزل‌حصار محکوم به اعدام هستند.

افزایش تعداد زندانیان معترض

ظاهرا انتقال برخی از زندانیان سیاسی به قزل‌حصار واکنش حکومت به اعتصاب غذا و حرکت‌های اعتراضی چند فعال سیاسی و صنفی در زندان رجایی شهر (گوهردشت)، یکی دیگر از زندان‌های کرج بوده است. از روز یکشنبه ۲۸ فروردین ماه یازده تن از زندانیان گوهردشت، از جمله منصور اسالو، رسول بداقی، مجید توکلی، عیسی سحرخیز، کیوان صمیمی، حشمت الله طبرزدی و مهدی محمودیان اعتراض خود را به شرایط موجود زندان‌ها و فشارهایی که به آنها و خانواده‌شان تحمیل می‌شود با آغاز یک اعتصاب غذای محدود شدت بخشیدند.

معترضان زندان گوهردشت در نامه‌ای خطاب به بان کی‌مون دبیرکل سازمان ملل ضمن تاکید بر ادامه‌ی اعتراض‌های خود خواستار فرستادن گزارشگر ویژه‌ی این سازمان برای رسیدگی به وضعیت زندانیان و نقض حقوق بشر در ایران شدند. عصر سه‌شنبه، ششم اردیبهشت، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر گزارش داد پنج زندانی دیگر (بهروز جاوید تهرانی، علی عجمی، جعفر اقدامی، رضا شریفی بوکانی و خالد حردانی) از دو روز پیش به حرکت اعتراضی زندانیان سیاسی پیوسته‌اند.

اعتصاب غذا ادامه دارد

افراد یاد شده اعلام کرده‌اند در صورت عدم رسیدگی به درخواست آنها اعتصاب‌های محدود خود را تا آخر اردیبهشت ادامه می‌دهند و پس از آن وارد اعتصاب غذای نامحدود می‌شوند. شماری از زندانیان سیاسی بند ۳۵۰ زندان اوین نیز با انتشار بیانیه‌ای همبستگی خود را با معترضان زندان گوهردشت اعلام کردند. در این بیانیه آمده است «خبر اعتصاب غذای زندانیان سیاسی در زندان رجایی شهر در اعتراض به این که خواسته‌های به‌حق و قانونی‌شان پاسخ داده نشده است، هر انسان آزاده‌ای را به تأمل وامی‌دارد تا دریابد تحقق آزادی و عدالت جز از راه ایستادگی و مقاومت در برابر زیاده خواهی‌های حاکمان مستبد میسر نیست.»

با اوج گرفتن اعتراض‌ها ماموران امنیتی و انتظامی نیز بر فشارهای خود به زندانیان افزوده‌اند. سایت کلمه که به حامیان میرحسین موسوی تعلق دارد می‌نویسد در تازه‌ترین ملاقات زندانیان با خانواده‌هایشان که روز دوشنبه ۵ اردیبهشت انجام شد «ماموران امنیتی با حضور در سالن ملاقات کابینی بر گفتگوهای خانواده‌ها با زندانیان نظارت می‌کردند.» بنابر این گزارش ماموران با برخی از زندانیان و ملاقات‌کنندگان رفتاری خشن و توهین‌آمیز داشته‌اند.

اعتراض دو زندانی به بازرسی بدنی

«کمیته دانشجویی دفاع از زندانیان سیاسی» روز چهارشنبه، ۷ اردیبهشت، گزارش داد اعتراض عیسی سحر خیز و کیوان صمیمی نسبت به بازرسی بدنی هنگام ورود به بهداری با بدرفتاری رئیس زندان محمد مرادی و سخنان توهین‌آمیز او روبرو شده است. این حادثه دو روز پیش رخ داده و مرادی در پاسخ به اعتراض سحرخیز که این بازرسی‌ها را توهین‌آمیز خوانده گفته است، این اقدام از جمله قوانین جدیدی است که اعمال خواهد شد.

«كانون حمایت از خانواده جان باختگان و بازداشتی‌ها» نیز روز چهارشنبه با انتشار گزارشی نوشت همسر یکی از زندانیان سیاسی گوهردشت بر اثر فشار یکی از قاضیان دادگاه انقلاب مجبور به طلاق گرفتن از او شده است. این زندانی به اتهام "اقدام علیه امنیت و تشویش در اذهان عمومی و مصاحبه با رسانه‌های بیگانه" به حبس طولانی مدت محكوم شده است. بنابر این گزارش همسر او که ۱۳ ماه در بازداشت بوده است پس از تن دادن به خواست قاضی آزاد شده است.

زندان در زندان

کانون یاد شده در گزارش دیگری خبر داده است که هفته‌ی گذشته رئیس حفاظت زندان گوهردشت همراه با چند مامور اطلاعاتی بدون هیچ دلیل و بهانه‌ای به بند زندانیان سیاسی یورش برده‌اند و به بازرسی اتاق‌ها پرداخته‌اند. بر اساس این گزارش در این بازرسی‌های سرزده تعدادی از زندانیان تهدید شده‌اند در صورت ادامه فعالیت‌های اعتراضی سربه‌نیست خواهند شد.

همچنین منابع مختلف از بازرسی‌های شبانه و ناگهانی دیگر بندهای زندانیان سیاسی در روزهای اخیر گزارش داده‌اند. گفته می‌شود در مواردی نیروهای امنیتی برای ایجاد رعب و وحشت به فیلمبرداری از زندانیان نیز پرداخته‌اند. علت انتقال برخی از زندانیان به زندان گوهر دشت شرکت در اعتصاب غذای سال گذشته در زندان اوین بوده است.

اغلب زندانیان زندان گوهردشت از زمستان گذشته به یک بند ویژه‌ی امنیتی منتقل شده‌اند و از امکان تلفن کردن، مرخصی و ملاقات حضوری بی بهره‌اند. حدود دو هفته پیش (۲۴ فروردین) کلیه‌ی زندانیان عادی و سیاسی بند زنان گوهردشت به مکان نامعلومی منتقل شدند. احتمال می‌رود قصد ماموران انتقال بخشی از زندانیان سیاسی به بند زنان و قطع کامل تمام ارتباط‌های آنها باشد.

حمله به زندانی سیاسی با چاقو

خبرهای تایید نشده‌ای نیز در مورد احتمال انتقال بخشی از زندانیان عادی گوهردشت و جایگزین کردن آنها با "زندانیان خطرناک" منتشر شده است. در این صورت شرایط گوهر دشت نیز شبیه به زندان قزل‌حصار خواهد شد که جان زندانیان سیاسی‌اش همزمان از سوی زندانبانان و برخی زندانیان تهدید می‌شود.

کمپین بین‌المللی حقوق بشر از قول کسانی که آنها را "منابع موثق از داخل زندان قزل‌حصار" خوانده گزارش داد «در روزهای گذشته یک زندانی سیاسی به نام امیر لطیفی در این زندان با چاقو مورد حمله یک زندانی دیگر قرار گرفته و به شدت مضروب شده است.» این گزارش می‌افزاید منابع یادشده گفته‌اند اخیرا "محمد پورعبدالله فعال دانشجویی طیف چپ و حدود ۱۰ زندانی سیاسی دیگر به زندان قزل‌حصار کرج منتقل شده‌اند" و جان آنها در خطر است.

«کهریزکی کردن» قزل‌حصار و گوهردشت

کهریزک نام یکی از بازدداشتگاه‌های غیر استاندارد ایران است که پس از حوادث سال ۸۸ بر سر زبان‌ها افتاد. تعدادی از معترضان به نتایج انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری به این بازداشتگاه که در اصل برای نگهداری "اشرار و اراذل و اوباش" آماده شده بود منتقل شدند. پس از افشای شکنجه، تجاوز و قتل چند زندانی در کهریزک و بالا گرفتن فشار افکار عمومی، حکومت جمهوری اسلامی مجبور به بستن این بازداشتگاه شد.

مهدی کروبی، یکی از نامزدان معرض به نتایج اعلام شده‌ی انتخابات، خرداد سال ۸۹ در پیامی خطاب به مردم نوشت «مگر می‌شود با کهریزکی کردن مردم و آباد کردن قبرستان‌ها درک شعور و حق پرسش را از مردم سلب کرد.» در حوادث بهمن و اسفند ماه سال گذشته شماری از بازداشت شدگان مکان‌های نگهداری خود را که اغلب ساختمان‌های ناشناخته‌ی تحت کنترل سپاه بود "کهریزک جدید" خوانده‌اند. ظاهرا حکومت برای فشار بیشتر بر زندانیان سیاسی راه "کهریزکی کردن" زندان‌هایی چون قزل‌حصار و گوهردشت را در پیش گرفته است.

BK/MM