گام بلند ترکیه و اسرائیل در مسیر عادیسازی روابط دیپلماتیک
۱۴۰۱ دی ۷, چهارشنبه
اسرائیل و ترکیه پس از سالها تنش گام دیگری در مسیر عادی سازی روابط برداشتند و مناسبات خود را به سطح سفیر ارتقاء دادند. پس از دیدارها و رفت و آمد مقامهای ارشد دو کشور، اسرائیل اکنون سفیر جدید خود در آنکارا را معرفی کرد.
تبلیغات
رجب طیب اردوغان عصر سهشنبه (۲۷ دسامبر/ ۶ دی) در یک مراسم رسمی در کاخ ریاست جمهوری در آنکارا استوارنامه ایریت لیلیان، سفیر جدید اسرائیل در ترکیه را دریافت کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه به این ترتیب سفارت اسرائیل در آنکارا پس از چهار سال بار دیگر به وسیله یک سفیر اداره میشود.
لیلیان از ژانویه سال ۲۰۲۱ کاردار اسرائیل در آنکارا بود و با تحویل استوارنامهاش به رئیس جمهوری ترکیه به مقام سفیر ارتقاء پیدا کرد.
سفیر جدید ترکیه در آنکارا با انتشار چند تصویر در حساب کاربری خود در شبکه توئیتر مراسم تقدیم استوارنامه خود را "یک لحظه بسیار احساسی" توصیف کرد. او نسبت به تحولات مثبت روابط دوجانبه ترکیه و اسرائیل در آینده ابراز خوشحالی کرده است.
قطع مناسبات دیپلماتیک در سال ۲۰۱۰
مناسبات اسرائیل و ترکیه سال ۲۰۰۸ و در پی عملیات گسترده نظامیان اسرائیلی در باریکه غزه و علیه اسلامگرایان افراطی فلسطینی تیره و بحرانی شد.
دو سال بعد و به دنبال کشته شدن ۱۰ شهروند ترکیه در حمله نظامیان اسرائیلی به یک کشتی کمکرسانی که قصد شکستن محاصره دریایی باریکه غزه را داشت، مناسبات دیپلماتیک میان آنکارا و تلآویو به حال تعلیق درآمد.
روابط دیپلماتیک دو کشور سال ۲۰۱۶ دوباره برقرار شد اما دو سال بعد و پس از کشته شدن شماری فلسطینی در درگیری با نیروهای نظامی اسرائیل در باریکه غزه، ترکیه سفیر خود از تلآویو را فراخواند.
در ادامه این تحولات و تنشها اسرائیل نیز سفیر خود در آنکارا و سرکنسول این کشور در استانبول را فراخواند. در سال جاری میلادی مذاکرات آشکار و پنهان دو کشور برای حل اختلافها در سطحهای مختلف در جریان بوده است.
معرفی سفیر جدید ترکیه در اسرائیل
نقطه اوج دیدار مقامهای بلندپایه دو کشور سفر اسحاق هرتسوگ، رئیس جمهوری اسرائیل به ترکیه در ماه اوت بود که اردوغان آن را "تاریخی" خواند و به اعلام از سرگیری مناسبات دیپلماتیک و تبادل سفیر منجر شد.
به گزارش رسانههای ترکیه اردوغان در روزهای پایانی ماه نوامبر فرمان اعزام شاکر اوزکان تورونلار به تلآویو به عنوان سفیر جدید این کشور در اسرائیل را امضاء کرد.
تورونلار، دیپلماتی باسابقه به شمار میرود که پیشتر از جمله سفیر ترکیه در هند و از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ سرکنسول این کشور در اورشلیم (بیتالمقدس) بود.
معرفی سفیر جدید ترکیه حدود دو ماه پس از دیدار اردوغان با یائیر لاپید، نخستوزیر وقت اسرائیل انجام شد. تورونلار اول دسامبر رونوشت اعتبارنامه خود را به دفتر تشریفات وزارت خارجه اسرائیل ارائه کرد و قرار است به زودی اصل آن را تقدیم اسحاق هرتسوگ کند.
پس از پیروزی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر آینده اسرائیل در انتخابات ماه نوامبر رئیس جمهوری ترکیه با وجود اختلافهای قدیمی به او تبریک گفت. گفته میشود این دو به تازگی با یکدیگر گفتوگو و بر سر همکاری مشترک برای شکل دادن به دوره تازهای از روابط دوجانبه بر مبنای احترام به منافع متقابل توافق کردند.
اسرائیل؛ ۷۰ سال پس از اعلام موجودیت
دولت اسرائیل ۷۰ سال پیش اعلام موجودیت کرد. نقطه عطفی در تاریخ یهودیان پس از تجربه هولوکاست. دویچه وله در این گالری نگاهی دارد به رویدادهای مهمی که تاریخ اسرائیل را ظرف این ۷۰ سال شکل دادند.
عکس: Imago/W. Rothermel
امیدی دیرینه برای پیروزی
داوید بن گوریون، کسی که پس از تشکیل دولت اسرائیل به عنوان نخستین نخستوزیر کشور انتخاب شد، روز ۱۴ ماه مه ۱۹۴۸ استقلال دولت اسرائیل را اعلام کرد. او درباره امید دیرینه یهودیان گفت: «مردم یهود بهرغم پراکندگی خود هرگز سرزمین موعود را از یاد نبردند و هیچگاه از نیایشهای خود برای فرارسیدن روز بازگشت چشمپوشی نکردند. بازگشتند تا آزادی سیاسی خود را احیا کنند.»
عکس: picture-alliance/dpa
روزگار سیاه
گرچه باور به سرزمین موعود در تورات ریشه دارد، اما جنایات هولوکاست نیز نقشی مهم در شکلگیری دولت اسرائیل داشت. رژیم نازی در دوران جنگ جهانی دوم اقدام به کشتار ۶ میلیون یهودی در سراسر اروپا نمود. آنانی که از اردوگاههای مرگ جان سالم بهدر برده بودند نیز مورد استثمار وحشیانه قرار گرفتند و ناگزیر تن به کار اجباری دادند. این تصویری است از کسانی که از اردوگاه آشویتس جان سالم بهدر بردند.
عکس: picture-alliance/dpa/akg-images
"نکبت فلسطینیان"، تعبیر اعراب از استقلال اسرائیل
واژه "نکبت" واژهای است که فلسطینیها و هوادارانشان برای توصیف استقلال اسرائیل به کار میبرند. زمانی که مهاجران یهودی برای تشکیل دولت خود به فلسطین آمدند، ۷۰۰ هزار عرب ناگزیر به فرار و ترک زادگاه خود شدند. تولد دولت اسراییل همانهنگام سرآغاز بحران خاورمیانه بود. مناقشهای که پس از ۷۰ سال و بهرغم تلاشهای بسیار، کماکان حل نشده باقی مانده است.
عکس: picture-alliance/CPA Media
زندگی در کیبوتسها
کیبوتس به زبان عبری به معنی جمع و تعاون است. کیبوتسها دهکدههای اشتراکی بودند که پس از اعلام استقلال در سراسر اسرائیل تشکیل شدند. اداره بسیاری از این کیبوتسها برعهده نیروهای سکولار و سوسیالیستهای یهودی بود. آنان بر آن بودند تا باور خود را از جامعه اشتراکی تحقق بخشند.
عکس: G. Pickow/Three Lions/Hulton Archive/Getty Images
دولت در جنگ
تنش حاکم بر مناسبات اسرائیل با همسایگان عرباش به جنگ ۶ روزه در ماه ژوئن ۱۹۶۷ انجامید. اسرائیل با دست یازیدن به چند حمله ناگهانی موفق شد مقاومت نیروهای نظامی مصر، اردن و سوریه را در هم شکند و مناطقی از شبه جزیره سینا، نوار غزه، کرانه باختری رود اردن، شرق اورشلیم و بلندیهای جولان را به تصرف خود در آورد. این پیروزی منجر به اشغال این سرزمینها و از اینرو منجر به تشدید تنش و مناقشه شد.
عکس: Keystone/ZUMA/IMAGO
شهرکسازی در مناطق مورد مناقشه
سیاست شهرکسازی دولت اسرائیل به مناقشه با فلسطینیان دامن زده است. سیاستمداران فلسطینی با اشاره به سیاست شهرکسازی اسرائیل، دولت این کشور را متهم میکنند که با چنین سیاستی، عملا امکان ایجاد یک دولت فلسطینی در آینده را نابود میکند. اسرائیل تا امروز همواره با این استدلال که سیاست شهرکسازی تضمینی برای امنیت این کشور بوده و امری قانونی است، به انتقادهای جامعه جهانی توجهی نکرده است.
عکس: picture-alliance/newscom/D. Hill
خشم، نفرت و سنگ: انتفاضه اول
در زمستان سال ۱۹۸۷، فلسطینیان به یک اعتراض تودهای دست زدند. ناآرامیها از نوار غزه به شرق اورشلیم و همچنین کرانه باختری رود اردن نیز گسترش یافت. ناآرامیها کاهش یافت و به توافقنامه اسلو راه برد؛ یعنی به نخستین توافق مستقیم بین دولت اسرائیل و جنبش آزادیبخش فلسطین که نمایندگی فلسطینیان را برعهده داشت.
عکس: picture-alliance/AFP/E. Baitel
و صلح؟
رئیس جمهوری وقت آمریکا، بیل کلینتون به عنوان میانجی و اسحاق رابین و یاسرعرفات در مذاکرات صلح شرکت کردند. نتیجه توافق اسلو یک، به رسمیت شناختن متقابل بود. این توافقنامه به امیدهای فراوانی برای حل مناقشه فلسطینیان و اسرائیل دامن زده بود. اما ترور رابین دو سال پس از توافق اسلو، ضربهای جدی بر مذاکرات صلح بین طرفین بود.
عکس: picture-alliance/CPA Media
جای خالی رابین
یک یهودی افراطی و بنیادگرا روز ۴ نوامبر سال ۱۹۹۵ اقدام به ترور رابین نمود. رابین در جریان راهپیمایی صلح در تلآویو هدف گلوله واقع شد و به قتل رسید. ترور رابین به نزاع اجتماعی در جامعه اسرائیل دامن زد. این ترور جامعه اسرائیل را به دو بخش تقسیم کرد. در یکسو نیروهای سکولار و معتدل و در سوی دیگر نیروهای تندرو و مذهبی. این عکس شیمون پرز، جانشین رابین را در کنار جای خالی او تصویر میکند.
عکس: Getty Images/AFP/J. Delay
یک سخنرانی تاریخی
مناسبات اسرائیل با آلمان پس از فروپاشی ناسیونال سوسیالیسم در آلمان نیز تیره ماند. در فوریه سال ۲۰۰۰، برای نخستین بار، رئیس جمهوری آلمان، یوهانس رآو، در پارلمان اسرائیل به زبان آلمانی سخنرانی کرد. سخنرانی که برای هر دو طرف، چالشی بزرگ بود. بهویژه برای کسانی که از هولوکاست جان سالم بهدر برده بودند. اما همین اقدام گام بزرگی در راستای عادی سازی مناسبات پس از جنایات فراموش ناشدنی نازیها بود.
عکس: picture-alliance/dpa
دیوار اسرائیل
در سال ۲۰۰۲، در سایه موج جدید خشونت برخاسته از انتفاضه دوم، اسرائیل اقدام به احداث یک دیوار ۱۰۷ کیلومتری نمود. دیواری بین اسرائیل و مناطق فلسطینینشین در کرانه باختری رود اردن. گرچه این دیوار از دامنهی خشونت کاست، اما برای این مناقشه سیاسی راه حلی نبود. بر درازای این دیوار به مروز زمان افزوده شد و حال قرار است که طول آن به ۷۰۰ کیلومتر برسد.
عکس: picture-alliance/dpa/dpaweb/S. Nackstrand
ادای احترام به قربانیان هولوکاست
هایکو ماس، وزیر امور خارجه دولت کنونی آلمان، خواستار مناسبات بهمراتب بهتری با دولت و مردم اسرائیل است. از همین رو، نخستین سفر او در مقام ریاست بر وزارت امور خارجه آلمان به اسرائیل بود. او ماه مارس سال ۲۰۱۸ به اسرائیل رفت و به قربانیان هولوکاست در ید وشم (تپه یادبود) واقع در بلندیهای اورشلیم ادای احترام کرد.