1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

گاه‌شمار۱۲ سال مناقشه هسته‌ای ایران

NK۱۳۹۴ فروردین ۱۳, پنجشنبه

بیش از یک دهه است که ایران و جامعه جهانی بر سر برنامه اتمی این کشور مناقشه‌ای نفس‌گیر را از سر می‌گذرانند. در این سال‌ها چه گذشته؟ مذاکرات گاه پرتنش و گاه دوستانه چه پیچ و خم‌هایی را طی کرده است؟

عکس: Reuters/Brendan Smialowski/Pool

سال ۲۰۰۳ در دوران ریاست‌جمهوری محمد خاتمی، ایران اعلام آمادگی کرد که غنی‌سازی اورانیوم و ساخت مجدد میله‌های سوخت هسته‌ای‌اش را متوقف کند. ایران قرارد الحاقی منع سلاح‌های هسته‌ای را نیز امضا کرد که به ماموران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه بازرسی نامحدود از همه نیروگاه‌های هسته‌ای ایران را می‌داد.

سال ۲۰۰۴ ایران پذیرفت که در طول مذاکرات هسته‌ای با اتحادیه اروپا درباره رسیدن به یک توافق سیاسی و اقتصادی برنامه هسته‌ای خود را متوقف کند.

سال ۲۰۰۶ در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد ایران غنی‌سازی اورانیوم را مجددا از سر گرفت و دیگر به قرارداد الحاقی پای‌بندی نشان نداد. شورای امنیت سازمان ملل متحد اولین قطعنامه تحریم علیه ایران را صادر کرد و به دنبال آن مجازات‌های دیگری از راه رسیدند.

سال ۲۰۰۸ خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نام پنج قدرت دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل، یعنی آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین، و هم‌چنین آلمان (گروه ۵+۱) به حکومت ایران طرح پیشنهادی تازه‌ای برای همکاری ارائه کرد.

سال ۲۰۰۹ در مذاکرات با گروه ۵+۱ ایران پذیرفت که غنی‌سازی اورانیوم را در خارج انجام دهد. اما به مهلتی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تعیین کرده بود اهمیتی نداد. این کار ایران باعث شد که از آن پس همواره این کشور در مظان اتهام قرار گیرد که می‌خواهد برای برنامه اتمی خود «وقت بخرد».

سال ۲۰۱۱ در استانبول دور بعدی مذاکرات میان ایران و کشورهای ۵+۱ به آینده‌ای نامعلوم موکول شد. بعد از یک سال یعنی در سال ۲۰۱۲ این مذاکرات در استانبول از سر گرفته شد و قرار نشست‌های بعدی در مسکو و آلماتی گذاشته شد.

سال ۲۰۱۳ با تغییر دولت در ایران و آمدن حسن روحانی دور جدید مذاکرات در ژنو به یک نقطه عطف رسید و ایران با طرفین مذاکره به توافق موقت رسید. بر اساس این توافق قرار شد ایران برای شش ماه غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و از شدت بخشی از تحریم‌ها کاسته شود.

ژانویه سال ۲۰۱۴ ایران برای اولین بار دست به اقدامات قابل راستی آزمایی زد که چرخ برنامه هسته‌ای آن را در موارد مهم به عقب بازگرداند. در مقابل آمریکا و اتحادیه اروپا نیز برخی از تحریم‌ها را لغو کردند. تیم مذاکره کننده ایران و ۵+۱ مجددا در وین دیدار کردند.

سپتامبر ۲۰۱۴ در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک که حسن روحانی نیز در آن شرکت داشت، مذاکرات دیگری نیز پیرامون برنامه هسته‌ای ایران انجام شد.

نوامبر ۲۰۱۴ دیدار نمایندگان ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا در مسقط، پایتخت عمان و مذاکرات وزرای خارجه ایران و ۵+۱ در وین بی‌نتیجه ماند.

اول مارس ۲۰۱۵ طرفین مهلت رسیدن به چارچوب کلی توافق را تا پایان ماه مارس تعیین کردند. نتیجه اما با دور روز تاخیر در روز دوم آوریل (۱۳ فروردین) به دست آمد!

برای تدوین جزئيات توافق‌ها ایران تا پایان ماه ژوئن سال ۲۰۱۵ با گروه ۵+۱ ادامه خواهد داد. در همین بازه زمانی شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب یک قطعنامه جدید کلیه قطعنامه‌های پیشین خود را درباره برنامه اتمی ایران لغو خواهد کرد.


پرش از قسمت در همین زمینه

در همین زمینه

پرش از قسمت گزارش روز

گزارش روز

پرش از قسمت تازه‌ترین گزارش‌های دویچه وله