گروه هفت: نقض حقوق بشر و مداخله در جنگ اوکراین توسط ایران
۱۴۰۲ اردیبهشت ۳۰, شنبه
سران گروه هفت در بیانیه‌ای از جمهوری اسلامی خواستند به مداخله در جنگ اوکراین و نقض سیستماتیک حقوق بشر خاتمه دهد. هفت کشور صنعتی بر عزم راسخ خود برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی تاکید کردند.
نشست سران گروه هفت در هیروشیماعکس: Susan Walsh/AP Photo/picture alliance
تبلیغات
اجلاس سران و رهبران هفت کشور از قدرتمندترین دموکراسی‌های جهان (گروه هفت) روز جمعه، ۱۹ مه در هیروشیمای ژاپن آغاز شد و تا یک‌شنبه ادامه خواهد داشت.
جنگ روسیه علیه اوکراین و حمایت پیوسته از این کشور در برابر تجاوز نظامیان روسی یکی از محورهای اصلی رایزنی‌های این اجلاس بود.
بر این پایه، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین عصر شنبه وارد هیروشیما شد تا روز یک‌شنبه در اجلاس گروه هفت شرکت کند و با حاضران وارد گفت‌وگوهای دو و چند جانبه شود.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز شنبه برنامه دیدار دوجانبه زلنسکی با همتای آمریکایی او جو بایدن در هیروشیما را تائید اما زمان دقیق آن را مشخص نکرد.
وب‌سایت دولت فدرال آلمان متن پیش‌نویس بیانیه گروه هفت درباره مسائل مختلف جهان را منتشر کرد که بخش‌هایی از آن به جمهوری اسلامی و فعالیت‌های "نگران‌کننده" آن اختصاص دارد.
اقدام‌های بی‌ثبات‌كننده و حمایت از روسیه در جنگ اوکراین
سران گروه هفت به خاطر تداوم اقدام‌های بی‌ثبات‌کننده جمهوری اسلامی، از جمله انتقال موشک، پهپاد و فناوری‌های مربوط با آنها به بازیگران دولتی و غیردولتی و گروه‌های نیابتی به شدت ابراز نگرانی کرده و این اقدام تهران را نقض قطعنامه‌های ۲۲۳۱ و ۲۱۱۶ شورای امنیت ارزیابی کردهاند.
در بیانیه این گروه از جمهوری اسلامی خواسته شده به پشتیبانی خود از جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین خاتمه دهد و به طور ویژه ارسال پهپادهای تهاجمی که برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های حیاتی اوکراین و قتل غیرنظامیان این کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند را متوقف کند.
جمهوری اسلامی بارها ادعا کرده تسلیحاتی به روسیه ارسال نمی‌کند که در جنگ اوکراین از آنها استفاده شود. با این حال تا کنون شواهد و اسناد فراوانی فاش شده که مطابق آنها روسیه در حمله به اوکراین از پهپادهای انتحاری و تهاجمی ساخت ایران از جمله شاهد۱۳۶ استفاده می‌کند.
سران و رهبران گروه هفت در عین حال از برخی تلاش‌ها برای بهبود روابط دوجانبه و کاهش تنش در منطقه، از جمله توافق ایران و عربستان سعودی برای عادی‌سازی روابط استقبال کردهاند.
این کشورها ضمن تاکید بر اهمیت تضمین امنیت دریایی در آبراه‌های خاور میانه و نزدیک از جمهوری اسلامی خواسته‌اند در مسیر کشتیرانی قانونمند و آزادی تردد همه کشتی‌ها اختلال ایجاد نکند.
همزمان با آغاز اجلاس هیروشیما، دستگاه قضائی جمهوری اسلامی، به رغم اعتراض‌های گسترده بین‌المللی از اجرای حکم اعدام سه متهم پرونده "خانه اصفهان" خبر داد.
مجید کاظمی، صالح میرهاشمی و سعید یعقوبی آبان ماه سال پیش در جریان جنبش اعتراضی پس از کشته شدن مهسا امینی بازداشت و در دادگاهی که بنابر ارزیابی عفو بین‌الملل، به شدت ناعادلانه بوده به اعدام محکوم شدند.
اجرای حکم اعدام این سه جوان معترض با واکنش‌های بین‌المللی و داخلی شدیدی روبرو شد و در بسیاری از شهرهای ایران و جهان تظاهراتی علیه حکومت را به دنبال داشت.
نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران
سران گروه هفت به خاطر نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران، از جمله سرکوب "اعتراضات مردمی فمینیستی" و هدف قرار دادن شهروندان، از جمله زنان، دختران، اقلیت‌ها و روزنامه‌نگاران در داخل و خارج از کشور عمیقا ابراز نگرانی کرده و از جمهوری اسلامی خواسته‌اند "تمام بازداشت‌های غیرقانونی و خودسرانه" را متوقف کند.
یکی از بندهای بیانیه اجلاس هیروشیما به فعالیت‌های مناقشه‌برانگیز هسته‌ای جمهوری اسلامی اختصاص دارد و در آن تاکید شده که کشورهای گروه هفت عزم راسخ دارند که جمهوری اسلامی هرگز به سلاح اتمی دست پیدا نکند.
این کشورها استمرار بی‌وقفه برنامه هسته‌ای ایران که هیچ گونه "توجیه باورپذیر غیرنظامی" ندارد را به شدت نگران‌کننده خوانده و می‌گویند این گونه برنامه‌ها جمهوری اسلامی را به "فعالیت‌های خطرناک" معطوف به سلاح اتمی نزدیک می‌کند.
گروه هفت شامل کانادا، ژاپن، ایتالیا، فرانسه، آلمان، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا می‌شود که چهار کشور آخر طرف امضای توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با ایران بوده‌‌اند.
در بخشی از بیانیه این گروه تاکید شده که "راه حل دیپلماتیک" همچنان بهترین امکان برای حل این معضل ارزیابی می‌شود و برجام چارچوب موثری برای این منظور ارائه می‌کند.
سران گروه هفت بر همین اساس، جمهوری اسلامی را فراخوانده‌اند که "تدابیر فوری و ملموسی" برای انجام تعهدات قانونی و سیاسی خود، از جمله در زمینه عدم اشاعه سلاح هسته‌ای را در دستور کار قرار دهد.
مذاکرات احیای برجام فروردین دو سال پیش آغاز شد و آمریکا که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای خارج شد به صورت غیرمستقیم با آن مشارکت داشت.
این مذاکرات پس از یک سال و نیم بدون نتیجه متوقف شد اما هیچ یک از طرف‌ها تا کنون به طور رسمی مرگ برجام را اعلام نکرده است.
آنچه جنبش "زن، زندگی، آزادی" در ایران تغییر داد
دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی جنبش "زن، زندگی، آزادی" را "اغتشاش" خواند و پس از سرکوب خشن، پایان آن را اعلام کرد. همزمان با روز جهانی زن، شاهد تصاویری از زنان ایرانی هستیم که نشانگر تن ندادن آنها به حجاب اجباری است.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
با قتل ژینا مهسا امینی پس از بازداشت توسط گشت ارشاد در روز سه‌شنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۱، جنبشی در ایران به راه افتاد که در تاریخ این کشور بی‌سابقه است. "زن، زندگی، آزادی" به شعار تحول‌خواهی و برگذشتن از جمهوری اسلامی تبدیل شد.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
جنبش "زن، زندگی، آزادی" از همان روز نخست با سرکوب، گلوله، بازداشت و شکنجه ده‌ها هزار نفر از معترضان پاسخ داده شد. گرچه دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی اجازه انتشار هیچ آماری در این زمینه را نداده، اما محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه، در روز ۱۵ اسفند خبر "عفو" بیش از ۸۰ هزار نفر توسط رهبر جمهوری اسلامی را داد.
عکس: Fatemeh Bahrami/AA/picture alliance
منابع حقوق بشری شمار کشته‌شدگان خیزش انقلابی "زن، زندگی آزادی" را از روز ۲۶ شهریور تا ۲۰ دی، ۵۲۰ نفر اعلام کردند که در میان‌شان ۷۰ کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال دیده می‌شوند. ۱۰۹ نفر از بازداشت‌شدگان نیز در معرض خطر اعدام قرار دارند.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
جمهوری اسلامی اعتراضات را "اغتشاش" و معترضان را "اغتشاشگر" نامید و مسئولیت هیچ یک از کشته‌شدگان را برعهده نگرفت. نهادهای امنیتی و رسانه‌های وابسته به آنها برای بسیاری از کشته‌شدگان پرونده‌سازی کردند و علت مرگ آنان را "خودکشی"، "سقوط از بلندی"، "مصرف کنسرو ماهی مسموم" و یا "مسموم شدن به دلیل مصرف الکل" اعلام کردند.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در سارایوو گفت: «در اغتشاشات، پلیس به سمت احدی شلیک نکرده و هیچکس در ایران بر اثر شلیک پلیس یا برخورد پلیس و یا نیروهای امنیتی کشته نشد، بلکه برعکس به دلیل به‌کارگیری سلاح گرم و سرد توسط عوامل خارجی که وارد ایران شدند یا افرادی که تحت تاثیر قرار گرفتند، بیش از ۶۷ نیروی پلیس در ایران به شهادت رسیده‌اند، بدون اینکه شلیکی کنند یا از سلاح گرم استفاده کنند.»
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
در مقابل همه سرکوب‌ها و انکارها، بر شمار زنانی که جنبش "زن، زندگی، آزادی" موجب شکستن ترس آنها از "حجاب اجباری" شد، افزوده گردید.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
اینک هر روز پیشنهادی از سوی یکی از ارگان‌ها و مقامات جمهوری اسلامی برای برخورد با این زنان ارائه می‌شود. موسی غضنفرآبادی، رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، از طرحی ویژه خبرداد و گفت: «در این طرح با کشف حجاب، کارت ملی شخص مسدود می‌شود و تا زمانی که فرد بی‌حجاب، جریمه بی‌حجابی‌اش را پرداخت نکند، همه خدمات اجتماعی او مثل امکان بهره‌بردن از سیستم بانکی کشور و… را از او می‌گیریم.»
عکس: Michinari Nishida/AP/picture alliance
در هفته‌های اخیر حتی در برخی از شهرهای ایران رستوران‌ها و داروخانه‌هایی که به زنان بی‌حجاب خدمات ارائه کردند نیز پلمب شدند.
عکس: Vahid Salemi/AP/picture alliance
برخی ظاهر شدن زنان در معابر عمومی بدون حجاب را "قانون شکنی" می‌خوانند، زیرا به موجب تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.»
عکس: Arne Immanuel Bänsch/dpa/picture alliance
پس از اعتراضات اخیر محمدصالح هاشمی گلپایگانی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر جمهوری اسلامی، "قوانین نامساعد" را علت اصلی به سامان نرسیدن بحث عفاف و حجاب دانست و خبر از طرحی جدید داد و گفت: «ما در طرح جدید حجاب، جرم کشف حجاب را به تخلف تخفیف داده‌ایم.»
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
منتقدان می‌گویند: «در طول تاریخ بشر، قوانین زیادی وضع شده‌اند که اشتباه بوده و بعدا لغو شده‌اند». زمانی برده‌داری قانونی بود، تفکیک نژادی در نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی قانون بود و در آلمان نیز به مدت ۱۲۳ سال همجنس‌گرایی طبق پاراگراف ۱۷۵ قانون جزا، جرم محسوب می‌شد. این قانون اما در سال ۲۰۰۲ میلادی لغو و همه احکام صادره بر مبنای آن "نقض" شد.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
در ۴۴ سال تاریخ جمهوری اسلامی میلیاردها تومان بودجه صرف شده و ۲۶ دستگاه قانون‌گذار و اجرایی متولی و موظف به اجرای باصطلاح "حجاب و عفاف" بودند. تصاویر این روزهای خیابان‌های شهرهای ایران اما موید شکست سیاست "حجاب اجباری" است.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
به گفته مسیح علی‌نژاد، فعال حقوق زنان: «حجاب اجباری، دیوار برلین جمهوری اسلامی است». این دیوار با جنبش "زن، زندگی، آزادی" ترک‌های سختی برداشته است.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
علی‌رغم همه فشارها و سرکوب‌ها، ایجاد رعب و وحشت، اسیدپاشی و حمله با گاز سمی به مدارس دخترانه، باز هم زنان ایران شجاعانه به جمهوری اسلامی نه می‌گویند.
