گروه مزدور روسی واگنر به شبکه‌ای تاثیرگذار و گسترده تبدیل شده است که فعالیت‌های اقتصادی متعددی را در قاره آفریقا دنبال می‌کند. در‌ عین‌ حال، این گروه همیشه به منافع روسیه و به‌ویژه کرملین اولویت می‌دهد.

نماینده غیررسمی روسیه

به گفته هاجر علی، پژوهشگر موسسه گلوبال و مطالعات منطقه‌ای آلمان در هامبورگ: «گروه واگنر برای روسیه بسیار حیاتی است؛ زیرا کانال‌های دیپلماتیک رسمی را تکمیل می‌کند.»

او افزود که علاوه بر تجهیز نیرو‌های مسلح و شرکت در ابتکارات دیپلماتیک، مانند اجلاس اخیر بریکس، زمینه‌های دیگری وجود دارد که دولت روسیه نمی‌تواند به‌طور رسمی به آن‌ها بپردازد.

علی می‌گوید: «[گروه واگنر] یک مجموعه فارغ از قوانین بین‌المللی است که نه به‌عنوان یک ارتش رسمی، بلکه به شکل به یک پیمانکار نظامی خصوصی عمل می‌کند. »

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله
پس از مرگ یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر واحد‌های مختلفی در "سپاه آفریقا" روسیه ادغام شدند و تحت کنترل وزارت دفاع روسیه قرار گرفتند. نام "سپاه آفریقا" به نیروی اعزامی آلمان در زمان نازی‌ها اشاره دارد و گروه واگنر نیز نامی از آهنگساز مورد علاقه آدولف هیتلر، ریچارد واگنر، به عاریت گرفته است.

نفوذ روسیه در آفریقا

گروه واگنر تنها ابزاری نیست که دولت روسیه برای نفوذ در سیاست‌های قاره آفریقا از آن استفاده می‌کند. روسیه همچنین در تلاش است تا از طریق رسانه‌های اجتماعی و سنتی، تبلیغات ضد غربی را در جوامع آفریقایی گسترش دهد و چندین موسسه فرهنگی، مانند خانه روسی در بانگی، پایتخت جمهوری آفریقای مرکزی (CAR) را راه‌اندازی کرده است.

دیمیتری سیتی، مدیر خانه روسی، گفت که این خانه صد‌ها بازدیدکننده دارد که زبان روسی یاد می‌گیرند و از نمایش‌های تئاتر و موسیقی بازدید می‌کنند. او در مصاحبه‌ای اظهار داشت: «در حال حاضر، من به‌عنوان سفیر غیررسمی سیاست روسیه در این کشور هستم.»

اتحادیه اروپا و ایالات متحده او را به‌ عنوان مقام ارشد واگنر شناسایی کرده و نامش را در فهرست تحریم‌های بین‌المللی خود قرار داده‌اند. او به نقض‌ جدی حقوق بشر متهم شده است. دیده‌بان حقوق بشر به قتل‌های هدفمند و شکنجه در سال ٢٠٢٢ اشاره دارد.

بیشتر بخوانید: نقش مهم مزدوران واگنر در گسترش قدرت پوتین در جهان

فعالیت‌های گروه واگنر در آفریقا

بسیاری از کشور‌های آفریقایی ارتباط نزدیکی با گروه واگنر دارند، از‌جمله جمهوری آفریقای مرکزی. این کشور در سال ٢٠١٨ توافق‌نامه امنیتی رسمی با روسیه امضا کرد و اکنون یک فرودگاه نظامی در حال توسعه به‌عنوان پایگاهی روسی در این کشور وجود دارد.

مزدوران واگنر از فوستن-آرکانژ توادرا، رئیس‌جمهور آفریقای مرکزی محافظت کرده و به نیرو‌های دولتی در جنگ داخلی این کشور کمک می‌کنند. طبق گزارش‌های رسانه‌ای، بین ١۵٠٠ تا ٢٠٠٠ جنگجو در این میدان حضور دارند. شرکت‌های وابسته به شبکه گسترده واگنر در ازای خدمات امنیتی خود، از یک معدن طلا و چوب درختان گرمسیری بهره‌برداری می‌کنند. برخی دیگر نیز مشغول تولید آبجو، فروش ودکا یا تجارت شکر در شهر بانگی هستند.

گروه واگنر همچنین در درگیری‌های لیبی فعال است و این کشور هم در کنار سودان یکی از مراکز فعالیت‌های این گروه به شمار می‌رود.

قبل از آغاز جنگ داخلی سودان در آوریل ٢٠٢٣، این گروه در تماس نزدیک با نیرو‌های پشتیبانی سریع سودان (RSF) بود و نیرو‌ها را آموزش داده و از معادن طلا محافظت می‌کرد.

بسته "نجات رژیم" به فروش می‌رسد

از سوی دیگر، سران کشور‌های مالی، بورکینافاسو و نیجر، هر یک به کمک‌های روسی وابسته‌اند.

ایده اصلی کشور مالی این بود که واگنر را وارد کند تا جای غرب را بگیرد و به وسیله آن سلاح به‌دست آورد. اما این هدف اکنون تغییر کرده است. به‌عنوان مثال، ابراهیم تراوره، رهبر کودتا در بورکینافاسو، خود را با محافظان روسی احاطه کرده است. شواهدی نیز وجود دارد که گروه واگنر "بسته‌های بقای رژیم" را در مالی و نیجر ارائه می‌دهد.

هاجر علی نیز به این موضوع اشاره کرده و گفت: «این بسته بقا می‌تواند شامل مشاوره و همچنین حمایت عملی برای دفاع در برابر قیام‌های احتمالی از سوی جمعیت‌های غیرنظامی یا جمع‌آوری منابع طبیعی باشد.» 

به‌نظر می‌رسد در آینده، تعداد بیشتری از سران کشور‌های آفریقایی از این "بسته‌های بقا" که توسط گروه واگنر ارائه می‌شود، استفاده کنند.