روز دوشنبه (۳۰ ژوئیه/۹ مرداد) گزارش سال ۲۰۱۱ وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا درباره‌ی آزادی مذاهب در جهان منتشر شد. این گزارش نخستین گزارش وزارت خارجه آمریکا با موضوع آزادی مذاهب از زمان آغاز بهار عربی است.

در گزارش سالانه آزادی مذاهب، دولت‌های ایران، چین و کره شمالی به عنوان ناقضان سیستماتیک آزادی مذهب در جهان معرفی شده‌اند.

نقض آزادی مذاهب در ایران

گزارش وزارت خارجه آمریکا از جمله‌‌ی محدودیت‌های مذهبی در ایران به فشار بر بهائیان، مسیحیان و دراویش در این کشور اشاره می‌کند. در بخشی از این گزارش در مورد ایران آمده است: «بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی، مذهب رسمی کشور شیعه اثنی عشری است، اما بر طبق قانون اساسی دیگر مذاهب نیز دارای احترام کامل می‌باشند. با وجود اینکه مذاهب زردشتی، مسیحی و یهودی در قانون اساسی ایران به رسمیت شناخته شده‌اند، یوسف ندرخانی، کشیش مسیحی به خاطر عقایدش زندانی و به اعدام محکوم شده است.»

در همین زمینه سوزان جانسون کوک، نماینده ایالات متحده آمریکا در امور آزادی مذاهب، در هنگام معرفی گزارش سالانه در واشنگتن گفت: «گزارش تصریح می‌کند که وضعیت اسفبار آزادی مذاهب در ایران در یک سال گذشته وخیم‌تر نیز شده است.»

در گزارش وزارت خارجه آمریکا همچنین به وضعیت بهائیان در ایران اشاره شده و آمده است: «اقدامات دولت فضایی تهدیدکننده برای مذاهب و پیروان غیرشیعی ایجاد کرده است؛ به ویژه برای بهائیان، دراویش، مسیحیان و یهودیان.»

وزارت خارجه آمریکا با انتقاد از حکومت ایران می‌گوید، جمهوری اسلامی مانع از تحصیل و انجام فعالیت‌های مذهبی بهائیان می‌شود و برخی از رهبران آن‌ها را به حبس‌های طولانی مدت محکوم کرده است.

در این گزارش همچنین از عدم امکان استخدام و اخراج بهائیان از دانشگاه و یا عدم پذیرش آن‌ها در دانشگاه‌های ایران انتقاد شده است. وزارت خارجه آمریکا تخمین زده است که بزرگ‌ترین اجتماع غیرمسلمان در ایران را بهائیان تشکیل می‌دهند و در عین حال تاکید می‌کند که صوفی‌ها و دراویش نیز با جمعیتی در حدود دو تا پنج میلیون نفر از آزادی مورد نظرشان برای انجام فعالیت‌های مذهبی در ایران محروم هستند.

در این گزارش با اشاره به پیروان شیعه مذهب که دیدگاه‌شان با حکومت همخوانی ندارد، تصریح شده است که این افراد نیز مورد تبعیض قرار می‌گیرند و با محدودیت‌های مذهبی روبرو هستند.

افزایش یهودی ستیزی در جهان

در گزارش وزارت خارجه آمریکا همچنین آمده است که در یک سال گذشته بر میزان یهودی ستیزی، بهایی ستیزی و ضدیت با بوداییان در جهان افزوده شده است.

در این زمینه به کشورهایی همچون ونزوئلا و ایران اشاره شده است که در رسانه‌های دولتی خود به اظهارات ضد یهودی می‌پردازند. گزارش وزارت خارجه آمریکا همچنین به وب سایت‌هایی در ایران اشاره کرده است که فاجعه هولوکاست را "افسانه" می‌خوانند و با واکنشی از سوی دولت نیز مواجه نمی‌شوند.

وزارت خارجه آمریکا در عین حال از دولت‌های افغانستان و پاکستان نیز به دلیل عدم موفقیت لازم در بسط آزادی مذاهب انتقاد کرده است. در این گزارش آمده است که به طور نمونه دادگاه‌های افغانستان شهروندان این کشور با گرایش‌های غیراسلامی را طبق قوانین اسلامی محاکمه می‌کنند. در پاکستان نیز تاکنون افرادی به دلیل اهانت به مقدسات به مرگ محکوم شده‌اند. گزارش وزرات خارجه آمریکا همچنین یادآور می‌شود که با وجود تحت فشار و آزار و اذیت قرارگرفتن اقلیت‌های مذهبی در کشورهای یاد شده، عاملان مورد بازخواست قرار نمی‌گیرند.

این گزارش همچنین با انتقاد از کشورهایی نظیر بحرین، روسیه، نیجریه و عراق متذکر می‌شود که دولت‌های این کشور‌ها به محدودیت‌های مذهبی دامن می‌زنند و رواداری اجتماعی را رعایت نمی‌کنند. در گزارش سالانه وزارت خارجه آمریکا از مصر به خاطر فشار بر مسیحیان انتقاد شده است.

وزرات خارجه آمریکا همچنین از برخی از کشورهای اروپایی برای ایجاد محدودیت‌های مذهبی برای مسلمان ساکن در این کشور‌ها انتقاد کرده است. در این میان به کشورهای بلژیک و فرانسه به خاطر ایجاد منع پوشش حجاب اشاره شده است.