منابع دیپلماتیک می‌گویند آخرین گزارش آژانس درباره برنامه بحث‌برانگیز هسته‌ای جمهوری اسلامی که قرار است روز جمعه (۲ خرداد٬ ۲۳ مه) منتشر شود احتمالا تایید خواهد کرد که ایران در حال حرکت هم‌سو با توافق هسته‌ای است و فعالیت‌های هسته‌ای خود را بر اساس برنامه تعیین‌شده تنظیم کرده است.

به گزارش خبرگزاری رویترز٬ دیپلمات‌ها می‌گویند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش ماهانه خود احتمالا تایید می‌کند که ایران در حال تامین نظر جامعه جهانی است و مطابق توافق ژنو در ماه نوامبر ۲۰۱۳ گام‌های لازم را برداشته و زمینه را برای توافق جامع و بلندمدت فراهم کرده است. یکی از دیپلمات‌ها در گفت‌وگو با رویترز تاکید کرده که این گزارش نشانگر تداوم همکاری‌های ایران خواهد بود.

آن‌طور که گفته شده این گزارش همچنین دربرگیرنده اطلاعاتی درباره توافق این هفته ایران با آژانس برای پاسخ‌گویی به دو مساله مهم درباره بررسی‌های دیرینه آژانس پیرامون چاشنی‌های انفجاری برای تولید تسلیحات هسته‌ای است؛ اقدامی که ایران همواره آن را انکار کرده و از همکاری بر سر آن سر باز زده است.

بیشتر بخوانید: توافق ایران با آژانس برای تحقق پنج گام عملی دیگر

به گفته تحلیلگران سیاسی توافق ایران برای رفع ابهامات موجود پیرامون این موضوعات حساس می‌تواند موجب تقویت پژوهش‌های آژانس در این باره شود و می‌تواند حصول توافق جامع و بلندمدت میان ایران و شش قدرت جهانی برای حل‌وفصل بحران هسته‌ای را هم تسهیل کند؛ بحرانی که بیش از یک دهه است که بر نگرانی‌ها درباره احتمال وقوع جنگی دیگر در منطقه خاورمیانه افزوده است.

آمادگی ایران برای همکاری و بیم و امید قدرت‌های غربی

با وجود همکاری‌های ایران٬ قدرت‌های غربی با توجه به پیشینه این کشور در عقب‌نشینی از مواضع سازش‌جویانه٬ امیدهای خود را پررنگ‌تر می‌بینند اما همچنان با دیده تردید به اقدامات جمهوری اسلامی می‌نگرند. تا رفع همه ابهامات و نگرانی‌های موجود و حصول توافق جامع٬ بخشی از این تردیدها به قوت خود باقی خواهد بود.

گفت‌وگوهای ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ربط مستقیمی به مذاکرات مجزای جاری میان ایران و شش قدرت جهانی ندارد. اما این گفت‌وگوها مکمل یکدیگرند و هر دوی آنها بر هراس از اقدامات پنهانی ایران برای تولید تسلیحات هسته‌ای در پوشش برنامه‌های پژوهشی و تولید انرژی متمرکزند.

مقامات آمریکایی بار دیگر تاکید کرده‌اند که رفع نگرانی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ایران امری حیاتی است و در صورت تحقق این امر٬ ایران و شش قدرت جهانی در روز ۲۰ ژوئیه توافق بلندمدت بر سر برنامه هسته‌ای ایران را نهایی خواهند کرد.

روز پنج‌شنبه٬ حسن روحانی٬ رئیس‌جمهور ایران در اجلاس شانگهای اعلام کرد: «مذاکرات در دور اول و در تفاهم موقت ۶ ماهه به نقطه‌ای رسیده که کاملا نشان می‌دهد دو طرف می‌توانند به توافق دست پیدا کنند.» با این همه٬ دیپلمات‌ها می‌گویند هنوز تا حصول توافق نهایی برای پایان دادن به یک دهه بحران بر سر برنامه هسته‌ای ایران راه دراز و پرچالشی در پیش است.