مذاکرات ایران و شش قدرت جهان در حالی امروز جمعه (۱۶ مه/ ۲۶ اردیبهشت) وارد روز سوم می‌شود که گفته می‌شود انتشار گزارش محرمانه‌ی سازمان ملل متحد درباره برنامه موشکی ایران به پیچیده شدن مذاکرات خواهد انجامید.

بر اساس گزارش محرمانه‌ی سازمان ملل که به رؤیت خبرگزاری رویترز رسیده است ایران به رغم کاهش مبادلات غیرقانونی مواد اولیه صنعت موشکی خود که نقض تحریم‌های سازمان ملل را در پی داشت همچنان به توسعه صنایع موشک دوربرد ادامه می‌دهد.

این در حالی‌ست که آمریکا اصرار دارد موضوع موشک‌های دوربرد ایران در مذاکرات هسته‌ای گنجانده شود. ایران این موضوع را مربوط به صنایع دفاعی ایران دانسته و رد می‌کند. آمریکا و متحدان آن در منطقه خاورمیانه می‌گویند که موشک‌های دوربرد ایران توانایی حمل کلاهک‌های هسته‌ای را دارند و خطری برای کشورهای منطقه به شمار می‌روند. آمریکا مایل است که موضوع این موشک‌ها در مذاکرات هسته‌ای مطرح شود.

مذاکرات وین به منظور آماده‌سازی پیش‌نویس توافق جامع هسته‌ای ایران و شش قدرت جهان٬ آمریکا٬ چین٬ روسیه٬ فرانسه و بریتانیا و آلمان برگزار می‌شود. مبنای این مذاکرات توافق اولیه شکل‌گرفته در ۲۴ نوامبر گذشته (۳ آذر ۹۲) در ژنو است. توافق اولیه هسته‌ای از روز ۲۰ ژانویه به اجرا در آمد و مهلت‌شش‌ماهه آن ۲۰ ژوئیه خاتمه می‌یابد. قرار است تا این تاریخ ایران و آمریکا و متحدانش به توافق جامع هسته‌ای دست یابند.

تقاضا برای بررسی موضوع موشک‌های دوربرد

بر اساس گزارش سازمان ملل، ایران از نوامبر گذشته (۲۰۱۳) و پس از توافق اولیه هسته‌ای از تلاش غیرقانونی برای دست‌یابی به مواد مورد نیاز صنایع هسته‌ای و موشکی خود کاسته است. با این‌همه این گزارش می‌افزاید، ایران هیچ نشانه‌ای مبنی بر توقف توسعه‌ی برنامه‌ی موشکی خود بروز نداده است.

هفته گذشته یک مقام ارشد آمریکا خاطرنشان کرد که درباره قابلیت‌های صنایع موشک دوربرد ایران نیز باید در طول مذاکرات بحث شود. وی استدلال کرد که این موضوع در قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل مورد توجه قرار گرفته و گفته شده است ساخت هرگونه موشکی که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای داشته باشد باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد.

ممنوعیت توسعه صنایع موشکی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای سال ۲۰۱۰ در قطعنامه چهارم شورای امنیت سازمان ملل آورده شد. این قطعنامه تندترین قطعنامه سازمان ملل در رابطه با ایران بوده است.

بحث تسلیحاتی بودن احتمالی فعالیت‌های پیشین

به گزارش رویترز یکی دیگر از موضوعات چالش‌برانگیز مذاکرات هسته‌ای با ایران٬ انکار ایران در رابطه با تسلیحاتی بودن هدف برنامه‌ی هسته‌ای کشور است. انکار این‌که ایران هیچ زمانی در پی دستیابی به تسلیحات هسته‌ای بوده به این معناست که ایران از پذیرش و توضیح جزییات روشنگر اقدامات محتمل غیرقانونی خود در گذشته سرباز می‌زند.

رویترز به نقل از یک مقام ایران که حاضر به افشای نامش نیست می‌نویسد که ایران روز چهارشنبه درخواست آمریکا مبنی بر بحث در رابطه با زوایای محتمل نظامی گذشته در پرونده هسته‌ای ایران را رد کرده است. یک مقام آمریکایی در گفت‌وگو با رویترز از اظهارنظر در این‌باره پرهیز کرده و در پاسخ تنها به اظهارات دیگر مقامات ارشد آمریکا که گفته‌اند "هر موضوع" مرتبط به فعالیت‌های هسته‌ای باید برای دست‌یابی به توافق جامع نهایی مورد بحث قرار گیرد اشاره کرد.

روزنامه‌ی اسرائیلی هاآرتص در گزارشی نوشت که کشورهای فرانسه٬ آلمان و بریتانیا درباره ضرورت بحث درباره زوایای محتمل تسلیحاتی فعالیت‌های پیشین هسته‌ای ایران با آمریکا هم‌عقیده‌اند اما روسیه که در برنامه‌های موشکی ایران دخیل است با این موضوع مخالفت می‌کند.

«اختیارات نمایندگان ایران کاهش یافته است»

در حالی دولت حسن روحانی٬ رئیس‌جمهور ایران٬ درگیر چالش‌های متعددی در رابطه با مذاکرات هسته‌ای‌ست که افراد و گروه‌های مخالف دولت در داخل کشور از روند مذاکرات هسته‌ای رضایت ندارند. به گزارش سایت انتخاب٬ یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: «اختیارات نمایندگان ایران در مذاکرات نسبت به دور قبل کاهش یافته و آن ها باید بر مبنایی که برایشان تعریف شده است مذاکرات را پیش ببرند.» (بیشتر بخوانید: خواست نمایندگان مجلس: مناظره تیم جلیلی و ظریف در مجلس)

اسماعیل کوثری با "ضعیف" قلمداد کردن عملکرد ایران در توافق هسته‌ای ابتدایی خواستار آن شد تا "تیم مذاکره‌کننده حساس و دقیق تمامی بندهای توافقات را مورد بررسی قرار دهد تا اشتباهات قبل تکرار نشود."

وی گفت: «نگران آن هستیم که تصمیم اشتباه و عجولانه‌ای دستاوردهای ملت را به باد دهد.» کوثری اظهار داشت: «در صورتی که همان اشتباهات دور مقدماتی تکرار شود مجلس قاطعانه با تیم مذاکره کننده برخورد خواهد کرد.»

این در حالی‌ست که خبرگزاری ایرنا (خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران) از محل مذاکرات به نقل از سایمون گس٬ عضو گروه مذاکره‌کننده بریتانیا٬ نوشت که گفت‌و‌گوها به خوبی پیش می‌رود. در گزارش ایرنا یک عضو هیات مذاکره‌کننده چینی نیز روند مذاکرات هسته‌ای را "بسیار خوب" توصیف کرد.

دولت ایران امیدوار است با نیل به توافق جامع هسته‌ای تحریم‌ها علیه ایران لغو شود.