گزارش موسسه سیپری؛ سال ۲۰۲۳ سال نظامی شدن بیشتر جهان
۱۴۰۳ اردیبهشت ۳, دوشنبه
بر اساس گزارش موسسه "سیپری" در سال ۲۰۲۳ هزینههای نظامی جهان به دو هزار و ۳۰۰ میلیارد یورو رسیده است. کارشناسان سیپری گفتند جهان از هر زمان دیگر ناامنتر شده و به سمت نظامی شدن بیشتر حرکت میکند.
سیپری میگوید جهان به سمت نظامی شدن پیش میرودعکس: U.S. Army/ZUMA Press Wire Service/picture alliance
تبلیغات
موسسه بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم (سیپری) روز دوشنبه ۲۲ آوریل (۳ اردیبهشت) با انتشار گزارش سالانه ۲۰۲۳ از افزایش هزینه نظامی کشورهای جهان خبر داد.
نان تیان یکی از نویسندگان این گزارش میگوید آمریکا، چین و روسیه بیشترین هزینه را برای ارتشهای خود صرف کردهاند. اما در کل جهان نیز رکورد جدیدی در افزایش بودجه نظامی کشورها به ثبت رسیده است.
طبق دادههای سیپری در سال ۲۰۲۳ هزینههای نظامی کشورهای جهان تا دو هزار و سیصد میلیارد یورو افزایش یافته است.
نان تیان محقق سیپری میگوید: «افزایش هزینههای نظامی نشاندهنده بدتر شدن اوضاع در جهان است. کشورها به جای گفتمان و دیپلماسی، بیشتر به قدرت نظامی خود تکیه میکنند و به جای تنشزدایی راه تشدید تنش را انتخاب میکنند و این برای جهان بسیار نگرانکننده است.»
جنگ اوکراین عامل اصلی افزایش بودجه نظامی
در گزارش سیپری به نقش جنگ تجاوزگرانه روسیه علیه اوکراین در نظامی شدن بیشتر جهان اشاره شده است. جنگ اوکراین سب شده است که بسیاری از کشورهای اروپایی عضو ناتو به میزان قابل توجهی بیش از گذشته برای نیروهای نظامی خود سرمایهگذاری کنند.
بر اساس گزارش سیپری آلمان در اختصاص هزینههای نظامی در سال ۲۰۲۳ در رتبه هفتم قرار داشت. اما اگر آلمان طبق برنامهریزی خود به هدف دو درصدی ناتو دست یابد، احتمالاً در آینده در رتبه چهارم جهان قرار خواهد گرفت و بیشترین هزینه نظامی را در اروپای غربی و مرکزی را خواهد داشت.
طبق گزارش سیپری ۱۱ کشور از ۳۱ کشور عضو ناتو در سال گذشته به هدف دو درصدی دست یافتند که چهار کشور بیشتر از سال ۲۰۲۲ بوده است.
در گزارش سالانه سیپری آمده است که روسیه شش درصد و اوکراین ۳۷ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینههای نظامی خود کردهاند.
پیامدهای نظامی شدن جهان
نان تیان، محقق سیپری در ادامه صحبتهای خود درباره پیامدهای افزایش هزینههای نظامی میگوید زمانی که کشورها هزینههای نظامی خود را در کوتاهمدت افزایش میدهند، سایر حوزههای مهم مانند بهداشت و یا تهدیدهای اقلیمی از جمله بحران آب را نادیده میگیرند.
محققان سیپری میگویند سال ۲۰۲۳ گرمترین سالی بوده که بشریت تا کنون تجربه کرده است. آنها توصیه میکنند که دولتها باید بین هزینههای نظامی و غیرنظامی خود تعادل ایجاد کنند.
کارشناسان دورنمای تیرهای برای آینده نزدیک ترسیم میکنند و میگویند در بسیاری از درگیریها چشماندازی برای راه حل سریع وجود ندارد.
نان تیان، محقق سیپری با اشاره به وضعیت نوار غزه تاکید میکند، سرمایهگذاریهای اسرائیل در ارتش این کشور باعث افزایش تنشها و پتانسیل یک درگیری منطقهای بزرگتر در خاورمیانه میشود.
نانتیان از نویسندگان گزارش سال ۲۰۰۳ سیپری دورنمای خوشبینانهای برای آینده جهان ترسیم نمیکند و از جهانی "پرتلاطم و خطرناک" صحبت میکند. او خاطرنشان میکند : «بعید است که اوضاع امنیتی در سال ۲۰۲۴ یا حتی ۲۰۲۵ بهبود یابد. درگیریها از جمله جنگ اوکراین ادامه پیدا خواهد کرد، بنابراین، هزینههای نظامی کشورها هم حداقل در کوتاهمدت افزایش پیدا میکنند.»
انستیتو بینالمللی پژوهشهای صلح، موسوم به "سیپری" یک نهاد مستقل است که سالانه گزارش خود را در ارتباط با صنایع تسلیحاتی، خرید، فروش و صادرات تسلیحات و همچنین مناقشات بینالمللی منتشر میکند. سیپری همچنین همکاری تنگاتنگی با سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا دارد.
گزارش تصویری: با بزرگترین سازندگان تسلیحات جهان آشنا شوید
هر سال بر میزان فروش تسلیحات در سراسر جهان افزوده میشود. رکورد فروش تسلیحات با نزدیک به ۲ هزار میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ شکسته شد. با بزرگترین سازندگان تسلیحات جهان در این گزارش تصویری آشنا شوید.
عکس: Reuters
لاکهید مارتین
کمپانی آمریکایی لاکهید مارتین بزرگترین شرکت سازنده تسلیحات در جهان است. ۸۹ درصد درآمد این کمپانی از طریق فروش تسلیحات بهدست میآید. تولیدات لاکهید مارتین بیشتر در عرصه هوا-فضا است. این کمپانی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۵۳ میلیارد دلار تسلیحات به فروش رساند. عکس: جنگنده اف ۳۵ نیروی هوایی ارتش آمریکا تولید کمپانی لاکهید مارتین
عکس: Reuters
بوئینگ
کمپانی بوئینگ در رتبه دوم فهرست بزگترین تولیدکنندگان جنگافزار در جهان قرار دارد. کل درآمد کمپانی بوئینگ در سال ۲۰۱۹ برابر ۷۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بوده است که از این میزان ۴۴ درصد آن یعنی ۳۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار از طریق فروش جنگافزار بهدست آمده است.
عکس: Krzysztof Kaniewski/ZUMA Wire/picture alliance
نورثروپ گرومن
کمپانی آمریکایی نورثروپ گرومن در زمینه طراحی و تولید تجهیزات جنگافزاری، هواگردها و هواپیماهای جنگنده، کشتی، شناور و ناوهای هواپیمابر، ماهواره، سامانههای دفاع موشکی، رادار و تجهیزات پدافند هوایی فعالیت میکند. ۲۹ میلیارد دلار یا ۸۶ درصد کل فروش این کمپانی در سال ۲۰۱۹ از طریق فروش جنگافزار بهدست آمده است.
عکس: Alan Radecki/U.S. Navy/Northrop Grumman via Getty Images
ریتیان
فروش کمپانی آمریکایی ریتیان "Raytheon" با افزایش ۸ درصدی در سال ۲۰۱۹ روبرو بود. ۸۵ درصد درآمد این کارخانه یعنی ۲۵ میلیارد دلار از محل فروش جنگافزا بوده است. این کمپانی از بزرگترین تولیدکنندگان موشکهای هدایتشونده در جهان محسوب میشود.
عکس: Getty Images/AFP/T. Sloan
جنرال داینامیکس
جنرال داینامیکس یک شرکت صنایع هوا-فضایی و جنگافزاری آمریکایی است که ۶۲ درصد از درآمد خود که بالغ بر ۲۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار میشود را از محل فروش سلاح و جنگافزار کسب میکند. جنرال داینامیکس سازنده جنگنده اف ۱۶ (عکس) است.
عکس: picture-alliance/dpa/Wolfgang Mendorf
آویک
شرکت چینی آویک (Aviation Industry Corporation) بزرگترین تولیدکننده سلاح در چین است. ۳۴ درصد درآمد این شرکت در سال ۲۰۱۹ یعنی ۲۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار از طریق فروش جنگافزار بهدست آمده است. آویک تولیدکننده هواپیما، پهپاد و هلیکوپتر است. عکس: پهپاد Cloud Shadow و موشکهای آن
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
"BAE سیستم"
این شرکت بریتانیایی در سال ۱۹۹۹ از ادغام دو شرکت "بریتیش آئرواسپیس" و "جی ای سی – ماکرونی" تاسیس شد و از آن زمان از بزرگترین کمپانیهای تسلیحاتی جهان و اروپا محسوب میشود. ۹۵ درصد درآمد این شرکت یا ۲۲ میلیارد دلار از طریق فروش جنگافزار بوده است. طراحی و تولید ناو هواپیمابر، تولید زیردریایی و مشارکت در ساخت جنگندههای اف ۳۵ و یوروفایتر از فعالیتهای این کمپانی است.
عکس: Getty Images/AFP/L. Parnaby
"کمپانی CETC "
این کمپانی چینی در حوزه الکترونیک و در عرصه صنایع رادار فعالیت میکند و ۴۶ درصد از درآمد آن که معادل ۱۵ میلیارد دلار است، از طریق فروش صنایع نظامی کسب میشود. این کمپانی در سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۱۷۷ هزار و ۵۰۰ کارمند داشته است. در ماه مه سال ۲۰۲۱ دو شرکت چینی "CETC" و "نورینکو" قرارداد همکاری در پروژههای نظامی به امضا رساندند.
عکس: Dongxu Fang/Costfoto/picture alliance
گروه نورینکو
کمپانی چینی نورنیکو "Norinco" که یکی از تولیدات آن تانک است، از بزرگترین سازندگان و فروشندگان تسلیحات در جهان به شمار میرود. این شرکت ۱۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ سلاح فروخته است. این مقدار ۲۲ درصد فروش این کمپانی را تشکیل میدهد.
عکس: Reuters/J. Lee
ال ۳ هریس تکنولوژی
این کمپانی آمریکایی در سال ۲۰۱۹ از ادغام "گروه هریس" و "ال ۳ تکنولوژی" تاسیس شد و در عرصه صنایع مخابرات نظامی، دید در شب، مراکز الکترونیک فرماندهی و غیره فعالیت دارد. ۱۴ میلیارد دلار یا ۷۷ درصد درآمد این کمپانی مربوط به فروش تسلیحات است.
عکس: Maurizio Gambarini/dpa/picture alliance
یونایتد تکنولوژی
کمپانی آمریکایی یونایتد تکنولوژی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۱۳ میلیارد دلار تسلیحات به فروش رسانده است. این میزان اما تنها ۱۷ درصد از فروش آن را دربرمیگیرد. یونایتد تکنولوژی در سال ۲۰۲۰ با کمپانی ریتیان ادغام شد و اکنون جزو بزرگترین تولیدکنندگان و فروشندگان تسلیحات در جهان محسوب میشود.
عکس: picture-alliance/dpa
لئوناردو
۷۲ درصد درآمد کمپانی ایتالیایی لئوناردو از فروش تسلیحات نظامی بهدست میآید. این کمپانی سالانه بیش از ۱۱ میلیارد دلار اسلحه صادر میکند و در ساخت جنگندههای "یوروفایتر" (عکس) نیز سهیم است.
عکس: DW/Teri Schultz
گروه ایرباس
شهرت کمپانی ایرباس بیشتر به دلیل ساخت هواپیماهای مسافربری است. اما ۱۴ درصد درآمد این شرکت از فروش محصولات نظامی بهدست میآید. ایرباس بیش از ۱۱ میلیارد دلار محصولات نظامی به فروش میرساند اما فروش کل آن ۷۹ میلیارد دلار بوده است. آلمان و فرانسه ۱۱ درصد سهام و اسپانیا نیز ۴ درصد سهام کمپانی را در اختیار دارند.
کمپانی فرانسوی تالس سومین کمپانی تولید و فروش تسلیحات در اروپا است. ۲۶ درصد سهام این کمپانی در اختیار دولت فرانسه است. این کمپانی سالانه ۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو سلاح به فروش میرساند که حدود ۴۶ درصد کل درآمد کمپانی تالس را تشکیل میدهد.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
کمپانی روسی " Almaz-Antey"
۹۸ درصد محصولات این کمپانی روسی که در سال ۲۰۰۲ از ادغام دو شرکت "آلماز آنتی" و "ان پی او الماز" به وجود آمد را تسلیحات تشکیل میدهند. "آلماز-آنتی" با کاهش فروش روبرو بوده و در ردهبندی صنایع نظامی سه رتبه سقوط کرده است. با این حال این کمپانی ۹ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۹ فروش داشته است.
عکس: Imago/Itar-Tass
راین متال
۱۵ کمپانی این گزارش تصویری ۳۰۸ میلیاد دلار از نزدیک به ۲ هزار میلیارد دلار فروش تسلیحات در سال ۲۰۱۹ را کسب کردهاند. شرکت "EDGE" از امارات متحده عربی اولین شرکت یک کشور عربی است که به جمع ۲۵ تولیدکننده و فروشنده اول جنگافزار جهان راه یافته است. از آلمان دو شرکت در لیست ۱۰۰ شرکت اول جهان حضور دارند. شرکت "راینمتال"، سازنده تانک لئوپارد (عکس) با فروش تقریبا ۴ میلیارد دلار یکی از این شرکتهاست.