صورتجلسهای از نشست چهار ساعته ۵۸ تن از مقامات و فرماندهان ارشد سپاه با خامنهای به رسانهها درز کرده که ریزش و تمرد نیروهای حکومتی، بحران مدیریت اعتراضات سراسری و عمق فرسایش سیستم را برملا میکند.
قم - عکس از آرشیوعکس: SalamPix/ABACA/picture-alliance
تبلیغات
گزارشی سری در پارهای رسانهها درج شده که مباحث مطرح در یک جلسه چهار ساعته و ۵۸ نفری متشکل از وزیر اطلاعات، دبیر شورایعالی امنیت ملی، مسئول سازمان بسیج طلاب و روحانیون، فرماندهان ارشد سپاه و نمایندگان ولی فقیه را با حضور علی خامنهای علنی میکند.
از قرار این نشست اواسط دی ماه و در حاشیه مراسم سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی برگزار شده و حاضران، تحلیل خود از شرایط امنیتی کشور در جریان اعتراضات سراسری را بیان کرده و هشدارهایی دادهاند.
در خلاصه ۴۴ صفحهای صورتجلسه که در وبسایت "ایران وایر" منتشر شده، مقامات در حضور رهبر جمهوری اسلامی به "بحران" و "تمرد" در صفوف نیروهای انتظامی و سپاهی اذعان میکنند.
به طور نمونه، غلامعلی رشید، فرمانده قرارگاه مرکزی "خاتمالانبیا" گفته است که از زمان اعتراضات تا نیمه دی، دستکم سه مرتبه شاهد تمرد از دستور و اقدام خودسرانه بوده است؛ مثل هدف گرفتن اهدافی در تهران با آتش توپخانه، از جمله هدف قرار دادن "بیت رهبری".
صورتجلسه همچنین حاوی اظهارات حسن حسنزاده، فرمانده "سپاه محمد رسولالله تهران بزرگ" است که به ناتوانی نهادهای امنیتی برای پیشبینی عمق اعتراضات اذعان کرده و گفته که بعضی از سربازان وظیفه یا کادرهای نظامی سپاه، به جای انجام فرامین مافوق، "نگاهشان به خیابان بود."
سایر مقامات نیز به عدم تمکین نیروها و حتی مشارکت آنها در اعتراضها اشاره کردهاند. سرهنگ احسان خورشیدی، فرمانده "سپاه ناحیه امام حسین کرج" گفته که چند سرباز وظیفه و یک ستوان، سهمیه انبار سپاه استان البرز را بین مردم فقیر کرج تقسیم کردند و حتی اعضای خانوادههای افسران ارشد به معترضان پیوسته و بازداشت شدهاند.
ریزش نیروهای وفادار
طبق سند درز کرده، فرمانده "سپاه فجر" فارس نیز بحران عقیدتی در نیروهای استان و استعفای بیش از دو هزار نفر تا میانه دی ماه را تایید کرده است. فرمانده "سپاه روحالله" استان مرکزی هم گفته که اعتقاد نیروهایش به نظام نصف شده است: «نیروی تحت امر من روبرویم سر صف صبحگاهی میایستد، اعتراض میکند، بازداشت میشود، دادگاهی میشود اما خم به ابرو نمیآورد.»
عبدالله حاجی صادقی، نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران نیز گفته است که در بخشهای مختلف این نیروی نظامی آمارهایی بین ۱۲ تا ۶۸ درصد ریزش گزارش شده است.
محمدی شاهرودی، مسئول سازمان بسیج طلاب و روحانیون نیز از یک "اَبَر بحران" در میان نیروهای تحت امر خود و تضادهای اعتقادی نزد آنها یاد کرده و گفته که در کلاسهای حوزه علمیه بحث اصلی، "رفتار نظام و شکل قوانین کشور و شرعی بودن اقدامات نهادهای امنیتی علیه معترضان است."
بنا بر سند مربوطه، حاضران در جلسه گفتهاند که دامنه دستگیریها در خانوادههای سپاهی به قدری زیاد بوده که به چالش بین بدنه و فرماندهان منجر شده است. فرمانده توپخانه سپاه قدس از جمله گفته است: «چطور نیروی تحت امر من در جبهه جمهوری اسلامی عليه كفر و باطل میتواند عملی درست و دقيق و… داشته باشد زمانی که همسر، خواهر، برادر يا پدر او در بازداشت خودمان است؟»
ظاهرا خامنهای پس از استماع این گزارشها از رئیس قوه قضاییه خواسته زمینه آزادی بخشی از بازداشتشدگان را به شرط امضای ندامت نامه فراهم کند. مرور مواضع او از نیمه دوم دی به بعد میتواند مؤید چنین نشستی باشد زیرا لحن خامنهای در ملاقاتها و سخنرانیهای بعد از آن نسبت به معترضان و شرایط کشور تغییر کرد.
او در ماه آذر گفته بود: «این چهار نفر اغتشاشگر، یا غافلند یا جاهلند یا بیاطلاعند یا تحلیل بد به آنها داده شده، یا تعدادی هم مزدورند. دشمن اصلی آنجا است، مبارزه اصلی آنجا است.» او اما ۱۴ دی یعنی یک روز پس از دیدار مورد بحث گفت: «اینها بچههای خودمانند، دخترهای خودمانند.»
بحران نفوذ و نارضایتی در سپاه قدس
شبکه "ایران اینترنشنال" علاوه بر این، سندی دریافت کرده که بیانگر هشدار یکی از فرماندهان سپاه قدس مبنی بر فرسودگی نیروهای این نهاد و خطر فروش اطلاعات به اسرائیل است. رحیم نوعی اقدم در نشست مقامات ارشد با خامنهای گفته که نیروهای تحت امر در مناطق مرزی اسرائیل و بلندیهای جولان "مسائل عقیدتی و مشکلات خانوادگی" دارند و اعتراضات در کشور نیز آنها را با تضاد روبرو کرده است: «لو رفتن طرحهای عملیاتی و پیشدستیهای نیروهای اسرائیل در تلهگذاری عملیاتی و داشتن اطلاعات و کد رمزها تعیین شده برای عملیات قدرت نیروهای ایران را کاهش داده است.»
گزارش نشست مقامات ارشد نظام با خامنهای نخست در کانال تلگرام "وقت آزادی" منتشر شده و بسیاری رسانهها نیز این صورتجلسه را مستقیما دریافت و بازنشر کردهاند. در عین حال، شماری از تحلیلگران و کاربران نسبت به ساختگی بودن سوژه و "تلهگذاری" جمهوری اسلامی برای رسانهها و مخالفان هشدار دادهاند.
دویچه وله امکان راستیآزمایی این گزارش را ندارد و نمیتواند محتوای این سندها را مستقلا تایید کند. دستگاههای رسمی و رسانههای داخلی ایران در این باره سکوت کردهاند.
آنچه جنبش "زن، زندگی، آزادی" در ایران تغییر داد
دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی جنبش "زن، زندگی، آزادی" را "اغتشاش" خواند و پس از سرکوب خشن، پایان آن را اعلام کرد. در این مجموعه شاهد تصاویری از زنان ایرانی هستیم که نشانگر تن ندادن آنها به حجاب اجباری است.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
با قتل ژینا مهسا امینی پس از بازداشت توسط گشت ارشاد در روز سهشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۱، جنبشی در ایران به راه افتاد که در تاریخ این کشور بیسابقه است. "زن، زندگی، آزادی" به شعار تحولخواهی و برگذشتن از جمهوری اسلامی تبدیل شد.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
جنبش "زن، زندگی، آزادی" از همان روز نخست با سرکوب، گلوله، بازداشت و شکنجه دهها هزار نفر از معترضان پاسخ داده شد. گرچه دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی اجازه انتشار هیچ آماری در این زمینه را نداده، اما محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه، در روز ۱۵ اسفند خبر "عفو" بیش از ۸۰ هزار نفر توسط رهبر جمهوری اسلامی را داد.
عکس: Fatemeh Bahrami/AA/picture alliance
منابع حقوق بشری شمار کشتهشدگان خیزش انقلابی "زن، زندگی آزادی" را از روز ۲۶ شهریور تا ۲۰ دی، ۵۲۰ نفر اعلام کردند که در میانشان ۷۰ کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال دیده میشوند. ۱۰۹ نفر از بازداشتشدگان نیز در معرض خطر اعدام قرار دارند.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
جمهوری اسلامی اعتراضات را "اغتشاش" و معترضان را "اغتشاشگر" نامید و مسئولیت هیچ یک از کشتهشدگان را برعهده نگرفت. نهادهای امنیتی و رسانههای وابسته به آنها برای بسیاری از کشتهشدگان پروندهسازی کردند و علت مرگ آنان را "خودکشی"، "سقوط از بلندی"، "مصرف کنسرو ماهی مسموم" و یا "مسموم شدن به دلیل مصرف الکل" اعلام کردند.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در سارایوو گفت: «در اغتشاشات، پلیس به سمت احدی شلیک نکرده و هیچکس در ایران بر اثر شلیک پلیس یا برخورد پلیس و یا نیروهای امنیتی کشته نشد، بلکه برعکس به دلیل بهکارگیری سلاح گرم و سرد توسط عوامل خارجی که وارد ایران شدند یا افرادی که تحت تاثیر قرار گرفتند، بیش از ۶۷ نیروی پلیس در ایران به شهادت رسیدهاند، بدون اینکه شلیکی کنند یا از سلاح گرم استفاده کنند.»
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
در مقابل همه سرکوبها و انکارها، بر شمار زنانی که جنبش "زن، زندگی، آزادی" موجب شکستن ترس آنها از "حجاب اجباری" شد، افزوده گردید.
عکس: Morteza Nikoubazl/NurPhoto/picture alliance
اینک هر روز پیشنهادی از سوی یکی از ارگانها و مقامات جمهوری اسلامی برای برخورد با این زنان ارائه میشود. موسی غضنفرآبادی، رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، از طرحی ویژه خبرداد و گفت: «در این طرح با کشف حجاب، کارت ملی شخص مسدود میشود و تا زمانی که فرد بیحجاب، جریمه بیحجابیاش را پرداخت نکند، همه خدمات اجتماعی او مثل امکان بهرهبردن از سیستم بانکی کشور و… را از او میگیریم.»
عکس: Michinari Nishida/AP/picture alliance
در هفتههای اخیر حتی در برخی از شهرهای ایران رستورانها و داروخانههایی که به زنان بیحجاب خدمات ارائه کردند نیز پلمب شدند.
عکس: Vahid Salemi/AP/picture alliance
برخی ظاهر شدن زنان در معابر عمومی بدون حجاب را "قانون شکنی" میخوانند، زیرا به موجب تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.»
عکس: Arne Immanuel Bänsch/dpa/picture alliance
پس از اعتراضات اخیر محمدصالح هاشمی گلپایگانی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر جمهوری اسلامی، "قوانین نامساعد" را علت اصلی به سامان نرسیدن بحث عفاف و حجاب دانست و خبر از طرحی جدید داد و گفت: «ما در طرح جدید حجاب، جرم کشف حجاب را به تخلف تخفیف دادهایم.»
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
منتقدان میگویند: «در طول تاریخ بشر، قوانین زیادی وضع شدهاند که اشتباه بوده و بعدا لغو شدهاند». زمانی بردهداری قانونی بود، تفکیک نژادی در نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی قانون بود و در آلمان نیز به مدت ۱۲۳ سال همجنسگرایی طبق پاراگراف ۱۷۵ قانون جزا، جرم محسوب میشد. این قانون اما در سال ۲۰۰۲ میلادی لغو و همه احکام صادره بر مبنای آن "نقض" شد.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
در ۴۴ سال تاریخ جمهوری اسلامی میلیاردها تومان بودجه صرف شده و ۲۶ دستگاه قانونگذار و اجرایی متولی و موظف به اجرای باصطلاح "حجاب و عفاف" بودند. تصاویر این روزهای خیابانهای شهرهای ایران اما موید شکست سیاست "حجاب اجباری" است.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
به گفته مسیح علینژاد، فعال حقوق زنان: «حجاب اجباری، دیوار برلین جمهوری اسلامی است». این دیوار با جنبش "زن، زندگی، آزادی" ترکهای سختی برداشته است.
عکس: Rouzbeh Fouladi/ZUMA Press/picture alliance
علیرغم همه فشارها و سرکوبها، ایجاد رعب و وحشت، اسیدپاشی و حمله با گاز سمی به مدارس دخترانه، باز هم زنان ایران شجاعانه به جمهوری اسلامی نه میگویند.