سفارتخانه مجازی آمریکا از روز سه‌شنبه (۶ دسامبر/ ۱۵ آذر) شروع به کار کرد. ایرانیان نمی‌توانند به این "سفارتخانه" تردد کنند، اما می‌توانند با مراجعه به سایت آن به دو زبان فارسی و انگلیسی اطلاعات کافی درباره شیوه تقاضای روادید سفر به ایالات متحده و همچنین تحصیل در دانشگاه‌های آن دریافت کنند. به علاوه هدف سایت آن است که سیاست کنونی ایالات متحده در قبال ایران را برای ایرانیان توضیح دهد، تا "دیدگاهی از آن خود" داشته باشند.

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، در پیامی ویدیویی به مناسبت گشایش سفارتخانه مجازی خطاب به ایرانیان گفته است: «از موقعی که روابط سیاسی میان ایالات متحده و ایران قطع شد، ما فرصت‌های مهمی را برای گفت‌وگو با شما از دست داده‌ایم». او افزوده است: «این پایگاهی برای ماست تا آزادانه با همدیگر ارتباط برقرار کنیم، به راحتی و بدون بیم درباره ایالات متحده، سیاست‌های ما، فرهنگ ما و مردم آمریکا با هم گفت‌وگو کنیم».

وزیر امور خارجه آمریکا در اواخر ماه اکتبر در گفت‌وگو با برخی از رسانه‌های فارسی‌زبان از تصمیم کشورش مبنی بر راه‌اندازی سفارتخانه مجازی برای ایرانیان سخن گفته بود. این خبر واکنش تند مقامات جمهوری اسلامی را به دنبال داشت.

نقش و عملکردهای "سفارتخانه مجازی"

وزارت امور خارجه ایالات متحده در معرفی "سفارتخانه مجازی" توضیح داده است که این سایت نمی‌تواند جای خالی یک سفارتخانه واقعی را پر کند، اما در شرایط کنونی "می‌تواند چونان پلی میان مردم ایران و آمریکا" عمل کند. در سایت خطاب به مردم ایران آمده است: «از قطع روابط میان دو کشور، مردم ما از تماس مستقیم با ایرانیان محروم شدند و هزاران پیوندی که روزانه میان مردم دو کشور وجود داشت از بین رفت».

در سایت توضیح داده شده است که آمریکا نسبت به برخی از رفتارهای جمهوری اسلامی احساس نگرانی می‌کند و امیدوار است که برای این نگرانی‌ها راه حلی یافت شود. گفته شده است که ایالات متحده به ویژه برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران، خود را به ارتباط و تفاهم با مردم ایران متعهد می‌بیند.

در اوایل سال جاری وزارت خارجه آمریکا برای ارتباط با شهروندان ایران در شبکه‌های اجتماعی مانند "فیسبوک" و "تویتر" به زبان فارسی حساب کاربری راه انداخته بود. گفته شده است که استقبال بالای مراجعان ایرانی از سایت‌های یادشده، زمامداران ایالات متحده را به راه‌اندازی "سفارتخانه مجازی" تشویق کرده است.

سایت "سفارتخانه مجازی" بیش از هر چیز برای اطلاع‌رسانی به شهروندان ایرانی راه‌اندازی شده است و بیشتر خدمات اطلاعاتی یک سفارتخانه را عرضه می‌کند. این سایت همچنین به ایرانیان امکان می‌دهد تا نظراتشان را درباره مواضع و سیاست‌های ایالات متحده به اطلاع مقامات آمریکایی برسانند.

سایت "سفارتخانه مجازی" همچنین به برخی از موضع‌گیری‌های مهم مقامات ایالات متحده داده است، از جمله به گفت‌وگوی اخیر هیلاری کلینتون با رسانه‌های فارسی‌زبان و سخنرانی باراک اوباما، رئیس جمهوری، به مناسبت فرا رسیدن عید نوروز و تبریک آن به ایرانیان.

ایرانیانی که مایل به تحصیل در آمریکا هستند می‌توانند درباره شرایط تحصیل در دانشگاه‌های ایالات متحده و نحوه اخذ ویزای تحصیلی اطلاعات کافی کسب کنند. شهروندان ایران برای تقاضای ویزای سفر به آمریکا باید مانند گذشته به صورت حضوری به کنسولگری‌های ایالات متحده در منطقه مراجعه کنند.

روابط دیپلماتیک میان ایران و ایالات متحده از زمان حمله "دانشجویان پیرو خط امام" به سفارتخانه آمریکا در تهران در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ قطع شده است. طی ماجرایی که جمهوری اسلامی آن را "تسخیر لانه جاسوسی" نامید، شمار ۵۲ دیپلمات و کارمند سفارتخانه از نوامبر ۱۹۷۹ تا ژانویه ۱۹۸۱ به مدت ۴۴۴ روز به گروگان گرفته شدند.

تا کنون نمایندگی سوئیس در ایران نقش حافظ منافع آمریکا را ایفا کرده است.

AA/PB