اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از روز دوشنبه (یک مارس / ۱۰ اسفند) در وین گردهم می‌آیند. در این نشست، از جمله، به برنامه‌های هسته‌ای ایران پرداخته خواهد شد. گزارش اخیر آژانس، مبنای کار خواهد بود. یکی از بارزترین تفاوت‌های این گزارش با گزارش‌های قبلی، لحن تندی‌ست که با آن به برنامه‌های هسته‌ای تهران پرداخته شده است.

در این گزارش که نخستین صورت وضعیت برنامه‌های اتمی ایران در زمان مدیریت یوکیا آمانو در این نهاد است، جمهوری اسلامی به تلاش برای ساخت کلاهک هسته‌ای متهم شده است. در آستانه نشست شورای حکام، لحن یادشده باز هم در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. خبرگزاری رویترز روز یکشنبه (۲۸ فوریه / ۹ اسفند) از وین و به نقل از "دیپلمات‌های غربی" گزارش داد که آمانو ممکن است لحن شدید خود را در نشست شورای حکام نیز حفظ کند؛ موضوعی که می‌تواند به تنگ‌ترشدن حلقه تحریم‌ها علیه تهران بیانجامد. موافقان چنین سیاستی، از جمله آلمان، امیدوارند که چین و روسیه، به‌عنوان اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل و مخالف تشدید تحریم‌ها، نیز در مواضع خود تجدید نظر کنند.

البته ایران پس از انتشار گزارش اخیر آژانس، آمانو را به‌عنوان مدیری بی‌تجربه در آژانس و بازیچه‌ی دست غربی‌ها دانست. جمهوری اسلامی در واکنش به گزارش یادشده، اعلام کرد که مدیرکل جدید آژانس کار خود را به تازگی آغاز کرده و هنوز در قدوقواره‌ی محمدالبرادعی، مدیرکل پیشین نیست. دیپلمات‌های غربی، در مقابل، رویکرد عمل‌گرایانه یوکیا آمانو در پیگیری ابعاد نظامیِ احتمالیِ برنامه‌هایِ هسته‌ای تهران را می‌ستایند. یک دیپلمات ارشد غربی بر این عقیده‌است که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید آزادانه و بدون فشار تمام توان خود را صرف تنها یک هدف کنند: واقعیت.

۳۵ کشور عضو شورای حکام در نشست هفته آینده خود در وین، پیرامون تصمیم تهران برای تغلیظ ۲۰ درصدی اورانیوم نیز رایزنی خواهند کرد. نگرانی‌ها از این تصمیم به این دلیل است که اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد را می‌توان در فرایندی حداکثر چند ماهه به غلظت ۹۰ درصد رساند و با آن بمب اتمی ساخت.

سخنان رهبر جمهوری اسلامی در آستانه نشست شورای حکام

از سوی دیگر، آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان روز یکشنبه خود بار دیگر بر موضع هسته‌ای تهران، اهداف صلح‌آمیز آن و وابستگی آژانس تأکید کرد. وی که به نوشته ایرنا، در دیدار با وزیر امور خارجه، مسئولان وزارت امور خارجه و سفیران و ر‌ئیسان نمایندگی‌های جمهوری اسلامی در خارج از کشور سخن می‌گفت، «برخی اقدامات و گزارش‌های آژانس» را نشانه «عدم استقلال این سازمان بین‌المللی» دانست.

به گفته وی، آژانس در مورد پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی، تحت تأثیر آمریکا و متحدانش قرار دارد و«این‌گونه اقدامات یک جانبه، اطمینان به آژانس و سازمان ملل متحد را از بین می‌برد و برای آبرو و حیثیت این مجامع بین‌المللی نیز بسیار بد است.»

خبرگزاری ایرنا به نقل از رهبر جمهوری اسلامی می‌افزاید: «با وجود همه این فشارها، جمهوری اسلامی ایران در زمینه فناوری هسته‌ای پیشرفت‌های زیادی داشته است و تا هر جا هم که لازم باشد، پیشرفت خواهد کرد تا در این عرصه علمی و فناوری به خودکفایی برسد.»

از اتهام تا تهدید

اما اتهام عدم استقلال آژانس تنها موضوعی نیست که در آستانه نشست روز دوشنبه در وین در رسانه‌ها بازتاب یافته است. یک مقام ارشد نظامی ایران در همین روز (یکشنبه) مدعی شده است که جمهوری اسلامی می‌تواند کشورهای اروپایی را با اهرم انرژی تحت فشار قرار داده و هر نقطه‌ای را در منطقه با موشک‌های خود هدف بگیرد. به گفته حسین سلامی، جانشین جدید فرمانده سپاه پاسداران، «ایران روی ۵۰ درصد انرژی دنیا ایستاده و اگر اراده کند، اروپا زمستان را در سرما به سر می‌برد.»

خبرگزاری فارس، علاوه بر این، به نقل از سلامی در کرمان می‌نویسد: «امروزه موشک‌های ما هر نقطه دلخواه را که توطئه‌گران حضور دارند، هدف قرار می‌دهند و در همه زمینه‌ها کشور در حال ترقی است.»

بخش عمده‌ای از گاز اروپا را روسیه تأمین می‌کند. این کشور، به‌عنوان مثال زمستان گذشته، به دلیل اختلاف با اوکراین بر سر بهای گاز صادراتی، مدتی شیرهای گاز به سمت اروپا را بست. این اقدام روسیه اروپا را به فکر منابع انرژی جایگزین انداخت. مذاکرات کشورهای اروپایی برای انتقال گاز حوزه دریای خزر به قاره سبز، از جمله اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از تکرار تجربه‌های تلخ پیشین است. گاز کشورهای حوزه دریای خزر قرار است در قالب پروژه‌ای به نام "نابوکو"، با خط لوله‌ای از راه ترکیه به اروپا بیاید.

تا کنون بارها شایعه‌هایی پیرامون احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران منتشر شده است. جمهوری اسلامی سال گذشته موشک‌هایی را آزمود که گفته می‌شود توانایی هدف‌قراردادن اسرائیل را دارند.