پنجاه سال پیش در چنین روزی مارتین کوپر، مهندس شرکت موتورولا برای نخستین‌بار از تلفن همراه رونمایی کرد. تلفن‌های همراه در این مدت، تحولات بسیاری را تجربه کرده‌‌اند و زندگی بشر با ظهور این اختراع به کلی دگرگون شده است.
پنجاه سال پیش در سوم آوریل ۱۹۷۳، گوشی تلفن همراه برای نخستین بار نمایش داده شد.
مارتین کوپر، مهندس موتورولا در ابتدا قرار بود که این اختراع را در یک برنامه تلویزیونی صبحگاهی معرفی کند. اما از قرار معلوم، برنامه‌ساز تلویزیونی، این اختراع را چندان قابل بحث و مهم نمی‌دانست و این دعوت را لغو کرد.
بلافاصله برنامه‌ای رادیویی پیدا شد که می‌خواست این اختراع را به عموم مردم معرفی کند و برای این منظور از کوپر برای مصاحبه دعوت کرد. کوپر دعوت را پذیرفت اما اعلام کرد که این مصاحبه را در خیابان انجام می‌دهد چون از این طریق می‌تواند به مردم نشان دهد که تماس تلفنی با یک گوشی بدون سیم، تا چه حد به انسان آزادی عمل می‌دهد.
گوشی تلفن همراهی که کوپر در مقابل هتل هیلتون، واقع در خیابان ششم نیوریوک معرفی کرد البته شباهت زیادی به گوشیهای امروزی نداشت. این گوشی تلفن همراه، در واقع دستگاهی بزرگ به ابعاد ۲۵ سانتی‌متر و با یک آنتن در قسمت بالا بود.
وزن این تلفن بیش از یک کیلوگرم بود و باتری آن تنها می‌توانست برای ۲۵ دقیقه مکالمه دوام بیاورد. البته این مساله چندان مهم نبود چون کمتر کسی قادر بود یک تلفن یک کیلوگرمی را به مدت ۲۵ دقیقه در دستانش نگاه دارد.
مارتین کوپر امروز ۹۴ ساله است و نخستین تماس تلفنی را که با استفاده از این گوشی برقرار کرد به خوبی به خاطر می‌آورد. او می‌گوید، دفترچه تلفنم را از جیبم بیرون آوردم و شماره جوئل انگل، همکارم در آزمایشگاه رقیب یعنی بل که روی این فناوری کار می کرد را پیدا کردم.
در کمال تعجب در آن روز خود جوئل جواب تلفن را داد و نه منشی‌اش. کوپر می‌گوید: «من گفتم: سلام، جوئل! این مارتین کوپر است. من از یک تلفن همراه با شما تماس می‌گیرم، یک تلفن همراه واقعی - یک تلفن قابل حمل شخصی.»
شرکت بل در آن زمان، بیشتر بر روی توسعه تلفن‌های تعبیه شده در خودرو تکیه می‌کرد، تلفن‌هایی که در آن زمان اختراع شده بودند و شبکه‌های تلفن همراه برای آن در برخی از شهرهای بزرگ ایالات متحده نیز وجود داشت. دستگاه موتورولا اما نخستین دستگاه تلفن همراهی محسوب می‌شد که امکان حمل آن وجود داشت.
کوپر می‌گوید مردم نیویورک در آن روز با تعجب به دستگاه تلفن عجیبی که سیم و کابل نداشت نگاه می‌کردند و به شدت تحت تاثیر قرار گرفته بودند.
با وجود این ، تا زمانی که این فناوری در عمل وارد بازار شود حدود ۱۰ سال طول کشید. در سپتامبر سال ۱۹۸۳، نخستین سیستم و زیرساخت مربوط به گوشیهای تلفن همراه در شیکاگو آماده شد و پس از آن، واشنگتن‌دی‌سی دومین شهری بود که برای استفاده از تلفن همراه مناسب بود. از این پس بود که خرید تلفن همراه ممکن شد. اما نخستین تلفن‌های همراه تنها امکان استفاده محدود در شبکه یک شهر را داشتند.
شاید باورش سخت باشد اما نخستین گوشی تلفن همراه یعنی DynaTAC 8000X که از نظر ظاهری شبیه به همان طرح اولیه گوشی تلفن همراه ۱۰ سال پیش کوپر بود، ۴۰۰۰ دلار قیمت داشت. در تبلیغات تجاری آن روزها بر این نکته تاکید می‌شد که به زودی بازرگانان از گوشی تلفن همراه استفاده خواهند کرد و در آینده‌ای نزدیک، استفاده از موبایل به همان اندازه عادی می‌شود که ساعت دیجیتالی یا ماشین حساب جیبی یا رایانه عادی شده است.
امروزه گوشیهای تلفن همراه، همزمان نقش رایانه و ماشین‌حساب و ساعت و خیلی چیزهای دیگر را بازی می‌کنند. تلفن‌های همراه به ندرت فقط برای تماس تلفنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه مردم در سراسر دنیا با کمک گوشیهای تلفن همراه، اینترنت‌گردی می‌کنند، از اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند، پیامک می‌فرستند و برای یکدیگر عکس و فیلم ارسال می‌کنند.
کوپر ۹۴ ساله می‌گوید داستان تلفن همراه به همین‌جا ختم نمی‌شود. به باور او، بزرگترین دستاورد شبکه تلفن همراه، افزایش کارایی انسان است: «اگر همه تلفن همراه داشته باشند، فقر از میان خواهد رفت و دیگر بهانه‌ای برای گرسنه‌ماندن هیچکسی در جهان وجود نخواهد داشت.»
تلفن همراه چهل‌ساله شد
بسیارند کسانی که زندگی بدون تلفن همراه را ناممکن می‌دانند. اکنون تلفن همراه مهم‌ترین یار دائم بسیاری از مردم جهان گشته و حوزه فعالیت خود را به سرعت توسعه می‌دهد.
عکس: TAUSEEF MUSTAFA/AFP/Getty Images
اولین تلفن همراه جهان
مارتین کوپر، معاون شرکت موتورولا، یکی از بزرگترین شرکت‌های چندملیتی آمریکا، در سال ۱۹۷۳ نخستین تلفن همراه جهان را معرفی کرد. این تلفن همراه که "دینا تک" (Dynamic Adaptive Total Area Coverage) نام داشت ۱۰ سال بعد آماده فروش شد. این تلفن وزنی زیر یک کیلو داشت و قیمت‌اش ۴۰۰۰ دلار بود. تلفن همراه از آن زمان تاکنون راهی طولانی را طی کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa
رهبری ایران وابسته به تلفن‌های همراه
روزنامه همشهری آنلاین روز ۱۴ فروردین ۱۳۹۲ اعلام کرد که بیش از ۶۸ میلیون اشتراک تلفن همراه در ایران وجود دارد. تلفن همراه دیگر امری بسیار ضروری برای شهروندان این کشور شده است. گرچه حاکمیت به شدت از این فناوری جهانی بهره می‌برد، اما نگران شیوع این تلفن‌ها نزد شهروندان است. محمد محمدی گاپایگانی، رئیس دفتر آیت‌الله علی خامنه‌ای و محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران.
عکس: AP
استفاده مخالفان از تلفن‌های همراه در ایران
تلفن‌های همراه وسیله‌ای بسیار مناسب برای انتقال داده‌ها در مناسبت‌های مختلفی چون برخوردها با نیروهای امنیتی و تظاهرات هستند. تظاهراتی در ایران و اهمیت تلفن‌های همراه.
عکس: AP
آغازی سخت
هفتاد سال پیش وزن تلفن‌های همراه اولیه حدود ۱۱ کیلوگرم بود و تنها می‌توانست در منطقه‌ای محدود تماس برقرار کند. به خاطر مخارج سنگین آن این تلفن‌های اولیه تنها در دسترس سیاست‌مداران و کارفرمایان بود.
عکس: Museum für Kommunikation Frankfurt
آغاز کار تلفن‌های جیبی
در سال ۱۹۸۹ تلفن‌های کوچک‌تر جیبی به بازار راه پیدا کردند. این تلفن‌ها را که شرکت موتورولا "میکروتک" نام نهاده بود بازوبسته می‌شدند. به این ترتیب نسل‌های بعدی تلفن‌های کوچک همراه به بازار راه یافتند.
عکس: picture-alliance/dpa
استخوان
در تابستان سال ۱۹۹۲ دوره تلفن‌های همراه دیجیتال آغاز شد. به این ترتیب امکان تلفن به کشورهای دیگر نیز مهیا شد. اما دستگاه‌های تلفن نیز از نظر فناوری تکمیل‌تر شدند. مدل "موتورولای جهانی دوست‌داشتنی ۳۲۰۰" که آن را "استخوان" می‌نامیدند به نسبت آن زمان بسیار کوچک بود. این نخستین تلفن همراهی بود که دو گیگابایت ظرفیت داشت.
عکس: Telekom
پیروزی بزرگ: ارسال پیامک تلفنی
در سال ۱۹۹۴ امکان ارسال پیامک (SMS: Short Message Service) نیز از راه تلفن همراه میسر گشت. این تکنیک در ابتدا برای خبررساندن شرکت‌ها نسبت به وضعیت خطوط ارتباطی به مشتریان در نظر گرفته شده بود، اما پس از چندی مهم‌ترین مورد استفاده از تلفن همراه پس از تلفن کردن شد. در پایان سال ۲۰۱۲ در جهان در هر دقیقه ۱۵ میلیون اس ام اس ردوبدل شد.
عکس: DW/Brunsmann
پیامک تلفنی در ایران
در ایران استفاده از سرویس پیامک تلفنی اولین بار در سال ۱۳۸۱ به بهره‌برداری رسید و به سرعت رایج شد. آمار مخابرات ایران نشان می‌دهد که روزانه بیش از ۲۲ میلیون پیامک در ایران ردوبدل می‌شود. البته این رقم در اعیاد و مناسبت‌های خاص بیشتر می‌شود. مناسبت‌ها بسیار گوناگون‌اند.
عکس: Entekhab.ir
تولید انبوه تلفن همراه
ارائه تلفن همراه از طرف شرکت‌های گوناگون از سال ۱۹۹۷ افزایش شدیدی یافت. ایجاد کارت‌های اعتباری برای تلفن همراه و به بازار آمدن تلفن‌های مدل کشویی به رونق تلفن‌های همراه و افزایش فروش آن انجامید.
عکس: picture-alliance/dpa
اینترنتی شدن تلفن‌های همراه
تلفن همراه شرکت چند ملیتی نوکیا مدل ۷۱۱۰ که در سال ۱۹۹۹ به بازار آمد نخستین تلفنی بود که می‌توانست بدون سیم به شبکه اینترنت وصل شود. با این اقدام امکان دسترسی از راه تلفن همراه به شبکه اینترنت میسر شد.
عکس: imago
تلفن همراه برای جوانان
جوانان با اشتیاق فراوان به تلفن همراه می‌نگرند و آن را وسیله‌ای برای ارتباط‌های فوری و همچنین تفریح و سرگرمی می‌دانند. دیگر کمتر جوانی در شهرهای بزرگ وجود دارد که دسترسی به تلفن همراه نداشته باشد.
عکس: Fotolia/bonninturina
کامپیوترهای کوچولو
فناوری صنعت تلفن همراه به شدت توسعه می‌یافت. به تدریج رنگ به تلفن‌های همراه راه یافت، امکان پخش موزیک، شنیدن رادیو و دیدن ویدئو در این دستگاه‌های کوچک بوجود آمد. دسترسی به اینترنت بسیار تسهیل گشت و قرار است تا چند سال دیگر دیدن تلویزیون در تلفن همراه نیز به استاندارد تلفن همراه اضافه شود.
عکس: Telekom
مدل‌های زیبا
شرکت موتورولا در سال ۲۰۰۴ مدلی از تلفن‌های همراه خود را که به دوربین عکاسی نیز مجهز بود به بازار روانه کرد. این تلفن‌ها نه به خاطر امکاناتی جدید، بلکه به خاطر زیبایی خیره‌کننده‌شان مشهور بودند. ۵۰ میلیون از این مدل تلفن‌های همراه به فروش رفتند.
عکس: Getty Images
دوره آی‌فون
کنسرن وسایل الکترونیکی اپل، در سال ۲۰۰۷ میلادی با ارائه آی‌فون به بازار انقلابی در تلفن‌های همراه بوجود آورد. آی‌فون صفحه کلید ندارد و از صفحه حساس لمسی بهره می‌گیرد که می‌توان با آن تایپ کرد، شماره گرفت و برنامه‌های گوناگون مبتنی بر وب و سیستم‌عامل را اجرا کرد. آی‌فون نخستین تلفن همراهی است که فرمان‌های مختلف در آن به راحتی اجرا می‌شوند.
عکس: imago
تلفن‌های همراه آینده
نسل چهارم تلفن‌های همراه (LTE) در راه است. قرار است تلفن‌های خانه، محل کار و اتوموبیل با این فناوری با هم مرتبط شوند. همچنین قرار است پرداخت بدهی‌ها از راه تلفن همراه توسعه یابد و فرمان دادن به این تلفن‌ها از راه حرکت چشم امکان‌پذیر شود.
