روز شنبه پنجم بهمن، ۲۵ ژانویه، سازمان حفاظت محیط زیست میزبان هنرمندان، تشکل‌های زیست محیطی، نماینده سه وزارت خانه نیرو، نفت، صنعت، معدن و تجارت و جامعه دانشگاهی بود. این افراد برای امضای "میثاق جامعه مدنی با مسئولان برای داشتن آسمان آبی" به این سازمان رفته بودند.

چهره‌های سرشناسی مانند مه‌لقا ملاح، ملقب به "مادر محیط زیست ایران"، کامبیز نوروزی، حقوقدان، صادق زیباکلام، جامعه‌شناس و منیژه حکمت، فیلمساز در این همایش حضور داشتند.

هریک از این افراد در این همایش نظرات خود را در مورد مسئله محیط زیست و موقعیت پرخطر آن در ایران ابراز کردند. درپایان این همایش نیز میثاقی برای "داشتن آسمان آبی" به امضای حاضران رسید.

حمیدرضا میرزاده خبرنگار حوزه محیط زیست در ایران که خود دراین همایش شرکت داشته به دویچه‌وله گفت که این گردهمایی در ادامه‌ی فراخوانی بود که چندی پیش از سوی چهره‌های سرشناس اعلام شد. اوایل دی ماه سال جاری گروهی از فعالان عرصه فرهنگ و هنر در فراخوانی از مردم دعوت کردند که با چشم‌پوشی از دریافت یارانه، مبلغ آن را برای فعالیت‌های زیست محیطی اهدا کنند.

به گفته آقای میرزاده، برگزاری همایش میثاق جامعه مدنی با مسئولان، گام دوم این طرح بوده است. این فعال محیط زیست می‌گوید که بحث‌های عمده مطرح‌شده در این نشست حول محیط زیست انسانی و حفظ آن در سکونت‌گاه‌ها و شهرها بود.

سهم شهروندان در حفاظت از محیط زیست

نکته مهم دیگری که در همایش روز شنبه بیشتر بر آن تاکید شده، مسئولیت شهروندان برای حفظ محیط زیست بوده است.

حمیدرضا میرزاده می‌گوید: «نکته‌ی خوب دراین همایش این بود که درباره‌ی مسئولیت فردی شهروندان در زمینه آلودگی هوا و حفاظت از محیط زیست صحبت شد و من فکر می‌کنم در این میثاق نکته مهمی بود. این که ما در کار فعالیت‌های مدنی‌مان عمدتاً صحبت‌مان سر این است که دولت باید این کار را انجام دهد و مطالبه از دولت است. بنابراین چون بیشتر مطالبه‌ها‌مان دولتی است، معمولاً هم با واکنش‌های منفی روبرو می‌شود و عموماً به جایی نمی‌رسد. ولی این بار هم مطالبه از دولت بود و هم مطالبه اجتماعی در کار بود».

آقای میرزاده به عنوان نمونه به کسانی اشاره کرد که حتی در روزهای آلوده نیز با خودروی تک سرنشین در شهر تردد می‌کنند و عنوان کرد که در این همایش راهکارهایی برای آگاه‌سازی محیط زیستی شهروندان ارائه شده است.

به عنوان نمونه اینکه از شهروندان خواسته شده یک روز در هفته با وسیله نقلیه عمومی تردد کنند یا سالی یک درخت بکارند و کارهایی از این دست.

این خبرنگار محیط زیست تاکید کرده که به نظر شرکت‌کنندگان این همایش، نباید منتظر ماند تا آگاه‌سازی نیز از سوی دولت انجام پذیرد بلکه باید با کار میدانی، این دانش را در میان مردم رواج داد.

به عقیده حمیدرضا میرزاده مطالبه از دولت تنها بخشی از مسئولیت اجتماعی شهروندان است و نه همه آن.

پیشنهاد وزارت محیط زیست

مه‌لقا ملاح از اولین زنان فعال محیط زیست در این همایش پیشنهاد تشکیل وزارتخانه محیط زیست را مطرح کرد. به عقیده وی اگر وزیر محیط زیست داشته باشیم، دیگر کسی جرات فعالیت ضد محیط زیستی نخواهد داشت.

حمیدرضا میرزاده اما با این پیشنهاد مخالف است. او تصریح می‌کند که سازمان حفاظت محیط زیست از نظر جایگاه قانونی و سازمانی، بالاتر از وزارت‌خانه‌ها قرار دارد چرا که وزارت‌خانه‌ها مقام اجرایی دارند اما سازمان محیط زیست مقام نظارتی دارد بنابراین ناظر باید در یک سطح بالاتر از مجری قرار داشته باشد تا بتواند کار نظارتی‌اش را به درستی انجام دهد.

این خبرنگار حوزه محیط زیست معتقد است مشکل سازمان حفاظت از محیط زیست دراین است که نهادها و سازمان‌های دولتی به عناوین مختلف سعی کرده‌اند تا قدرت نظارتی این سازمان را از آن بگیرند.

آقای میرزاده برای مثال می‌گوید: «ما یک بند قانونی داریم که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند و مختار است هر پروژه‌ی ‌عمرانی، صنعتی و هر فعالیتی را که تشخیص دهد مخرب محیط زیست است و برای محیط زیست ضرر دارد، بدون ذکر دلیل متوقف کند. این یک بند قانونی‌ست که مجلس شورای اسلامی هم تصویب‌اش کرده. اما این بند در عمل هیچ وقت اجرا نمی‌شود. قدرت نظارتی از سازمان حفاظت محیط زیست گرفته شده، حالا یا با فشارهای سیاسی، یا با لابی‌های پشت پرده‌ای که انجام می‌شود، این قدرت از این سازمان گرفته شده، تا جایی که این سازمان در پرداخت حقوق کارمندان خودش هم به مشکل برخورده است».

او به عنوان پیشنهاد جایگزین، خروج سازمان محیط زیست از حیطه دولت را پیشنهاد می‌کند و می‌گوید: «من فکر می‌کنم راه برون‌رفت از این ماجرا بازگرداندن قدرت سازمان حفاظت محیط زیست به‌‌عنوان یک ناظر است. وگرنه وزارتخانه حتی همین قدرت اندک را هم از دست می‌دهد. اگر قرار باشد جایگاه سازمان حفاظت محیط زیست تغییر کند، باید از دولت خارج شود. یعنی یا برود زیر نظر قوه قضاییه یا کلاً برود زیر نظر رهبری، یعنی به یک نهاد بسیار مستقل بدل شود که بتواند قدرت داشته باشد».