فوتبال، تبعیض، خشونت، تجاوز جنسی، ایدز... از جمله موضوعهایی هستند که در فیلم آلمانی "تمبا" مطرح میشوند. ینس لمان، دروازهبان مشهور باشگاه اشتوتگارت، در این فیلم به عنوان مربی تیم جوانان آفریقای جنوبی بازی کرده است.
ینس لمان با تمبا و مربی تیم جوانان آفریقای جنوبیعکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
تبلیغات
در بحبوحهی برگزاری مسابقات جهانی فوتبال در آفریقای جنوبی، فیلم سینمایی "تمبا" که در این کشور ساخته شده، با استقبال بیسابقهی آلمانیها روبرو شدهاست. موفقیت این فیلم آلمانی تنها به خاطر قهرمان آن "تمبا" که یازده سال دارد، نیست. ینس لمان، دروازهبان مشهور باشگاه اشتوتگارت نیز در پرفروششدن آن، سهم بسزایی دارد: چون لمان در این فیلم به عنوان مربی تیم جوانان فوتبالیست آفریقای جنوبی به "تمبا" کمک میکند، به آرزوی دیرین خود برسد.
داستان فیلم
با اینحال فیلم "تمبا"، با پایان خوشی به آخر نمیرسد، هرچند قهرمان آن، سرشار از نیرو، امید و خوشبینی است. تمبا ولی برای این که با زندگی با بدبینی روبرو شود، دلایل بسیاری دارد. در واقع سرگذشت این قهرمان ۱۱ ساله، مجموعهای از فقر، بیماری، خشونت و تجاوز جنسی است:
تمبا در دهکدهای به نام "اوستکپ"، با مادر و خواهر خود (نومتا) زندگی میکند. پدرش، وقتی تمبا هنوز کوچک بوده، راهی "شهر" شده تا کاری بیابد و هزینهی خانواده را تأمین کند. او پس از ترک ده، دیگر هرگز از خود خبری نمیدهد. برعکس مادر تمبا، پس از اینکه از کمکهای مالی همسرش ناامید میشود، به شهر میرود و بهطور مرتب برای آنان پول میفرستد. این پول، ولی در وضعیت اسفبار زندگی تمبا و نومتا تغییری ایجاد نمیکند، چون لوتاندو، مرد بیکار و الکلیای که جای پدر تمبا را در خانهی آنان گرفته، پول رسیده را هر بار "با شیشههای مشروب تاخت میزند." لوتاندو، ایدز هم دارد. وقتی این مرد در صدد تجاوز به نومتا برمیآید، تمبا از او دفاع میکند و هر دو روانهی پایتخت میشوند تا مادر را بیابند... در این زندگی سخت وپرفلاکت و غیرانسانی تنها تسلای تمبا بازی در یک تیم فوتبال محلی است و رویاپردازی دربارهی آیندهای سرشار از خوشبختی و موفقیت...
رویا یا واقعیت؟
اولین نمای فیلم تمبا با بازی همین "پابرهنههای محلی" آغاز میشود: در کنار زمین خاکی ورزش، دیگی سر چراغ میجوشد؛ تکههای موز در روغن جوشان بالا و پائین میروند. زمستان است و تمبا که در آغاز فیلم هشت سال دارد، پابرهنه با چند جوان همسن خود دنبال توپی میدود. پس از بازی، نوبت رد و بدل کردن آرزوهاست. تمبا میگوید: «من دوست دارم، یک بازیکن عالی بشم، یک قهرمان...» دوستش میگوید: «من هم همینطور! خیال میکنی، توی این دنیا اصلاً کسی هست که به فکر ما باشد؟»
اشتفانی سیکولت، کارگردان فیلم "تمبا"عکس: Zeitsprung Entertainment
بله، جان یاکوبس، مربی سفید پوست فوتبالی که به اینجا و آنجا سفر میکند تا "استعدادهای پنهان" را کشف کند. نقش این مربی ناجی را ینس لمان، دروازهبان مشهور باشگاه اشتوتگارت، که در ماه مه امسال با جهان فوتبال وداع گفت، بازی میکند. او در بارهی فیلم "تمبا" میگوید: «این فیلم مسائل و مشکلات آفریقای جنوبی را بیپرده به نمایش در میآورد.»
نیروی امید
اشتفانی سیکولت (Stefanie Sycholt)، کارگردان فیلم نیز با همین نیت، "تمبا" را بر اساس رمانی به همین نام از نویسندهی آلمانی هلندیتبار، لوتز فان دیجکس (Lutz van Dijks) ساخته است. این کارگردان ۴۷ ساله که در آفریقای جنوبی به دنیا آمده، برای فیلم خود ساختاری ساده و بیپیرایه برگزیده است؛ داستانی پرفراز و نشیب که در خطی مستقیم و در متن طبیعتی سحرآمیز جریان دارد و بیش از هرچیز بر واقعیت استوار است؛ واقعیتی سخت، پیچیده، اندوهبار و ناعادلانه که تنها با نیروی امید تحملپذیر میشود؛ نیرویی که "تمبا" از آن سرشار است؛ معنای اسم او، امید است.
برای دیدن نماهای فیلم و خواندن داستان آن روی نشانهی » کلیک کنید:
تمبا، پسرک هشتسالهای است که با مادر (ماندیسا) و خواهرش (نومتا) زندگی پرمشقتی را در دهی دورافتاده میگذراند. پدر خانواده، برای یافتن کار روزی از ده میرود و دیگر از خود خبری نمیدهد...عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
نانآور خانواده، مادر (ماندیسا) تنها و سیوپنج سالهاست. او زمانی معلم بوده، ولی پس از چندی بیکار شده و در آغاز فیلم به عنوان کارگر در مزرعهای کار میکند...عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
تنها سرگرمی و تفریح تمبا در این گوشهی دورافتادهی فقرزده، بازی فوتبال با پای برهنه در خاک و ُخل و با دروازهای بدون تور است...عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
با اینحال تمبا همیشه بهانهای برای جشن گرفتن مییابد؛ به ویژه وقتی ُگل میزند و تیمش برنده میشود....عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
مشکلات خانوادهی تمبا، هنگامیکه لوتاندو (۴۰ ساله) به زندگی ماندیسا وارد میشود، افزایش مییابد. او الکلی و بیکار است و به خواهر تمبا (هشت ساله)، نومتا هم "چشم دارد". تمبا از رابطهی بین مادرش و لوتاندو چندان راضی نیست. روزی که ماندیسا هم برای یافتن کار به کیپتاون میرود، روز عزای تمباست. چون مسئولیت نگاهداری از نومتا هم به دوش او میافتد؛ مسئولیتی که اجرای آن با حضور لوتاندو چندان ساده نیست: او شبی که مست کرده به قصد تجاوز به سراغ نومتا میرود. تمبا با شنیدن صدای تقلاهای خواهر از خواب بیدار میشود و به کمک او میشتابد. نومتا فرار میکند، تمبا ولی به چنگ لوتاندوی مست میافتد و مورد تجاوز قرار میگیرد...عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
خواهر و برادر ناگزیر عازم شهر میشوند تا مادر خود را که تنها آدرسی از او در دست دارند، بیابند ...عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
تمبا و نومتا برای اولین بار با "شهر" آشنا میشوند و در گوشهی پرتی از کوچهپسکوچههای آن، "زاغهی" مادر را مییابند: ماندیسا، نحیف و بیمار در گوشهای افتاده و در حال مرگ است...عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
تمبا و نومتا مادر را به بیمارستان میرسانند. دکترها بیماری او را پس از آزمایشهای بسیار تشخیص میدهند: ایدز. تمبا برای یافتن کار و تأمین مخارج بیمارستان نیاز به پول دارد. از اینرو به سراغ مربی تیمی که یک بار او را هنگام بازی فوتبال دیده و تحسین کرده، میرود: جان یاکوبس، مربی سفید پوست فوتبالی که به اینجا و آنجا سفر میکند تا "استعدادهای پنهان" را کشف کند. نقش این مربی ناجی را ینس لمان، دروازهبان مشهور باشگاه اشتوتگارت بازی میکند. یاکوبس، تمبا را در تیمش میپذیرد و برای بازی در آن به او پول هم میدهد...عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
ماندیسا در گفتوگویی با فرزندانش، فاش میکند که در اثر مقاربت با لوتاندو به بیماری ایدز مبتلا شده است. نومتا، خواهر تمبا که از ماجرای تجاوز به تمبا از سوی لوتاندو باخبر است، به او اصرار میکند، برای آزمایش ایدز به بیمارستان مراجعه کند.عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
تمبا توصیهی خواهر را میپذیرد و به بیمارستان میرود. در این میان تیم جوانان جان یاکوبس، به مرحلهی نهایی مسابقات کشوری دست مییابد. تمبا به عنوان بازیکن رزرو همواره در بازیها شرکت میکند. روزی که به او خبر میدهند، به ایدز ( HIV مثبت ) مبتلا شده، روزی است که قرار است، آخرین مسابقه اجرا شود. در حین بازی ناگهان یکی از بازیکنان مجروح میشود و تمبا به جای او به میدان فرستاده میشود... او در آخرین دقایق، ُگل میزند: تیم جوانان یاکوبس برنده میشود...عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
جان یاکوبس (لمان) از این که تیمش برنده شده، خوشحال است.عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
تمبا در کنفرانس رسانهای پس از بازی شرکت میکند و از جمله از شرایط دشوار زندگی و بیماری خود میگوید: «من HIV مثبتم، ولی حاضر نیستم به اینخاطر خجالت بکشم. من در بچگی مورد تجاوز قرار گرفتهام و نمیخواهم به این دلیل که این بیماری میتواند مرا بکشد، شرمسار باشم.»عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH
مسئولان تیم جوانان جان یاکوبس (لمان در وسط)عکس: Zeitsprung Entertainment GmbH