یونسکو، ارگان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، اعلام کرد که خشونت با خبرنگاران در سراسر جهان افزایش یافته است. در گزارش یونسکو آمده است که خبرنگاران در خطرند و در کشورهای مختلف جهان ربوده، دستگیر و شکنجه میشوند.
تبلیغات
یونسکو، نهاد آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، روز دوشنبه (۸ آبان / ۳۰ اکتبر) در شهر بن آلمان اعلام کرد که ۹۳۰ خبرنگار از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ میلادی در کشورهای مختلف جهان کشته شدهاند.
یونسکو این آمار را در ارتباط با روز جهانی "پایان مصونیت عاملان جرم و جنایت علیه گزارشگران" (دوم نوامبر) منتشر کرده است. در آمار منتشرشده از طرف یونسکو آمده است که تنها در سال گذشته میلادی (۲۰۱۶) ۱۰۲ خبرنگار در جهان کشته شدهاند.
افغانستان و مکزیک خطرناکترین کشورها برای خبرنگاران
بر پایه این آمار افغانستان و مکزیک خطرناکترین کشورها برای خبرنگاران در سال گذشته میلادی بودهاند. در هر یک از این دو کشور ۱۳ خبرنگار کشته شدهاند. پس از افغانستان و مکزیک یمن با ۱۱ مورد، عراق با ۹ مورد و سوریه با ۸ مورد قرار گرفتهاند.
آخرین مورد کشته شدن یک خبرنگار که با اعتراضهای جهانی نیز مواجه شد، مرگ دافنه کاروآنا گالیتسیا، خبرنگار افشاگر مالتی بود که در پی انفجار بمبی که زیر خودروی او تعبیه شده بود، کشته شد. پسر این روزنامهنگار دولت مالت را به دست داشتن در قتل مادرش متهم کرده است.
تحقیق ناکافی برای پیگیری قتل خبرنگاران
یونسکو اعلام کرده که تنها ده درصد از پروندههای مربوط به مرگ خبرنگاران از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ به پایان رسیده و مجرم یا مجرمان این پروندهها شناخته شدهاند. در آمار یونسکو همچنین آمده است که در سال گذشته میلادی ۹۴درصد قربانیان خبرنگاران محلی بودهاند.
ولفگانگ شولتس، عضو هیئت مدیره کمیسیون یونسکو در آلمان، در این باره گفت: «قتل خبرنگاران، دستگیری خودسرانه آنها، شکنجه، ارعاب و پیگرد آنها باید متوقف شود و خلافکاران در دادگاه به سزای اعمال خود برسند.»
عضو هیئت مدیره کمیسیون یونسکو در آلمان در ادامه گفت که تنها ده درصد از عاملان قتل خبرنگاران شناخته و محکوم میشوند و این رقم بسیار کم است. او گفت: «تنها با مطبوعات آزاد میتوان افکار عمومی را بازتاب داد.»
وقتی آزادی اندیشه و مطبوعات جانمایه آثار فیلمسازان میشود
در بسیاری از کشورهای جهان روزنامهنگاران و خبرنگاران با فشار، سرکوب و سانسور روبرو هستند. سوژه آزادی اندیشه و مطبوعات تا کنون بارها جانمایه آثار سینماگران و مستندسازان بوده است.
عکس: Getty Images/AFP/P. Lopez
"همه مردان رئیسجمهور"
"همه مردان رئیسجمهور" (محصول ۱۹۷۶) به کارگردانی آلن جی پاکول شاید معروفترین اثر سینمایی در باره نقش و آزادی مطبوعات باشد. در این فیلم داستین هافمن (چپ) و رابرت ردفورد (راست) دو خبرنگار جسور و ورزیدهای هستند که جنجال سیاسی "واترگیت" را که به استعفای رئیس جمهور نیکسون انجامید، افشا میکنند. این فیلم با تنها ۸ و نیم میلیون دلار بودجه ساخته شد، اما بیش از ۷۰ میلیون دلار فروش داشت.
عکس: Warner Bros./dapd
"مردم علیه لری فلینت"
سال ۱۹۹۶ فیلم "مردم علیه لری فلینت"، به کارگردانی میلوش فورمن، به نمایش درآمد. این فیلم داستان لری فلینت را روایت میکند که در دهه هفتاد میلادی در تلاش بود با انتشار عکسهای جنجالیتر در نشریهاش،"هاسلر" گوی سبقت را از نشریه "پلیبوی" برباید. او البته در جریان این تلاشها دشمنان زیادی پیدا کرد و کارش به دادگاه کشیده شد. پیروزی او در دادگاه از گامهایی بود که در راه دفاع از آزادی بیان برداشته شد.
عکس: Imago
"شب بخیر و موفق باشید"
فیلم "شب بخیر و موفق باشید" (محصول ۲۰۰۵) ماجرای کشمکش ادوارد مورو، خبرنگار معروف رادیو و تلویزیون با جوزف مککارتی، سناتور آمریکایی را روایت میکند. این فیلم که جرج کلونی آن را کارگردانی کرده، با بودجهای بالغ بر تنها ۷ میلیون دلار ساخته شد،اما بیش از ۵۶ میلیون دلار فروش داشت. این فیلم از جمله نامزد دریافت جایزه اسکار برای بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه تألیفی و بهترین کارگردانی بود.
عکس: Kinowelt
"برمه وی جی"
فیلم "برمه وی جی" (Burma VJ)، مستندی است که آن را آندرس اوسترگارد، فیلمساز دانمارکی ساخته است. این مستند به فیلمهای خبری در باره رویدادهای خشونتآمیز سال ۲۰۰۷ در میانمار میپردازد که با اعتراضات مردمی علیه رژیم نظامیان در این کشور همراه بود. در آن زمان خبرنگاران خارجی شبکههای تلویزیونی از میانمار اخراج شدند و تنها فیلمهایی که پنهانی تهیه شده بودند، به خارج از مرز میانمار راه یافتند.
عکس: flickr/Steve Rhodes
"صداهای ممنوعه"
باربارا میلر، فیلمساز سوئیسی در مستند "صداهای ممنوع" (محصول ۲۰۱۲) سرگذشت سه وبلاگنویس از کوبا (یوانی سانچز)، چین (زنگ جیان) و ایران (فرناز سیفی) را روایت میکند که میکوشند با تلاشهای خود به سرکوب آزادی بیان و آزادی مطبوعات در کشورهایشان اعتراض کنند و برای رسیدن به این هدف حتی جان خود را به خطر میاندازند.
عکس: Das Kollektiv
"ماجرای اشپیگل"
در سال ۱۹۶۲ نشریه معروف آلمانی "اشپیگل" گزارشی درباره قابلیتهای دفاعی آلمان منتشر کرد. این گزارش چنان خشم فرانس یوزف اشتراوس، وزیر دفاع وقت آلمان را برانگیخت که او با اعمال نفوذ تفتیش دفتر این نشریه و بازداشت کارکنان اشپیگل را عملی ساخت. این برخورد که حملهای به آزادی مطبوعات محسوب میشد، با اعتراضات گسترده مردمی همراه بود. فیلم "ماجرای اشپیگل" داستان این کشمکشها را روایت میکند.
عکس: Bild: BR/Wiedemann & Berg Film
"کادر به کادر"
آلکساندریا بومباخ و مو سکارپلی در مستند خود که "کادر به کادر" (محصول ۲۰۱۵) نام دارد، نسلی جدید از خبرنگاران عکاس در افغانستان را همراهی میکنند و تلاشهایی چهار عکاس را روایت میکنند که میکوشند با زبانی آزاد و تصاویر خود به رویدادهای افغانستان بپردازند؛ کشوری که سالهای زیاد عکاسی در آنجا حتی ممنوع بود.
عکس: Film Fprout
"لبه تیغ"
یکی از برندگان دوازدهمین دور از جایزه بینالمللی بابز دویچه وله در سال ۲۰۱۶ در مستند خود، "لبه تیغ" وضعیت خطرناک وبلاگنویسان و نویسندگان منتقد در بنگلادش را نشان میدهد.
عکس: Quelle Youtube
عکس 81 | 8
سازمان یونسکو همچنین به افزایش موردهای ربوده شدن، دستگیری و شکنجه خبرنگاران اشاره کرده و بر این نظر است که این موردها به خصوص در کشورهای عربی افزایش یافته است.
سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۴ بعد از تلاشهای سازمانها و نهادهای مدافع حقوق روزنامهنگاران، روزی را برای پررنگکردن جرم و جنایت علیه گزارشگران رسانهای وارد تقویم رسمی خود کرد.
دلیل انتخاب تاریخ ۲ نوامبر این است که در چنین روزی دو گزارشگر "رادیو فرانسه" هنگام انجام وظایف حرفهای خود در کشور مالی کشته شدند، اما عاملان قتل آنها همچون بسیاری از جنایتهای دیگر علیه اهالی رسانه، هرگز بازخواست و مجازات نشدند.