گرسنگی و سوءتغذیه پیش از بروز بحران اقتصادی جهانی نیز در جهان سوم رو به رشد بود. مواد خام ارزان‌تر شده‌اند، اما قیمت خوراک بالا رفته است.نماینده‌ی سازمان امدادی “اکسفام“ در آلمان می‌گوید، خطری در نیمه‌ی دوم سال جاری در کمین جمعیت کشورهای رو به توسعه است که می‌توان نام "بحران گرسنگی" را به آن داد. به نقل از سازمان تغذیه‌ی جهانی، هر جهش شوک‌‌آور در قیمت ‌مواد خوراکی می‌تواند وضع گرسنگان را وخیم‌تر سازد.

بازگشت بحران تغذیه

یک کارشناس کشاورزی در بانک جهانی از بحران تغذیه یا سوءتغذیه در سطح جهان می‌گوید. به عقیده‌ی این کارشناس، افزایش بهای گندم، ذرت و سایر اقلامی که خوراک پایه‌ی جمعیت کشورهای فقیر را تشکیل می‌دهند، شرایط نگران کننده‌ای ترسیم می‌کند.

اطلاعات ارائه شده از سوی سازمان خواربار جهانی نشانگر این هستند که قیمت مواد خوراکی در کشورهای رو به توسعه از سال گذشته بالا رفته‌اند. طبق آمار، این افزایش بها در ماه‌های قبل ترمیم نشده و برخی اقلام ضروری، گران‌ترهم شده‌اند. این در حالی است که نرخ پاره‌ای فرآورده‌های کشاورزی در بازار آزاد طی ۱۲ ماه گذشته، کاهش قابل توجهی داشته است.

به‌طور نمونه، قیمت ذرت در پاناما به نسبت سال گذشته در ماه فوریه، ۲۲ درصد گران‌تر شده، در حالی‌که در همین فاصله‌ی زمانی، شاخص سهام خرید و فروش مواد خام بیش از ۳۰ درصد تنزل کرده است. نرخ برنج وارداتی به کنگو دو برابر شده، حال آن‌که شاخص داد و ستد برنج، به یک سوم کاهش یافته است. خریداران برنج در فیلیپین، ماده‌ی اصلی خوراک خویش را ۲۰ درصد گران‌تر از از ماه فوریه‌ی سال گذشته تهیه می‌کنند.

بحران انسانی

رشد قیمت‌ها، دلایل چندی دارد. به نظر کارشناسان سازمان خواربار جهانی، نقش محوری به شکنندگی پول بسیاری کشورهای فقیر باز‌می‌گردد که ارزش خود را در برابری با دلار، هرچه بیشتر از دست می‌دهند. نرخ واردات مواد خوراکی به دلار است، زیرا دلار شاخص ارز داد و ستد بین‌المللی است.

یک دلیل دیگر، افزایش بهای کود در سطح جهان است که این خود منجر به کم‌حاصلی زمین‌های کشاورزی می‌شود. بسیاری از کشورهای فقیر از پیامدهای گرم شدن زمین، آسیب‌های جدی دیده‌اند. خشکی بیش از حد خاک یا شستشوی املاح خاک در پی سیل، زمین‌های بسیاری کشورها را عقیم کرده و این در نهایت، وابستگی آنها به واردات را بیشتر می‌کند.

احتمال می‌رود که ذخیره‌ی ارزی بسیاری کشورهای فقیر برای خرید و واردات مواد خوراکی گران، به اندازه‌ی کافی نباشد. بر این اساس، رئیس بانک جهانی از کشورهای غنی درخواست کرده که صندوق ویژه‌ای برای کمک به کشورهای رو به توسعه دایر کنند تا به این وسیله جلوی دگردیسی بحران مالی به بحرانی انسانی و سیاسی را بگیرند.

مشکل گرسنگی، موضوع اصلی اجلاس سال گذشته سران کشورهای جهان بود. در این اجلاس مبلغ ۱۲،۳ میلیارد دلار بودجه برای صندوق ویژه‌ی تغذیه اختصاص داده شد. اما این مبلغ در قیاس با بسته‌های بیلیون دلاری اختصاص یافته برای نجات اقتصاد، بسیار نازل جلوه می‌کند. به نقل از مسئولان سازمان امدادی "اکسفام"، تاکنون تنها مبالغ بسیار کمی از همین صندوق به حساب نهادهای امدادی واریز شده‌اند.