جمهوری اسلامی ظاهرا برای کمک به دولت ونزوئلا که برای تامین سوخت مورد نیاز کشور با مشکلات زیادی روبروست، بار دیگر یک محموله بزرگ سوخت راهی آب‌های آمریکای جنوبی کرد.

این اقدام که پیشتر نیز گاهی با موفقیت و گاهی با ناکامی انجام شده هدف دیگری را نیز دنبال می‌کند؛ نادیده گرفتن تحریم‌های ایالات متحده که اقتصاد هر دو کشور را به ورشکستگی نزدیک کرده است.

خبرگزاری بلومبرگ شنبه پنجم دسامبر به نقل از منابع آگاه گزارش داد که بزرگترین ناوگان نفتکش‌های حامل سوخت از ایران به مقصد ونزوئلا شامل ۱۰ کشتی می‌شود.

در این گزارش به میزان سوختی که با این کاروان حمل می‌شود اشاره‌ای نشده است. ایران پیش از این با پنج کشتی در مجموع یک و نیم میلیون و با چهار کشتی حدود یک میلیون بشکه سوخت به ونزوئلا ارسال کرده بود.

کمک ایران به صادرات نفت ونزوئلا؟

بلومبرگ از قول یک منبع آگاه که نامش فاش نشده می‌گوید قرار است بخشی از این کاروان در راه بازگشت نفت خام فوق سنگین ونزوئلا را برای عرضه به بازار جهانی حمل کند. این در حالی است که ایران به خاطر تحریم‌ها برای فروش نفت خودش هم با محدودیت‌های شدیدی روبروست.

ایران با وجود تحریم‌های آمریکا اردیبهشت ماه سال جاری موفق شده یک و نیم میلیون بشکه بنزین به ونزوئلا صادر کند اما محموله دوم که اندکی بیش از یک میلیون بشکه بود توسط آمریکا توقیف شد.

دولت نیکلاس مادورو که با اعتراض‌های داخلی و بحران اقتصادی روبروست بیش از پیش به کمک جمهوری اسلامی نیاز دارد زیرا روسیه و چین به عنوان دیگر کشورهای حامی ونزوئلا نیز تمایلی به همکاری با آن به بهای نقض تحریم‌های آمریکا ندارند.

ونزوئلا دارای بزرگترین منابع نفت خام جهان است و زمانی از صادرکنندگان مهم نفت به آمریکا بود. سوءمدیریت، ناکارآمدی و فساد گسترده ونزوئلا را به یکی از کشورهای جهان با بالاترین میزان تورم تبدیل کرده و تحریم‌های آمریکا بر شدت بحران افزوده است.

پالایشگاه‌های فرسوده و کمبود بنزین

پالایشگاه‌های ونزوئلا نیز اغلب فرسوده‌اند و به دلیل عدم سرمایه‌گذاری، تولید داخلی به شدت کاهش یافته و فقط بخش کوچکی از بنزین مورد نیاز را تامین می‌کند.

کمبود بنزین، به خصوص در دو سال گذشته به یکی از معضلات جدی ونزوئلا تبدیل شده و گزارش‌های فراوانی از صف‌های طولانی مقابل پمپ بنزین‌ها و درگیری و زد و خورد بر سر سوخت حکایت دارد.

در حال حاضر ایران تنها کشوری است که به طور علنی به صادرات سوخت به ونزوئلا، گرچه با دشواری‌های زیاد ادامه می‌دهد.

به نوشته بلومبرگ، نفت‌کش‌های حامل سوخت ایران برای پنهانکاری اغلب نام خود را تغییر می‌دهند، سیستم سیگنال‌دهی را در بخش بزرگی از مسیر خاموش می‌کنند و در بسیاری از موارد به جای عبور از کانال سوئز که نظارت بیشتری بر کشتی‌ها اعمال می‌شود مسیر طولانی‌تر دور زدن قاره آفریقا را انتخاب می‌کنند.

یک منبع آگاه به این خبرگزاری گفته ایران وعده داده در تعمیر و بازسازی پالایشگاه گاردون ونزوئلا همکاری کند. این منبع می‌گوید دو سال پیش یک شرکت چینی ابراز تمایل کرده بود این کار را انجام دهد اما بعدا منصرف شد.

ظاهرا ایران در سال جاری خورشیدی برای تعمیر دو پالایشگاه با ونزوئلا همکاری کرد اما یکی از آنها پس از مدتی دوباره از کار افتاد. بسیاری از پالایشگاه‌های ونزوئلا را شرکت‌های آمریکایی و اروپایی ساخته‌اند و تعمیر آنها بدون تجهیزات غربی ساده نیست.

تجارت طلا با بنزین و تجهیزات

منابع خبری اردیبهشت امسال گزارش داده‌اند یک هواپیمای شرکت ماهان‌ایر بعد از حمل تجهیزاتی برای تعمیر تأسیسات پالایشگاهی ونزوئلا، ۹ تن طلا (معال ۵۰۰ میلیون دلار) به ایران حمل کرده است. بنابر گزارش‌ها، ماهان‌ایر که در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار دارد ظرف یک هفته چندین پرواز به ونزوئلا انجام داده است.

خرداد ماه امسال پس از انتشار خبرهایی در مورد حرکت چند نفتکش حامل بنزین ایران به سمت ونزوئلا برخی رسانه‌ها از قول یک مقام دولت دونالد ترامپ گزارش دادند که ایالات متحده برای جلوگیری از این کار که نقض تحریم‌ها محسوب می‌شود، چند ناو جنگی به دریای کارائیب اعزام می‌کند.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی همان زمان در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش نسبت به اعزام ناوهای جنگی به دریای کارائیب برای جلوگیری از تجارت میان ایران و ونزوئلا هشدار داد و آن را "اقدامی غیرقانونی و به نوعی راهزنی دریایی" خواند.

آمریکا اردیبهشت ۱۳۹۷ و پس از خروج از توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تحریم‌های لغو یا تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی را دوباره اعمال کرد. یکی از مهم‌ترین اهداف این تحریم‌ها که در دو سال و نیم گذشته تشدید هم شده‌اند به صفر رساندن صادرات نفت ایران عنوان شده است.

صادرات نفت ایران که پیش از خروج آمریکا از برجام به روزی دو و نیم میلیون بشکه نیز رسیده بود، به صفر نرسید اما به شدت کاهش یافت.

از آنجا که بخش اعظم صادرات نفت ایران از طریق دور زدن تحریم‌ها و از راه‌های غیرقانونی انجام می‌شود میزان دقیق آن مشخص نیست. مطابق شواهد، این میزان بیش از نیم میلیون بشکه در روز نبوده است.